Ambtelijke fusie: “Je krijgt als gemeentebestuur steeds minder te vertellen en ambtenaren worden steeds machtiger.
Enkele citaten uit een onderzoek van Binnenlands Bestuur:
Minister Plasterk laat ook een onderzoek doen dat volgende maand is afgerrond.
Tegenstanders hebben hun bedenkingen over kostenbesparing en stellen onder meer dat het politieke primaat wordt aangetast en dat een ambtelijke fusie vaak is bedoeld om moeilijke keuzes uit de weg te gaan, zoals een gemeentelijke herindeling.
“Ambtelijke fusie is een vluchtweg die op angst is gebaseerd”, stelt Hans Engels, hoogleraar staatsrecht/decentraal bestuur aan de Rijks Universiteit Groningen.
“Het is laf. De kop hoort erop”, vindt Friso de Zeeuw praktijkhoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft en directeur Nieuw Markten BPD.
Het grootste bezwaar, van de vele bezwaren die er tegen ambtelijke fusies zijn, vindt Engels dat het lokale bestuur buiten werking wordt gezet.
“De raad staat op afstand en heeft nauwelijks instrumenten om zijn werk naar behoren te doen. Het bestuur zit vaak met dubbele petten; ze zijn bestuurder van het samenwerkingverband en lid van het college.
Wethouders hebben een dubbelzinnige rol. Het is een uitholling van de politieke verantwoordelijkheod van raad en college”.
“Normaliter is het ambtelijk apparaat ondergeschikt aan het college. Bij ambtelijke fusie krijgen de ambtenaren, en vooral de leiding, meer macht. Het college bepaalt niet meer welke prioriteit aan welke beleidsonderdeel wordt gegeven, maar de leiding van de ambtelijke organisatie. Dat is een groot probleem.
“Ambtelijke fusie is een waardeloos, slecht en abject model’: stelt de Zeeuw. “Als gemeentebestuur wordt je klant van een ambtelijke organisatie.”
“Groot nadeel is dat raden veelal niets te zeggen hebben over het programma van de ambtelijke organisatie. De raden zijn het bokje”. “Er is altijd sprake van een gemankeerde democratische terugkoppeling. Dat is zo bij gemeenschappelijke regelingen, maar bij am,btelijke fusies wordt een kwantumsprong gemaakt”.