JOS DE GRAAF

De Graaf: ‘Eigenlijke strafbare feit is dat ik gift niet gemeld heb’ 

‘S-HERTOGENBOSCH | De rechtbank in ‘s-Hertogenbosch buigt zich deze week over de vraag of voormalig wethouder Jos de Graaf van de gemeente Boxmeer zich schuldig heeft gemaakt aan ambtelijke corruptie. Kan het Openbaar Ministerie (OM) bewijzen dat De Graaf een envelop met drieduizend euro heeft aangenomen (en gehouden) en een tegenprestatie heeft geleverd? De getuigenverklaringen pleiten tegen De Graaf, maar het bewijs is zacht. “Dat ik de gift niet gemeld heb, is in mijn ogen het eigenlijke strafbare feit.”Door Martijn SchwillensToch was het De Graaf zelf die mogelijkerwijs zelf de grootste bezwarende verklaring aflegde. Terwijl hij werd verhoord door de rechtbank noemde hij de aangenomen envelop ‘een vriendschapsgift’. “Zij wisten dat ik een groot horlogeliefhebber was. Wellicht dat het daar iets mee te maken had.” Tegenover ambtenaren zou hij zelfs hebben gezegd: “Je krijgt allemaal wel eens iets.”
Ook is er onduidelijkheid over hoe en wanneer hij de envelop heeft ontvangen. Zelf zegt De Graaf dat de zoon van de heer Sun, die belangstelling had in aankoop van het Catharinaklooster in Sambeek, een folder met envelop (met daarin 3.000 euro) op de hoek van een kast in zijn werkkamer had gelegd toen een Chinese delegatie op 8 november 2012 een bezoek aan Boxmeer bracht.
Volgens Jan Gerrits, samen met zijn compagnon Leon van der Putten tussenpersoon bij de onderhandelingen met de Chinese aspirant-kopers, nam De Graaf de envelop bewust aan. “In de envelop zit 3.000 euro. Daarmee kan hij het Breitling-horloge kopen waarom hij had gevraagd (aan de heer Sun) tijdens zijn (eerdere) bezoek aan China”, zou Van der Putten hebben gezegd. De Graaf stopte naar eigen zeggen de envelop in een lade van zijn bureau. “Maar voor mij was helder dat de envelop op een geschikter moment wel teruggeven zou moeten worden.” Voor de rechtbank benadrukte De Graaf meermaals dat hij ‘zo snel mogelijk van het geld af wilde’. Daarom wilde de rechter weten waarom hij de envelop pas vijf dagen later teruggaf en niet een half uur later, toen hij met de delegatie ging lunchen. Direct teruggeven, zou volgens De Graaf echter not done zijn wegens Chinese tradities. Daarom deed hij dat naar eigen zeggen pas op 13 november. “Ik heb toen tegen de zoon van de heer Sun gezegd: ‘Bedank je vader maar, maar deze gift kan ik niet aannemen’.”
Voor het OM is onduidelijk of De Graaf de envelop ook daadwerkelijk heeft teruggegeven. Ook de laatste uren voor zijn opstappen pleiten tegen hem. Toen burgemeester Karel van Soest hem in juni 2013 confronteerde met de feiten en hem vroeg mee te werken aan een onderzoek om te achterhalen of de gift is teruggeven, weigerde hij dat. “Daar komen we toch niet meer achter en heeft dus geen zin”, zou De Graaf hebben gezegd. Kort erop werd hij verzocht af te treden. Verder hebben ambtenaren bij het OM aangegeven dat ‘hij gevoelig was voor omkoping’.Tegenprestatie
Toch is de vraag of het OM dit kan bewijzen. Behalve getuigenverklaringen is er geen hard bewijs dat de envelop niet is teruggegeven. De heer Sun en diens zoon konden niet worden opgespoord en zij kunnen dus noch de lezing van het OM noch van De Graaf ontkrachten dan wel bevestigen. Met betrekking tot een ’tegenprestatie’ (als wederdienst voor de gift) werd gesteld dat De Graaf in mei 2013 ambtenaren opdracht zou hebben gegeven een brief te versturen waarin de verkoop van het Catharinaklooster (en Het Schaartven) aan de Chinezen onder voorbehoud werd goedgekeurd terwijl het college van B en W pas een paar dagen later hierover te spreken kwam. Van Soest noemde dat ‘zeer vreemd’. Ambtenaren noemde het optreden van De Graaf ‘solistisch’.

De ‘gift’ werd gedaan tijdens de onderhandelingen over de verkoop van het Catharinaklooster in Sambeek.Gebroken man
Als hij aan het woord was, oogde De Graaf weer even als de wethouder zoals vele Boxmerenaren hem kenden. Ietwat statig, welbespraakt. Achter die statige man ging echter een gebroken man schuil. “De stress heeft de afgelopen 2,5 jaar geschraapt aan mijn gestel”, benadrukte hij. “In de pers is een beeld neergezet van een crimineel. Dat is niet alleen zwaar voor mij, maar ook voor mijn gezin. Dat ik die gift niet gemeld heb is in mijn ogen het eigenlijke strafbare feit.” De Graaf gaf aan dat hij een half jaar lang niet naar de winkel durfde. “Ik werd met argusogen bekeken. Vanuit de gemeenschap heb ik echter ook veel steun gehad.” Hij vult zijn dagen tegenwoordig als ’trotse opa’ van drie kleinkinderen.
Alsof niet zijn eigen integriteit ter discussie stond, kaatste De Graaf tijdens de zitting de bal terug. “Ik weet niet goed hoe ik het beschrijven moet, maar de afgelopen 2,5 jaar zijn ondraaglijk geweest voor me. Pas toen ik op 11 februari 2014 werd aangehouden, heb ik voor de eerste keer mijn verhaal mogen doen. De integriteit in deze zaak is ver te zoeken. De raad van wijze heren die door de gemeente Boxmeer was geformeerd om onderzoek te doen naar deze zaak, heeft mij nooit gehoord. Het college en de gemeenteraad hebben mij laten vallen als een baksteen.”