GraverMaat: De foto is gemaakt tijdens een vergadering van de gemeenteraad. Mirte van de Gelderlander en Annelies van Talvi/de MaasDriehoek flankeren Freddy zittend aan de perstafel.

In de ARENA schrijft Freddy zijn wekelijkse column. Zijn aangehaalde onderzoeken kunnen met tegenonderzoeken weerlegd worden door de vele herindelers in Cuijk, Mill, Boxmeer en Sint Anthonis. In Grave luidt morgen de bel voor de laatste ronde.

Hopenlijk komt er nu wel een meerderheid voor een burgerpeiling op zeer korte termijn.

Ben Litjens krijgt eindelijk zijn steeds afgehouden peiling onder de inwoners van Escharen, Gassel, Velp en de Stad Grave.

Als de uitslag bekend is moet het college vol aan de bak om de Graafse wensen en bedenkingen in de beslissende documenten te krijgen.

Natuurlijk na intensief overleg met inwoners, vrijwilligers, bestuursleden van verenigingen, ondernemers, zorginstellingen, brandweer vrijwilligers, bouwers enz

Democratie – Column Freddy

Klooté

Wie in Grave over herindeling van de gemeente praat, moet op zijn tellen passen. Of, beter gezegd: op zijn woorden. De verschillen in (manier van) uitingen over dit belangrijkste thema uit de geschiedenis van het stadje aan de Maas, zijn groot. Aan de ene kant de mensen die het liefst gisteren nog deel willen uitmaken van de gemeente Land van Cuijk, aan de andere kant de voorstanders van het zelfstandig blijven als stad Grave.

Een strijd tussen herindelers en stadhouders. De fanatieke herindelers baseren zich op allerlei feiten, waarvan de juistheid niet altijd is bewezen. Bestuurskracht en kwaliteit van ambtenaren? Financiën? Alles wordt later beter? De stadhouders worden na iedere zin overschreeuwd, uitgemaakt voor bangeriken, krijgen hel en verdoemenis over zich heen gestort. Daar overheen krijgen ze nog een sausje van beledigingen als toetje.

Wie de geschiedenis van het fenomeen “herindeling” bestudeert, ziet dat van de 1000 gemeenten in 1950 er nu in 2020 nog maar 355 over zijn. De leidende gedachte was steeds dat grotere gemeenten beter voor hun burgers kunnen zorgen en kostenbesparingen opleveren. Die gedachte komt bij de fanatici ook steevast als eerste punt naar voren. Terecht? “Nee”, zeggen Wim Voermans en Geert Waling van de Universiteit Leiden, “deze voordelen van schaalvergroting worden schromelijk overschat. Zo laat het onderzoek van COELO naar de gevolgen van herindeling (2014-2015) aan duidelijkheid niets te wensen over. Fusies leveren geen geld op, geen grotere doelmatigheid, en louter negatieve effecten. Ook op de langere termijn”. Beide geleerden vragen zich af waarom we het dan toch blijven doen: “Inwoners willen het niet, het levert niets op. En toch vinden veel bestuurders nog steeds dat het niet opschiet met de schaalvergroting. Het is een soort dogma geworden. Een geloof”.

In het Land van Cuijk is het een lijdensweg geworden. Met vele hoge bergen en zware kasseien. Maar, zoals we dat ook met allerlei landelijke discussies hebben gezien (zwarte Piet, roken, snoepen, drinken, vlees, etc.) werkt het motto ”blijven schreeuwen” best succesvol. Fanatici blijken een groter uithoudingsvermogen te hebben dan mensen die bij de realiteit blijven en hun leven van nu niet willen vergokken.

In de Graafse gemeenteraad waren 4 fanatici en 11 die het leven van nu willen voortzetten. Dat, na een ommekeer in een buurgemeente, het plaatselijk CDA haar partner LPG als een Judas verried, maakte de toestand in dit orgaan dat beslissingen moet nemen, lastig. De fanatici hadden plezier. Leedvermaak. Door de afwezigheid van raadslid Ben Litjens, bleef de finale stemming echter op 7-7 steken. De stem van Ben blijkt een zeer waardevolle. Hij schreef tijdens zijn ziekte: “Ik benadruk dat uw raad niet het morele recht heeft om zonder raadpleging en zeggenschap van onze inwoners te besluiten onze gemeente op te heffen. Een dergelijke beslissing heeft voor de gemeenschap verstrekkende gevolgen, die niet meer hersteld kunnen worden. Nooit komt er daarna nog een gemeente Grave. De invloed van de inwoners op hun bestuur daalt bij opheffing tot nagenoeg nul en het uiteenvallen van onze samenleving wordt er alleen maar door bevorderd”.

Terug naar Voermans en Waling, die de balans opmaken: “Herindelingen zijn schadelijk voor de democratie. Veel burgers verliezen het vertrouwen in de politiek en keren zich af van de democratie. De burger is de grote verliezer”.
Nog een mening horen? “Fusies tussen gemeenten leiden niet tot besparingen en ook als ze gaan samenwerken worden ze er financieel niet wijzer van: de uitgaven slinken zelden of nooit, blijkt uit onderzoek van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) van de Rijksuniversiteit Groningen”.

Freddy Kloote

Louis Sparidans schrijft 2 reacties.

1. Beste Freddy,

Ik neem aan dat je mij niet tot die fanatici rekent, waarover je het in je column onder de titel ‘Democratie’ hebt. Ik heb namelijk meer dan eens geschreven dat ik gevoelsmatig ook graag zou hebben gehad dat Grave een zelfstandige gemeente zou kunnen blijven. Alleen rationeel gezien weet ik dat zulks voor een relatief kleine gemeente niet mogelijk is.

Het takenpakket van een gemeente is tegenwoordig zodanig, dat het niet meer vergelijkbaar is met pakweg 10/15 jaar geleden. Dit vereist een kwalitatief beter toegerust gemeentebestuur en ambtenarenapparaat, waaraan kleine gemeenten nu eenmaal niet kunnen voldoen.

Dat betekent in mijn ogen dat herindelingen zeker niet per definitie ‘goedkoper’ uit zullen vallen. Het gaat m.i. met name om een hogere kwaliteit van dienstverlening, in plaats van lagere kosten.

Daarvoor hoef ik geen hoogleraren te citeren. Trouwens er is in Nederland bijna geen onderwerp te bedenken, waarvoor je zowel hoogleraren pro als contra kunt vinden, waarmee je als het ware altijd wel een item kunt bewijzen dan wel afwijzen, al naar gelang iemand dat het beste uitkomt.

Ik weet dat jij zelf voor een zelfstandig Grave gaat en dat is je goed recht, maar intussen vind ik wel dat je in je column  je beledigend opstelt jegens ‘fanatici’die op een andere manier het beste voor hebben met Grave resp. de belangen van haar inwoners. En dat is jammer!

Louis Sparidans

2. Lokale Partij Grave bedriegt in feite jan en alleman

Ik weet het, het is een forse uitspraak en misschien heeft de Lokale Partij Grave (LPG) het zélf nog niet in de gaten, maar helaas voor de Graafse inwoners, komt het daar wel op neer.

Afgelopen donderdagavond 30 januari vond er een extra raadsvergadering plaats over fusie in de toekomst of het zelfstandig blijven van Grave, maar het resultaat was opnieuw:  de een wil dit, de ander dat.

LPG en VVD stemden in feite opnieuw vóór uitstel van de keuze, terwijl vier andere partijen alleen nog maar heil zien in zo spoedig mogelijk fuseren. Het werd een gelijkspel, 7:7, dat schiet dus niet op. Een lid was wegens ziekte afwezig.

Desondanks was het een boeiende vergadering. Er werden zoals gewoonlijk over en weer verstandige en minder verstandige opmerkingen geplaatst. Maar het eindresultaat was dus opnieuw nul-komma-nul.

Twee jaar geleden kozen al 6 op de 10 Gravenaren tijdens een peiling vóór een fusie. Zeer waarschijnlijk zou dat aantal nú zelfs hoger liggen, zoals onlangs in Mill duidelijk bleek, waar 75% vóór stemden.

LPG en VVD willen eerst zien of die vorige uitslag over ruim drie maanden nóg zo luidt (en vooral niet eerder), dan is in ieder geval de mogelijkheid van fuseren per 2022 voorbij en kan Grave, hoe dan ook, nog zes jaar lang zelfstandig blijven. Ook al zou een ruime meerderheid opnieuw wél hebben willen fuseren.

De kans is daarmee levensgroot dat de LPG daarop bij de eerstvolgende verkiezingen in 2022 flink zal worden afgestraft en dat een nieuwe coalitie, die eigenlijk nú al vóór een snelle fusie is, dan verplicht wordt om tegen heug en meug een verloren zaak, een zelfstandig Grave, nog vier jaar lang overeind te houden. Dat kan nooit goed gaan.

Maar, en dat is misschien de ‘triomf’, dan heeft de LPG en VVD intussen iedereen in Grave wél een oor aangenaaid en kunnen we pas vanaf 2026 alsnog fuseren.

Louis Sparidans.