De 7 oppositie-raadsleden schreven ook een Zienswijze CBA Herindeling.
GraverMaat: Ook de 7 oppositie-raadsleden schreven een gezamenlijke zienswijze. Hieronder de tekst:
ZIENSWIJZE
Gemeenten Cuijk, Boxmeer, Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis
t.a.v. de colleges van B&W
o.v.v. Zienswijze CBA Herindeling
Postbus 7
5360 AA Grave
Grave, 4 juni 2020
Zeer gewaardeerde collega’s raadsleden, wethouders en burgemeesters van de toekomstige gemeente Land van Cuijk,
Met veel belangstelling hebben wij het gewijzigde herindelingsontwerp gelezen dat u gemaakt heeft. Gewijzigd, omdat de inwoners van de gemeente Mill en Sint Hubert zich massaal hebben uitgesproken voor aansluiting bij de nieuwe gemeente Land van Cuijk. Het is goed om te zien dat u nog steeds als doel heeft om te starten als nieuwe gemeente op 1 januari 2022.
Eerder schreven wij u al dat wij met enige jaloezie kijken met de stappen die u naar de toekomst zet. Geen jaloezie uit afgunst, maar uit verlangen. Wat zouden wij hier graag ook aan mee hebben willen doen. Als het aan 7 van de 15 gemeenteraadsleden ligt, doet Grave alsnog zo snel mogelijk mee. Voor de inwoners van Escharen, Gassel, Grave en Velp.
In deze zienswijze zullen wij eerst een korte beschouwing geven over de verhoudingen in de gemeenteraad in Grave. Daarna zullen wij ingaan op de verschillende aspecten volgens het beleidskader herindeling.
Verhoudingen in de raad in Grave doorslaggevend?
Een belangrijk document dat aan de basis ligt van uw herindelingsontwerp is het Graafs manifest van 10 juni 2011. Hierin keken de vijf gemeenteraden in het Land van Cuijk al strategisch vooruit. Grave maakte daar toen wel deel van uit. Maar nu niet van het herindelingsontwerp. Dat is zeer opvallend. Een logische vraag is dan ook: wat klopt er niet?
Het onderwerp ‘herindeling’ verdeelt de politiek in Grave; met de kleinst mogelijke meerderheid worden moties, amendementen en besluiten rond dit onderwerp aangenomen, of verworpen. Helaas moeten wij constateren dat hierbij inhoudelijke argumenten genegeerd worden. Het is machtspolitiek die de boventoon voert. Ter illustratie daarvan het volgende voorbeeld:
Op 18 februari 2020 is er een raadsvergadering geweest, waarbij ‘herindeling’ ook een van de onderwerpen was. Op dat moment was het voor de gemeente Grave nog mogelijk om aan te kunnen sluiten in uw huidige traject, mits er voor een bepaalde datum duidelijkheid zou zijn over wat Grave zou doen. De oppositie heeft daarom in een motie een inwonersraadpleging voorgesteld op een datum, waarbij de uitslag nog daadwerkelijk invloed gehad kon hebben. Deze motie is met de kleinst mogelijke meerderheid verworpen (7 voor, 8 tegen).
De stemverhouding, waarbij één stem het verschil maakt, doet wat ons betreft niet recht aan het draagvlak voor herindeling onder de inwoners van de gemeente Grave. Wij hebben meerdere redenen om aan te nemen dat de inwoners van Grave iets anders willen dan dat wat de smalst mogelijke meerderheid in de gemeenteraad nu wil.
Draagvlak
Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen is er in Grave een opiniepeiling gehouden over een eventuele herindeling. Daarbij zijn drie opties voorgelegd: zelfstandig blijven; herindelen met de drie gemeenten Cuijk, Grave en Mill (CGM) die nu een gezamenlijke werkorganisatie hebben; en herindelen met de vijf gemeenten in het Land van Cuijk. Gezien de opkomst in verhouding tot andere verkiezingen is deze peiling representatief te noemen.
Een minderheid van de inwoners vindt het een goed idee om zelfstandig te blijven (42,3%). Een meerderheid heeft aangegeven dat het beter is dat Grave onderdeel uit gaat maken van een groter geheel (56,2%).
De oppositiepartijen hebben in het najaar van 2019 actie gevoerd. Zo was er een zeer hoge opkomst voor een politieke avond over de herindeling in Gassel oktober. Ook is er een zeer groot aantal handtekeningen van inwoners (bijna 1.200 oftewel 1/6 van alle kiesgerechtigden) opgehaald die graag een nieuwe opiniepeiling wensen over dit onderwerp nu de optie herindeling CGM is vervallen door de keuze van Cuijk (en inmiddels ook: Mill en Sint Hubert).
Bij het vorige herindelingsontwerp zijn er 2.154 zienswijzen ingediend, waarvan er 27 een uniek karakter kenden. Eén van deze 27 zienswijzen werd 295 keer ingediend vanuit een burgerinitiatief uit Grave: 295 inwoners van Grave die, mede ook de eigen politiek, opriepen om zich aan te sluiten bij het herindelingsproces Land van Cuijk.
Bedrijven, maatschappelijke organisaties, sportverenigingen en zorgverleners wijzen ons allemaal op de voordelen van één gemeente Land van Cuijk. Bijvoorbeeld omdat dit een verlichting van de administratieve lasten oplevert. Maar vooral de wens om te kunnen werken met één consistent beleid in het Land van Cuijk. En als regio samen krachtig te kunnen bouwen aan de toekomst. U noemt dit ook terecht in uw ontwerp herindelingsadvies. Wij ondersteunen dit van harte.
Naar onze mening is er, in tegenstelling tot de politieke beoordeling, weldegelijk sprake van een draagvlak vanuit Grave om mee te doen met dit herindelingsproces.
Bestuurskracht
De bestuurskracht van de gemeente Grave is op dit moment niet voldoende. De vele rapporten die daar iets over zeggen zijn hier duidelijk over. De bestuurskrachtmeting door Partner+Pröpper uit 2017, het rapport Berenschot en het PWC-rapport ‘Onderzoek bestuurlijke toekomst Grave; drie varianten vergeleken’: ze komen alle drie tot dezelfde conclusie. Er is onvoldoende bestuurskracht en er moet een forse niveausprong gemaakt worden om de opgaven richting de toekomst aan te kunnen.
Om die niveausprong te kunnen maken is het van belang dat je ambtenaren aan je kunt binden die een bepaalde meerwaarde bieden. Het is een algemeen bekend gegeven dat de aantrekkingskracht van een kleine gemeente te klein is om deze meerwaarde in huis te halen.
Gezien de hiervoor genoemde rapporten hebben de oppositiepartijen in Grave al meerdere malen aangegeven dat het college (en de raad) zich zouden moeten voorbereiden op een scenario, waarbij CGM niet langer ‘werkt’. In de woorden van het college en coalitiepartijen was dit ‘niet aan de orde’, ‘prematuur’ en ‘dat zien we dan wel, want niemand weet wat de toekomst brengt’. Inmiddels is duidelijk dat de werkorganisatie CGM op gaat houden te bestaan.
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Grave heeft verzocht om een dienstverleningsovereenkomst aan te gaan met de nieuwe herindelingsgemeente, zodat de continuïteit van noodzakelijke dienstverlening richting de inwoners gewaarborgd wordt.
Maar beleidsmatig komt de gemeente Grave hiermee op het vinkentouw. De visie en richting zoals die bepaald gaat worden door de nieuwe gemeente Land van Cuijk zal ook bepalen wat er mogelijk is voor Grave. Er is geen ruimte voor ‘eigen beleid’ door Grave. Alternatieven zijn er niet: andere gemeenten in de regio, zoals Oss, hebben zeer duidelijk te kennen gegeven dat ze niet bereid zijn om een dienstverleningsovereenkomst met Grave aan te gaan.
Daarmee heeft de toekomstige gemeenteraad van Grave de facto niets meer te zeggen. Het blijft beperkt tot sturing van de gemeentelijke financiën in de vorm van het vaststellen van lokale lasten. Van enige vorm van bestuurskracht is dan totaal geen sprake meer. Dit lijkt ons verre van wenselijk.
Gemeentelijke financiën
De financiële positie van Grave wordt steeds zorgelijker. De algemene reserve blijft alsmaar teruglopen, terwijl er nog een groot aantal financiële risico’s is. Hierbij moet u onder andere denken aan claims, bijvoorbeeld vanuit het faillissement van de scheepswerf. Ook de meerjarenperspectieven zijn niet gunstig. Daarbij zijn de eventuele negatieve gevolgen van de Coronacrisis nog niet eens in meegenomen.
De provincie heeft zich bij het toezichtsoordeel over de begroting van Grave in december 2019 zich zeer kritisch uitgelaten. Belangrijke raadsbesluiten, zoals de consequenties van het raadsbesluit over sportpark Kranenhof (september 2019), waren niet meegenomen in de begroting terwijl dat eigenlijk wel gemoeten had. Het wordt een forse kluif om, naar de eisen uit Den Bosch, een structureel sluitende begroting voor 2021 vast te stellen. Hierbij speelt ook het ‘opschuivend sluitend perspectief’ een rol. De provincie heeft laten weten dat minimaal de laatste twee jaarschijven (2023 en 2024) positief moeten zijn.
Vanuit de financiële positie heeft de gemeente Grave al jaren geen ruimte om zelfstandig nieuw beleid door te voeren.
Wij vinden het daarom verstandiger dat Grave zich alsnog aansluit bij de nieuwe herindelingsgemeente, omdat een realistisch zelfstandig toekomstperspectief ontbreekt.
Interne samenhang en nabijheid van bestuur
Eerder in deze zienswijze haalden wij het al aan. In Grave is, op Graafs initiatief, is ooit in 2011 het Graafs manifest vastgesteld. Een document dat min of meer als startpunt gezien kan worden van het proces dat heeft geleid tot uw herindelingsontwerp.
Op tal van zaken werken de gemeentes in het Land van Cuijk al jarenlang samen; bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, toerisme en cultuur. Grave neemt deel aan 19 gemeenschappelijke regelingen in Noord Oost Brabant. Dat illustreert dat Grave zelfstandig niet in staat is haar taken uit te voeren en dat samenwerking met omliggende gemeenten noodzakelijk is. Een herindeling is de meest vergaande vorm van samenwerking. Dit is uitgebreid omschreven in het rapport Berenschot.
Daarnaast is het Land van Cuijk een fysisch- geografische eenheid waarin ruimtelijke zaken logischerwijs op regionaal niveau moeten worden aangepakt.
Eigenlijk willen wij maar een ding zeggen: Grave hoort bij het Land van Cuijk.
Regionale samenhang
Ook in het kader van de regionale samenhang willen wij opmerken dat wij als gemeenten in het Land van Cuijk al heel lang met elkaar samenwerken. Dit heeft ons, hoewel bescheiden, toch een bepaalde positie opgeleverd in de regionale overlegkaders. Het Land van Cuijk wordt daar vaak als eenheid behandeld. Wanneer Grave geen onderdeel zou uitmaken van de nieuwe toekomstige gemeente Land van Cuijk, dan tast dit ook de positie aan van de nieuwe gemeente in deze regionale overlegkaders.
Gezien het zelfstandige niveau en de bestuurskracht van de gemeente Grave moet er zelfs rekening gehouden worden met een afname van de slagkracht van regionale overleggen. De gemeente Grave zou, als zelfstandige gemeente, onvoldoende kwaliteit in kunnen brengen. Dit heeft een directe weerslag op de regionale samenwerkingen.
Door de opstelling van het huidige college ten aanzien van de herindeling, heeft Grave aan bestuurlijke geloofwaardigheid ingeboet. Anders gezegd: Grave is nu het lachertje van de regio. Bij regionale bijeenkomsten met collega raadsleden uit andere gemeenten word je, om begrijpelijke redenen, steeds minder serieus genomen. Dit ondermijnt het openbaar bestuur en daarmee de belangen van de inwoners van Grave.
Concluderend
Grave kan niet zelfstandig verder en hoort bij de nieuwe gemeente Land van Cuijk.
Om dit ook democratisch te legitimeren, is het belangrijk dat inwoners van de gemeente Grave zich hierover kunnen uitspreken. Gezien uw huidige ontwerp zou het in kunnen houden dat, zelfs wanneer de inwoners van de gemeente Grave bij een inwonersraadpleging zich positief zouden uitspreken voor herindeling, de gemeente Grave zich pas in 2026 kan aansluiten. Dat lijkt ons onwenselijk, gezien de huidige en te verwachten bestuurskracht.
Wij willen u verzoeken om een mogelijkheid te creëren waarbij de gemeente Grave voor die tijd alsnog kan toe treden.
Wij wensen u veel wijs en succes toe met de start van de nieuwe gemeente.
Met vriendelijke groeten,
|
Dhr. A. van Megen |
Dhr. G.W.H.J. Eijbersen |
|
Dhr. J.J.M. Jacobs |
Dhr,. H.M.J. Bongers |
|
Dhr. J.J.E. van Geest |
Mevr. M.A.M. Hulsebosch |
|
Mevr. M. Wierda |
|