Grave Lokaal

Gastcolumn Ben Bongaards: Lafhartig…

Wat is lafhartig?
Een greep uit de synoniemen: bang, bangelijk, beschroomd, laf, zonder moed.
In Grave betekent het, als ik het goed begrijp, dat je een mening hebt over het
gekonkel van een appellante, een ambtenaar, enkele raadsleden in wisselende
samenstelling. Dat je uitspreekt wat jarenlang iedereen gezien heeft. Dat je de
vinger legt op een ergernis die je met talloze stadsgenoten deelt. Dat je
vaststelt dat onze raadsleden zich in grote meerderheid in een positie hebben
laten dringen, dat het effectief niet uitmaakt of ze wel of niet besluiten tot
iets. Dat je vaststelt, dat bij alle gehannes over bestemmingsplannen, mogelijk
bij alle gemanipuleer met bestemmingsplannen, steeds dezelfde ambtenaar in
beeld verschijnt. Dat je dat zich allemaal onder je ogen ziet voltrekken en er
ook nog wat van vindt. Welke conclusies kun je daaruit überhaupt trekken;
gewoon, als toeschouwer? De ondernemingsraad neemt aangeduide ambtenaar (voor
de goede lezer overigens ook met een flinke slag om de arm) in bescherming. ‘Mooi
collegiaal’. zou je zeggen, maar waar was die OR toen er, een jaar of twee drie
geleden, enkele uitstekende ambtenaren het stadhuis uit gewerkt zijn door…
Iedereen op het stadhuis heeft hier onmiddellijk een naam (namen) bij maar
kijkt eerst even om zich heen eer hij of zij hem (hen) noemt.
Wat is niet lafhartig; wat is heldhaftig? Dat je dat
allemaal waarneemt en doet of je niets ziet? Dat je ziet als raadslid of lid
van het college, dat er een ruim decennium van vorige eeuw en heel deze eeuw
per saldo nauwelijks iets goed gegaan is, waar het ging om bestemmingsplannen? Dat
zelfs staatsraad Sorgdrager de gemeente (overigens zonder enig resultaat)
kapittelt over het zooitje dat ze gemaakt heeft van (de archivering van) de
bestemmingsplannen? Dat er van de provincie niet mis te verstane kwalificaties
worden gegeven van Grave’s bestuurskracht? En dat je gewoon de kop in het zand
houdt en mensen op hun nummer probeert te zetten die daar hun verbazing en
ergernis over ventileren?
Ben je niet lafhartig, denk ook aan de zaak Litjens, denk
ook aan onze scheepswerf, als je niet wenst te zien dat er verschrikkelijk
geknoeid wordt en dat er uiterst bedenkelijke spelletjes gespeeld worden met de
belangen van ondernemers? Als je daar consequent langsop kijkt en alles geheim
verklaart wat je niet kunt (wilt) uitleggen en verantwoorden.
Het hele verhaal van de OR is zo ontzettend doorzichtig dat het me niet raakt. Mijn
verhalen heb ik geschreven om te krijgen waar ik recht op heb. Ik samen met
alle andere Gravenaren. Rekening en verantwoording door onze bestuurders.
Lastige vragen voor een overheid die veel te verbergen heeft. Zoveel, dat ze
zelfs daarover het overzicht kwijt is. Enkele mensen hebben openheid van zaken
gevraagd over ’t Wisseveld. Ze stuiten op de omerta van het stadhuis. Er zouden
belangen geschaad worden bij openbaarmaking. Wat die belangen zijn? Ik weet er
wel een paar. Plus dat ik zeker weet dat mijn intuïtie niet ongeïnformeerd is. Geheimhouding
werkt dan averechts.
Als een overheid niet wil informeren over zaken waar we als
burger op allerlei manieren achter stukken informatie kunnen komen, werkt
geheimhouding in haar nadeel. De enige manier om kritiek echt te pareren, is
open op tafel leggen hoe zaken gelopen zijn. Andere opties zijn er eigenlijk
niet. Voor mij zou het geloofwaardig klinken als onze overheid zou zeggen: ‘we
kunnen u niet informeren, want voor ons is het ook een groot geheim hoe alles
gegaan is.’ Negenennegentig komma negenennegentig procent kans dat het daar
straks ook op uitdraait, tenzij het nog lukt de deksel op de doofpot te houden.
 
Ik weet bijvoorbeeld dat de weggepeste schippers van de Prinses Margriet een
uitstekend en compleet archief hebben terwijl de gemeente in het beste geval
een paar lukrake velletjes uit wat schoenendozen en computers kan opdiepen. Wie
schrijft die blijft… Kennelijk voelt het bestuur van Grave zich al jaren geen
blijvertje meer. ‘Aan de vruchten kent men de boom’, het werd bijna 2100 jaar
geleden opgetekend door Mattheus (Mt. 7,17)
Die ambtenaren die ik te na gekomen zou zijn. Het is er
overigens maar één. Je zou
verwachten dat hij, vóór hij
zijn nood klaagde, even in de gemeentewet had gekeken. Een ambtenaar heeft namelijk
mogelijkheden genoeg om zich te verweren, gewoon direct als ambtenaar maar ook
indirect via het gemeentebestuur. (Het zou de moeite waard zijn te na te denken
over de vraag waarom beide niet gebeuren…) Getergde ambtenaar is jurist en het
is dus nauwelijks denkbaar dat hij dat niet weet. Waarom dan de vermoorde
onschuld spelen? Kwetsbaar slachtoffer?
Onze voorlichter is een ander verhaal. Hij gaat zijn boekje geen tittel te
buiten waar het gaat om de informatie aan de burger. Het moet hem bijgevolg wel
ergens voorgekauwd zijn, dat hij me als lafaard weg moet zetten. His masters
voice… Namens b&w.
Ik heb voldoende contacten met ambtenaren ten stadhuize om
te weten dat heel veel van hen heel blij zijn met wat er door mij (ons) geschreven
wordt. Waarschijnlijk mensen die niet door de OR worden gehoord of die
zwaarwegende redenen hebben hun nek niet uit te steken als hun iets
controversieels gevraagd wordt.  
Waar het mij vooral om gaat is aan de kaak te stellen hoe schandalig onze
overheid met mensen en hun belangen omgaat. Dat ziet iedereen gebeuren die de
krant leest en tot tien kan tellen. Waar het me verder om gaat, is, dat een
overheid niet ‘een beetje integer’ kan zijn, om het met Ien Dales woorden te
zeggen. Het enige objectieve oordeel over politiek en bestuur gaat over
integriteit. Is onze overheid te vertrouwen? Als bij voortduring blijkt dat
daar immense vraagtekens bij gezet moeten worden en je hoort bij voortduring
als overheid of politiek bestuur dat burgers daar ernstige en gegronde twijfels
bij hebben, dan gaat het niet aan om foei te roepen.
In het geding is de bestuurlijke integriteit. Er zijn nogal
wat kwesties waar die integriteit in twijfel wordt getrokken. Maar op dit
niveau geeft de OR en geeft het college ons geen enkele informatie. Ook geen
enkele verdediging. Ik zou mijn pet afnemen als de gemeente er wel op in zou
gaan. Dat gebeurt niet. Ze tonen niet aan dat ze wel degelijk integer gehandeld
hebben, dat er geen reden is om aan integriteit te twijfelen. Terwijl
langzaamaan uit wat ik (wij) hebben opgediept, gewoon het tegendeel gelezen en
zelfs bewezen kan worden. Dan is het niet toereikend dat je reageert met ‘foei,
stout, jammer dat we je niets kunnen maken’. Toereikend zijn dan
geargumenteerde ontkenning of erkenning.
‘Fatsoen moet je doen’, een wijsheid van Balkenende. Wil je
met enig recht een beroep doen op andermans, in dit geval mijn of ons fatsoen,
dan hoor je voorafgaand enige introspectie te plegen, kijken hoe het gesteld is
met het bestuurlijk en politiek fatsoen ten stadhuize. Anders roep je beelden
op van de vos die de passie preekt en onderwijl een kippetje verschalkt. Voor
een vos is het zijn imago; voor een bestuurder is het geen sterk beeld. Het
enige echte tegengif is openheid… Gewoon doen, als overheid, wat van je
gevraagd wordt. Het leven kan zo simpel zijn, zelfs voor onze Graafse overheid.
En onderwijl als eerste doen wat je anderen graag ziet doen: fatsoen.

Een gedachte over “Gastcolumn Ben Bongaards: Lafhartig…

  • Wederom een duidelijke column, waarin je helder omschrijft waar de zere plek zit.
    Ik geloof zeker dat je "geschrokken" verbaasd bent geweest toen er een reactie kwam van het gemeentehuis. Eindelijk werd zwart op wit gezet hoe onze ambtenaren om gaan met meedenkende burgers. Arrogant, incompetent en met de kop in het zand, gaan ze verder met hun manier van "bedrijfsvoering". Poetin kan er een puntje aan zuigen. Leve de democratie.
    Meneer B. Bongaards ga zo door en wie weet!?

    Een trouwe fan.
    Matje Nuijen

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ontdek meer van Jacques Leurs

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder