De Gelderlander: Oproep aan Mill en Sint Hubert alsnog aan te haken.
GraverMaat: De Gelderlander schrijft over de oproep van burgemeester Karel van Soest van Boxmeer aan de gemeente Mill om alsnog mee te doen aan de gemeentelijke herindeling in het Land van Cuijk.
Ik plaats beide nieuwjaarstoespraken onder dit bericht uit de Gelderlander.
Nieuwjaarstoespraken
burgemeesters over herindeling
Zowel de Boxmeerse burgemeester als zijn Cuijkse collega Wim Hillenaar ging tijdens zijn nieuwjaarstoespraak in op het lopende herindelingsproces. Boxmeer, Cuijk en Sint Anthonis gaan per 1 januari 2022 op in de nieuwe gemeente Land van Cuijk.
De Millse burgemeester Antoine Walraven sprak donderdag in zijn nieuwjaarstoespraak de hoop uit dat de inwoners van Mill en Sint Hubert later deze maand in elk geval ‘en masse’ hun stem uitbrengen over de bestuurlijke toekomst.
De gemeentelijke herindeling, aldus Van Soest, ‘willen we nog steeds het liefst met vijf gemeenten’. Behalve Mill doelt de Boxmeerse burgemeester ook op Grave. Maar die gemeente houdt vooralsnog vast aan haar zelfstandigheid. ,,De inwoners van Mill kunnen 23 januari het verschil maken en ik hoop van harte dat ze dat doen. Zodat we nog sterker samen door kunnen gaan.”
Hillenaar, die eerder aangaf dat de deur voor Mill en Grave nog openstaat maar dat de tijd begint te dringen, stipte in zijn nieuwjaarsspeech de herindeling ook even aan. ,,In 2020 gaan we onverminderd door met de herindeling. Met in ieder geval Boxmeer en Sint Anthonis. Dat vraagt wat van ons als bestuurders, het vraagt veel van onze medewerkers, maar het vraagt ook iets van u.”
In Sint Anthonis en Gennep zijn geen nieuwjaarsrecepties.
De gemeente Grave houdt maandag haar nieuwjaarsbijeenkomst.
Toespraak burgemeester Hillenaar; Cuijk.
Dames en heren,
Omdat een beeld vaak meer zegt dan 1000 woorden, kijken we eerst even terug op wat beeldmateriaal van 2019.
Dames en heren,
“Happy new year”, zong Abba ons toe. Op die alom bekende klanken zagen we mooie plaatjes van Cuijk het afgelopen jaar. Het lied ging verder: “May we all have a vision now and then, of a world where every neighbour is a friend”. Dromen van een betere wereld en elkaar die toewensen, dat is waar het op de eerste dag van het jaar om gaat: “May we all have our hopes, our will to try. If we don’t, we might as well lay down and die, You and I”, voegden Agneta, Björn, Bennie en Anni-Frida daar streng aan toe.
In het filmpje zojuist waren mooie en aanstekelijke foto’s van Cuijk te zien, die mij – maar ik denk velen van u – met trots vervullen. U zag onder andere de Uitblinkers, de Food Tour, Bakkerij van Dijk in Beers, het smartlappenfestival en de Cuijkse makers van het beeld van Johan Cruijff. Dit is een onvolledige greep en toch denk je: wat is er weer veel gebeurd! Wat wordt er toch veel georganiseerd. Wat zijn er toch veel mensen die vol energie werken aan die mooiere wereld! Dat is nú al een applaus waard. En klapt u dan ook meteen voor de fotografen (o.a. Arjan Broekmans).
Natuurlijk was 2019 niet enkel zonneschijn. Twee oud-burgemeesters – u zag de portretten van Henk Hendriksen en Leo Schoots – kwamen te overlijden. Zo hebben meer dierbaren ons verlaten of zijn getroffen door ziekte. Vandaag willen we ook aan hen denken en hun geliefden tot steun zijn.
Wat was 2019 voor een jaar? Het was het jaar dat onze gemeente 25 jaar bestond. Het jaar dat Cuijk de 25.000ste inwoner (Charlie Joan Dekker) verwelkomde. Het jaar dat de gemeenteraad besloot tot de vorming van een nieuwe gemeente Land van Cuijk samen met Boxmeer en Sint Anthonis.
Het was ook het jaar dat Cuijk 75 jaar bevrijd was, al waren de weken en maanden na 17 september 1944 erg verwarrend en zeker niet zonder gevaar. In Linden werd een mooi nieuw monument opgericht voor een Amerikaanse C-47 die neerstortte tijdens Market Garden. De vijfkoppige bemanning kwam om tijdens de crash. In Haps verscheen het boek Oorlog en bevrijding, terugblik na 75 jaar. Sowieso was de aandacht voor geschiedenis groot in 2019 getuige de mooi werken Fabrieksarbeid, is mannenwerk en Vijfhonderd generaties Cuijkse mensen. En wat dacht u van de documentaire film Celibaat?
2019 was het jaar dat we steeds meer gingen zien van de transformatie van de wijk De Valuwe en het Centrum. Het jaar dat er enorm veel gebouwd is – ondanks PAS en PFAS – en ook in de kerkdorpen nieuwe bouwplannen zijn opgepakt. Zag u die prachtige overzichtsfoto van De Nielt? De Heeswijkse Kampen naderen de voltooiing. Het Centrum is de nieuwe uitbreidingswijk. Helaas zagen we winkels die hun deuren sloten. We zag echter ook nieuwe initiatieven, zoals de Bioscoop aan het straks nóg levendiger Heilig Hartplein [of gaan we het toch Maasplein noemen?]! Op de bedrijfsterreinen is de bedrijvigheid enorm. Er zijn in 2019 heel veel nieuwe bedrijven bijgekomen. Nee, niet alleen Nutricia opende de deuren.
Ik denk dat we zonder overdrijven 2019 ook het jaar van de vrouw kunnen noemen als je naar de Cuijkse raad kijkt. Met de komst van Esmee van der Ham voor de PvdA hebben 6 van de 8 fracties een vrouw als voorzitter! Esmee volgde Rob Poel op en Ans van Zeeland nam de plaats in van Marcel Thijssen. 10 van de 19 raadsleden zijn dus van vrouwelijke kunne!
Als je naar de nieuwsoverzichten kijkt, dan lijkt me – ondanks de economische voorspoed die we beleven – 2019 het jaar van het protest. Welke belangen- of beroepsgroep heeft niet op het Malieveld gestaan? Of had er willen staan. Samen met de collega-burgemeesters had ik er best naar toe gewild om te pleiten voor meer politie, want de capaciteitsproblemen worden ook hier steeds nadrukkelijker gevoeld. Ondermijning en de veel te vanzelfsprekende aanwezigheid van drugs gaat ook aan Cuijk niet voorbij. Dat capaciteits-probleem zien we ook in de zorg en het onderwijs. We zagen het boerenprotest en ook de bouw kwam in opstand. En we zagen de klimaatmarsen. De woorden ‘klimaatspijbelaar’ en ‘klimaatdrammer’ eindigde dan ook respectievelijk op de tweede en derde plaats van de verkiezing woord van het jaar 2019. Kent u het woord van het jaar? Dat is “Boomer”. De Dikke Van Dale omschrijft ‘boomer’ als „een persoon met name van gevorderde leeftijd, met ouderwetse denkbeelden of conservatieve opvattingen”. Over oud en nieuw gesproken…
Protesten zien we in de hele wereld toenemen. Ze gaan over drie universele vragen: Hoe komen we tot eerlijke verdeling van de welvaart? Hoe beschermen of verkrijgen we burgerlijke vrijheden? En hoe zorgen we voor onze planeet? Dat het overal ter wereld speelt, zegt alles over de tijd waarin we leven. Het huidige systeem piept en kraakt. Het is al vaker gezegd we beleven een verandering van tijdperk en dat gaat niet vanzelf. Het gaat gepaard met onzekerheid. We zoeken houvast bij het oude en weten dat we tegelijkertijd moeten durven over te stappen op het nieuwe. Of het nu gaat om duurzaamheid, klimaat, energie, landbouw, zorg, pensioen of de staat van onze democratie, we moeten op zoek naar een nieuw verhaal. Een verhaal dat niet verdeelt, maar verbindt. Een verhaal dat niet polariseert, maar inspireert. Een verhaal van groot denken en klein doen. Een verhaal van oud naar nieuw. Het verhaal van – zoals dat zo mooi genoemd wordt – de Wederombouw.
Laten we eens dromen over dat verhaal. Wat gaan de jaren ’20 ons brengen? Durven we dan echt op die nieuwe ijsschots van het nieuwe tijdperk te springen. Gaan we dan van ‘ik’ naar ‘wij’? Van of-of naar en-en? Van systeemwereld naar leefwereld? Van pillen naar gezonder eten? Van bezit naar gebruik? Van protocol naar gezond verstand? Van regelzucht naar burgerruimte? Van wantrouwen naar vertrouwen?
U denkt misschien dat ik mijn optimisme overdrijf, of – erger nog – dat ik aan de in Brabant in veel te overvloedig aanwezige geestverruimende middelen heb gezeten, maar niets is minder waar. Ik denk dat het kan, want écht de meeste mensen deugen. En u moest eens weten hoeveel van die mensen ik mag ontmoeten. Hier staat volgens mij al een zaal vol. De meeste mensen deugen, is de titel van een hoopgevend boek van Rutger Bregman. Deze optimistische stelling weet hij te onderbouwen met tal van wetenschappelijke onderzoeken. Onder het dunne laagje vernis dat beschaving heet, is de mens – anders dan we allemaal denken – helemaal geen kwaadaardig beest. Integendeel, intrinsiek zijn we juist geneigd tot het goede: “mensen zijn ten diepste geneigd tot interactie en solidariteit”. De mens deugt! Een verfrissende gedachte, want we zijn het zélf die van dit nieuwe tijdperk een succes moeten maken. Protesteren alleen is namelijk niet genoeg.
Dames en heren,
In 2020 bouwen we verder aan het Cuijk van de toekomst. We leveren onze eigen bijdrage aan het verhaal van de Wederombouw. Maarten Jilisen gaat voor het bouwen in de kerkdorpen en voor de nieuwe werkgelegenheid. Gerard Stoffels voor de duurzaamheid, toekomstgerichte landbouw en schone energie. In de Proeftuin geeft Joost Hendriks samen met de zorgpartners vorm aan een gezond-verstand aanpak die echt goede zorg biedt. We stappen over op het nieuwe. Dat doen we samen. Met de gemeenteraad. Met u.
Er kondigen zich al bijzondere momenten aan in 2020. We zullen een tweede versie van de Samenloop van Hoop gaan beleven! Aan die van 2015 bewaren we allemaal heel warme herinneringen. De fietsbrug naar Nijmegen zal worden geopend. Die gaat echt verschil maken. De bereikbaarheid van Nijmegen per elektrische fiets zal een vlucht nemen. Met de campagne Cuijk Doet richten we ons nu al heel nadrukkelijk en met succes op de Nijmeegse woningzoekende. We gaan ons voorbereiden op het 650-jarig bestaan van het klooster van Sint Agatha, dat het oudste bewoonde klooster van Nederland is. Met de Maasheggen en de Romeinen, twee unique selling points, zullen we Cuijk nog meer op de toeristische kaart zetten.
En natuurlijk gaan we in 2020 onverminderd door met de herindeling. Met… in ieder geval Boxmeer en Sint Anthonis. Dat vraagt wat van ons als bestuurders, het vraagt veel van onze medewerkers, maar het vraagt ook iets van u. Hoe beter we er nu in slagen om samen met wijk- en dorpsraden invulling te geven aan de kernendemocratie, hoe beter we straks uit de startblokken komen.
Dames en heren,
Laten we in 2020 gewoon maar eens proberen wat Abba ons toezong: werken aan een wereld waarin iedere buurman een vriend is, laten we de hoop koesteren en het in elk geval blíjven proberen.
Ik wens u een goed en gezond 2020!
Nieuwjaarstoespraak 2020 Burgemeester
van Soest Boxmeer.
Welkom op onze jaarlijkse ontmoeting ter gelegenheid van het nieuwe jaar. Ik hoop van harte dat u kunt terugkijken op mooie kerstdagen en een feestelijke jaarwisseling. Meestal vliegen deze dagen voorbij, zoals ook een heel jaar voorbij gevlogen lijkt te zijn, net zoals er ook weer het nodige vuurwerk de lucht in gevlogen is. Voor maar liefst 77 miljoen euro!
Om maar met de deur in huis te vallen: het is verschrikkelijk dat we elk nieuw jaar meteen al moeten beginnen met het tellen van doden en gewonden door vuurwerk. Dat ontelbare hulpverleners zijn aangevallen met vuurwerk. Zelfs assistentiehonden getraumatiseerd raken door de heftige knallen van, vaak illegaal, vuurwerk. En er elk jaar weer voor miljoenen euro’s schade is. Het is niet vreemd dat dit de vraag oproept, of het plezier van de een nog wel opweegt tegen de schade en overlast van de ander.
2019 was in veel opzichten een heel opmerkelijk jaar. Nederland leek op drift. Eerst de discussie over het klimaatakkoord, met demonstraties van natuur- en milieuactivisten, daarna de stikstofdiscussie met boerenprotest en vervolgens de PFAS-discussie met belanghebbenden in de bouw en grondverzet. Net bekomen van de stagnatie door de economische crisis brachten deze kwesties weer opnieuw de nodige maatschappelijke onrust. Here we go in this rollercoaster life.
Waarschijnlijk hebben we bijna allemaal weer goede voornemens gemaakt. En wat er ook van terecht komt, het helpt hoe dan ook, om even stil te staan bij wat we belangrijk vinden. Wat we anders willen of juist niet. Wat we een ander en onszelf gunnen.
Ik gun eenieder in 2020 nog meer de verbinding met elkaar. Dat we zien dat we samen verder komen dan alleen. Dat we ervaren dat het veel beter gaat als we naast elkaar staan in plaats van tegenóver elkaar. Dat we mét elkaar praten en niet óver elkaar. Dat we de verbinding blijven zoeken, ook als het soms lijkt dat we er echt niet uitkomen.
Een echte uitdaging. Want waren wij ooit meesters in het polderen, op zoek naar consensus, thans lijkt die consensus steeds moeilijker te vinden. Verdeeldheid neemt toe, standpunten verharden en ontevredenheid groeit. Kunnen we de weelde van onze, na de oorlog in 75 jaar opgebouwde samenleving, nog wel aan? Zijn onze schouders nog sterk genoeg om onze weelde te kunnen dragen? Ik hoop dat we er met elkaar in slagen om onze inspiratie niet te halen uit het vergroten van tegenstellingen, maar uit samen de schouders zetten onder het bouwen aan een samenleving waar mensen gelukkig kunnen zijn.
Met het samen verder komen dan alléén, zijn we, met de gemeenten Cuijk en Sint Anthonis, het afgelopen jaar goed opgeschoten. We zijn er van overtuigd dat we samen in één grote gemeente meer voor onze inwoners en ondernemers kunnen betekenen dan apart in drie kleinere gemeenten.
We zijn er ons van bewust dat het groter worden, ook afstand tot onze dorpen en inwoners kan betekenen. Bij elke stap die we zetten, staat dan ook steeds centraal dat we de verbinding met onze dorpen niet alleen willen behouden, maar zelfs willen versterken. Dit doen we door te werken aan kernendemocratie als onderdeel van de gemeentelijke herindeling.
Dat willen we nog steeds het liefst met 5 gemeenten. De inwoners van Mill kunnen 23 januari a.s. het verschil maken en ik hoop van harte dat ze dat doen, zodat we nog sterker samen door kunnen gaan. De bestuurlijke opgaven waar we de komende jaren voor staan, vragen nu eenmaal om een sterke robuuste gemeente met krachtige bestuurders. Dit vraagt van ons de nodige inzet. Naast het blijven besturen van onze eigen gemeente werken we de komende 2 jaar ook aan het bouwen van een gemeente van 65.000 (of 80.000) inwoners. Een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de betrokken raden en colleges.
Wat denk ik eenieder een ander gunt is leven in vrijheid. (Op criminelen na natuurlijk, die we graag achter gesloten deuren zien). Vanaf september vorig jaar tot 5 mei vieren we 75 jaar vrijheid in onze gemeente. 75 jaar in vrijheid leven is een hele periode. Zolang, dat we het intussen zo normaal vinden, dat we soms vergeten hoe bepalend vrijheid is voor ons geluk. Onze inwoners organiseren bijzondere activiteiten en evenementen in bijna al onze dorpen om de vrijheid te vieren. Zo ging de toerclub uit Overloon naar Caen in Frankrijk om het bevrijdingsvuur te halen en ging in Maashees een bus met een gids langs een negental locaties die ons herinneren aan de tweede Wereldoorlog.
Er is een interessant boek geschreven door Guido Siebers en Geurt Franzen. Het boek met de titel ‘Tot frontgebied verklaard’, vertelt het verhaal van Boxmeer in de frontlinie in de winter van 1944/1945.
Ook hebben inwoners het initiatief genomen voor een monument van Titus Brandsma, verzetsheld in de Tweede Wereldoorlog. Twee jaar woonde hij in Boxmeer en kreeg er zijn opleiding in het klooster van de Karmelieten aan de Steenstraat. In 1942 overleed hij in concentratiekamp Dachau.
Op 27 maart wordt het gedenkteken, gemaakt door Juul Baltussen op het Titus Brandsmaplein onthuld.
En op 26 maart is de officiële opening van de fietsbrug die door het Oorlogsmuseum in Overloon loopt.
Zo zijn er nog tal van initiatieven en evenementen, waarbij we als slotstuk op 5 mei met alle dorpen de vrijheid vieren.
Dit zijn sprekende voorbeelden van wat we door samen te werken kunnen bereiken voor onze omgeving en samenleving. In alle dorpen en wijken zien we mensen die de ander iets gunnen, iets willen betekenen voor de ander, en samen voor een betere leefomgeving willen zorgen.
Als burgemeester gun ik onze gemeente en onze inwoners veel van dit soort betrokken mensen.
Zoals de betrokken vrijwilligers van onze dorps- en wijkraden. Deze zijn een belangrijke partner, die we, nu we richting een grotere gemeente gaan, extra hard nodig hebben. Zij zijn een belangrijke verbindende schakel met de dorpen en wijken. Juist als grote gemeente, met letterlijk grotere afstanden, willen we deze figuurlijk, zo klein mogelijk maken. Zodat inwoners en gemeentelijke organisatie zij aan zij samen voor onze dorpen gaan. We zijn altijd benieuwd naar uw ideeën die we samen kunnen oppakken voor een mooiere en betere gemeente. Vanaf april komen we naar elk dorp om te vragen hoe u de samenwerking met de gemeente het liefste zou zien. We leven in een echte communicatiemaatschappij en op dat gebied kunnen we ook als gemeente nog veel verbeteren. Ik ga er daarbij vanuit dat we allemaal meedoen. Als we de samenleving willen vernieuwen, moeten we allemaal meedoen. Langs de kant blijven staan en alleen maar commentaar leveren, is te makkelijk.
Waarvoor we ook samen aan de lat staan, is de veiligheid van onze omgeving. Georganiseerde criminaliteit lijkt iets van de grote stad en ver weg, maar helaas worden we er hier in Oost-Brabant, ook meer en meer mee geconfronteerd. Zo hebben we in onze gemeente afgelopen jaar grote dumpingen van drugsafval gehad en heb ik als burgemeester meerdere drugspanden moeten sluiten. Samen met politie, justitie en belastingdienst maken wij een vuist tegen georganiseerde criminaliteit en de bijbehorende ondermijning. Ondermijning is de onderwereld die naar boven komt. Zoals de drugsdealer die de voetbalclub sponsort of vastgoed koopt om geld wit te wassen.
Wij kunnen het echter niet alleen. We hebben de oren en ogen nodig van onze inwoners. Als u vermoedt dat er bijvoorbeeld sprake is van hennepteelt of een drugslaboratorium, meldt dit dan bij politie of gemeente. Realiseert u zich dat die activiteiten beide ook gevaar voor de omgeving opleveren. Bij hennepkwekerijen wordt vaak illegaal stroom afgetapt waardoor brand kan ontstaan en bij het produceren van xtc is er kans op explosies. Erger nog dan het criminele aspect vind ik dat de criminelen jonge levens door hun handel en wandel kapot kunnen maken.
Voor ons als gemeente zijn er, naast de herindeling en 75 jaar vrijheid, het komende jaar ook andere uitdagingen.
Zoals:
- het gemeentelijk energiebeleid
- het voorkomen van wateroverlast bij heftige regenval
- transitie van de landbouw
- het project denormaliseren van drugs
- woningbouw met andere partijen
- verdere profilering van het Land van Cuijk
- uitbouwgebiedsontwikkeling Unescogebied Maasheggen
Na al deze zaken waarin we samen een betere, mooiere en veiligere wereld kunnen bewerkstelligen, heffen we nu samen het glas op een goed 2020. Dat we elkaar vooral het beste blijven gunnen en dat we ons blijven realiseren dat we samen verder komen dan alleen.
Ik wil bijzondere dank, mede namens de 4 wethouders, uitspreken aan het adres van alle burgers, vrijwilligers, verenigingen, ondernemers, hulpverleners, politie, brandweer en ambulancemedewerkers, werkenden in de zorg, onze boeren, werkenden in het onderwijs, ons eigen gemeentepersoneel, allen die ieder voor zich en tezamen zich inzetten voor onze prachtige gemeente Boxmeer.