GRAVERMAAT: Weer een nieuw opmerkelijk bericht van Annelies Graafsma in de ARENA.

Frans Wouters neemt afscheid van Stichting Erfgoed Maaszicht Grave

Door Annelies Graafsma

GRAVE – Het is maart 2022. We spreken met Frans Wouters van Stichting Erfgoed Maaszicht Grave over zijn afscheid als voorzitter. Frans Wouters schreef jarenlang, onder andere voor de Graafsche Courant. Voor De Arena heeft Frans alvast een artikel geschreven met de titel Van Gasthuis naar Stichting Erfgoed Maaszicht Grave. “Want zoals je weet ben ik niet zo van de interviews”, legt hij uit. Het is Frans ten voeten uit.

Een artikel; niemand kan dat zo goed als hij. De feiten en de data kloppen en de ene zin is nog mooier geformuleerd dan de andere. Het is een tekst die het waard is bewaard te worden, zoals al zoveel kostbaars bewaard is in het Gasthuisarchief. ‘We moeten in de geschiedenis van het Catharina Gasthuis teruggaan naar Jan 1 van Cuijk die eind 13de eeuw aan de Brugstraat het gasthuis sticht’, zegt Wouters. Deze historie Van het gasthuis tot erfgoed is vanaf 23 maart in de erfgoedkamer in Catharinahof in een permanente tentoonstelling te beleven.

Rondom Prinsenstal, waar nu volop gebouwd wordt door de Woningstichting Mooiland en waar het Project I am Grave wordt gerealiseerd, groepeerden zich eind jaren ’50 begin jaren ’60 een aantal zorginstellingen. Wouters: “Terwijl in Amsterdam de eerste Damslapers verschijnen, later provo’s wiet roken en Jan Foudraine werkt aan zijn boek Wie is van hout, gaat in het maasstadje alles zijn gewone gangetje. De mensen zijn niet voorbereid op de veranderingen die gaan komen. Antoon Coolen bezoekt Grave en vindt er de inspiratie voor zijn boek Stad aan de Maas. Hij ziet tot zijn verwondering een gesloten, zelfvoorzienende samenleving. Groot misbaar is zijn deel na het verschijnen van het boek. Men had een roemrucht verhaal verwacht over Grave als vestingstad. Het blindeninstituut, de psychiatrische inrichting, het Elisabeth Rustoord, wilden in de jaren erna vernieuwen. Ze ‘vertrokken’ vanaf 1959 een voor een. Het gasthuis bleef. Het vestigde zich in De Wijnberg aan de Oliestraat. De jonge stichting “Maaszicht” bouwde de zeven etagehoge flat, die nu teruggebracht is tot vijf hoog. Ik werd als laatste ‘regent’ in 1972 voorgedragen als bestuurslid. En in 1990 werd het eerste vrouwelijke bestuurslid aangetrokken”.

Vernieuwing
Terwijl een Raad van bestuur tegenwoordig op afstand werkt, was dat in de beginjaren van Wouters anders. “Er moest nog veel georganiseerd worden en daar was ik persoonlijk druk mee. Naast mijn baan in het onderwijs, met een eigen tekststudio in de Maasstraat, mijn gezin en mijn activiteiten in het verenigingsleven, maakte ik mijn dagelijkse gang voor een praatje in de recreatiezaal. Dat leverde meteen stof op voor de artikelen voor de Graafse Courant. Met mijn Hermine, onze zoons en hun vriendjes uit het Maaskwartier, was er altijd leven bij ons. Het was een mooie match: de jeugd in het onderwijs en de oudere jeugd in Maaszicht”.

De ‘bejaardeninstelling nieuwe stijl’ kreeg langzaamaan vorm. Er werd na het vertrek van de zusters, eind jaren ’70, een directeur-econoom aangesteld. Weer tien jaar later werd aansluiting gezocht bij andere instellingen in de regio. In 1996 werd de Zorg voor ouderen Maasland, het latere BrabantZorg een feit. Het bestuur ging op afstand en de Stichting Maaszicht hield op te bestaan. Bezittingen, geld en gronden in het Land van Cuijk, gingen uiteindelijk over op de Stichting Erfgoed Maaszicht Grave. In 2014 ging Maaszicht op in Catharinahof aan de Koninginnedijk. Een modern gebouw aan de Maas met appartementen voor ouderen met toegang tot zorg. De stichting Erfgoed draagt nog steeds financieel bij, zowel aan het welzijn van de senioren als aan de medewerkers van Catharinahof. Deze zomer kunnen mensen genieten van een nieuw ingerichte binnentuin, waar de stichting aan bijdroeg. De hoogwerkers voor bezoekjes tijdens de coronapandemie zijn ook door de stichting gefinancierd.

Archief online, een megaklus
Wouters: “In de jaren die volgden heb ik veel geschreven, dat was mijn ding, maar ‘Maaszicht’ kon ik niet loslaten. Samen met bestuursleden als Kees Goossens en Arno Coopmans ijverden we voor restauratie en digitalisering van het kostbare erfgoed. Vanaf toen was er ook echt tijd om aan het unieke Gasthuisarchief aandacht te schenken. En niet zonder resultaat. Op 23 augustus vorig jaar is het archief online gegaan. De geschiedenis, over gewone zaken, over gewone mensen, over besturen, is nu voor iedereen te volgen. Je kunt putten uit 200.000 documenten eeuwenoude Graafse geschiedenis.”

Frans Wouters draagt tijdens de opening van de erfgoedkamer het voorzitterschap van de Stichting over aan Ria Rutten. Hij blijft als adviseur betrokken. Wouters benadrukt meerdere keren dat hij het belangrijk vindt dat er vrouwen in het bestuur zitten: “Het zijn vooral de vrouwen die door de eeuwen heen zorg hebben geleverd. Ik ben echt blij met mijn opvolger”. Het is bijzonder. Vijftig jaar heeft hij zijn bestuurlijke inzet geleverd aan Stichting Erfgoed Maaszicht en al haar rechtsvoorgangers, nu kan hij het loslaten.