John Robben is blij dat er nu weer gewoon schepen door de sluis gaan, zoals het hoort. Want zoals het een kleine maand geleden, tijdens die donkere, mistige avond in Grave ging, dat hoopt hij nooit meer mee te maken.

Robben was de sluismeester van dienst, die donderdagavond 29 december, toen een tanker zich door de stuw bij Grave boorde. De Maria Valentine, met een 52-jarige Slowaakse schipper aan het roer, had 2.000 ton benzeen aan boord. Het schip donderde 3 meter naar beneden, maar brak wonderwel niet, waardoor de omgeving aan een ramp is ontsnapt.

,,Schippers hebben een meldplicht, maar dat is in dit geval niet gebeurd”, vertelt Robben vanuit het sluisgebouw waar hij die bewuste avond ook zat. ,,We hadden ook helemaal geen schip verwacht, want er stond niks op de aanbodlijst. Volgens het systeem zou hij een andere route varen. De procedure is dat ie had moeten weten waar hij was en dat hij zich had moeten melden, maar dat heeft hij niet gedaan.”

Robben werd opgeschrikt door een enorme knal. ,,Ik kwam net de keuken uit lopen, toen ik het hoorde. Ik dacht dat er een vliegtuig neerstortte. Ik ben naar buiten gelopen en hoorde een geluid dat klonk alsof er iets tegen de stuw aan zat, en toen hoorde ik de jukken rammelen. En toen dacht ik: als er maar niet een schip tegenaan gevaren is.”

De sluismeester sloeg naar eigen zeggen direct alarm bij het Nautisch Centrum in Maasbracht, zonder exact te weten wat er precies gebeurd was. ,,Ik ben vervolgens op de radar gaan zoeken en zag beneden de stuw een schip drijven. Ik heb meteen geprobeerd contact te krijgen met de schipper, maar dat lukte natuurlijk niet, omdat op dat moment – zo bleek later – de stuurhut er al af lag.”

Het drong nog niet tot Robben door dat het schip dat hij beneden de stuw zag, er zojuist doorheen gevaren was. ,,Ik dacht dat hij er vanaf die kant tegenaan gevaren was. Maar toen ik sluis Lith belde om te vragen of er vanuit daar een schip onderweg was naar mij, bleek dat dat niet het geval was.”

Niet lang daarna kreeg Robben een telefoontje vanaf de inspectieboot van Rijkswaterstaat, de RWS27. ,,Ik vertelde dat ik waarschijnlijk met een calamiteit te maken had. Dat kon best wel eens kloppen, kreeg ik te horen, want de ballenlijn boven was geknapt. Toen wist ik dat het goed mis was.”

Meerdere camera’s houden de sluis en de stuw continu in de gaten, zo is op schermen in het sluisgebouw te zien. Maar op die 29ste was van het beeld op de schermen niks af te leiden, zegt Robben. ,,Ik kon die trap niet eens zien”, zegt hij, terwijl hij naar een trapje buiten wijst. ,,Ik ben die avond wel met de camera’s op de stuw gaan zoeken, maar daar zag je eigenlijk helemaal niks op. Het leek op de beelden alsof een juk beschadigd was, maar de onderkant van het juk en het water waren niet zichtbaar, ondanks de lampen en inzoomen. Zo mistig was het.”

De afgelopen weken waren heftig, zegt Robben. ,,Het waren niet de reguliere werkzaamheden. We hadden aannemers over de vloer, kregen heel veel telefoontjes en waren belast met het op peil brengen van de rivier. Een hele andere tak van sport.” Maar sinds gisteren is het weer business as usual voor de sluismeester en zijn collega’s, en dat doet Robben goed. ,,Het is fijn om het oude werk weer op te pakken. De scheepvaart meldt zich nu eigenlijk alsof er niets aan de hand is geweest. De schippers zijn vooral blij dat ze weer door de sluis kunnen.”

Sluismeester John Robben kreeg eind december de schrik van zijn leven, toen een schip ‘zijn’ stuw in Grave ramde. Er volgden heftige weken.