Provincie stelt Grave onder financieel toezicht; onder curatele.

GraverMaat: De provincie Noord-Brabant stuurde onderstaande brief naar de raadsleden.

De raad van gemeente Grave Postbus 7

5360 AA GRAVE

Onderwerp

Begroting 2021, definitief besluit

Geachte raadsleden,
Door erop toe te zien dat de lokale overheden hun maatschappelijke taken goed uitvoeren, dragen we bij aan een bestendig en veilig Brabant met een sterk openbaar bestuur. Een bestuur waar de inwoners op kunnen vertrouwen. Respect voor de eigen verantwoordelijkheid van besturen en raden is het uitgangspunt.

Financieel Toezicht

In deze brief informeren wij u over onze toezichtbevindingen vanuit financieel toezicht.

Uw gemeente heeft de verantwoordelijkheid om een begroting vast te stellen die structureel en reëel in evenwicht is. Ieder jaar besluiten wij, op grond van artikel 203 van de Gemeentewet, voor 1 januari of uw gemeente voor het komende begrotingsjaar onder repressief of preventief toezicht valt. Hiermee dragen wij bij aan het voorkomen dat uw gemeente een structureel tekort op de begroting krijgt, wat u mogelijk zelf niet kunt oplossen.

Criteria waaraan wij toetsen

Wij hebben uw begroting 2021 beoordeeld volgens de methodiek van risicogericht en proportioneel financieel toezicht. In onze factsheet ‘financieel toezicht’ is hier meer over te lezen. Hierbij hebben wij ook de uitkomsten van de jaarrekening 2019 betrokken. Over een aantal belangrijke toetsingsaspecten en ontwikkelingen over het financieel toezicht hebben wij u in de brief van 17 april 2020 (kenmerk C2262548/4684561) geïnformeerd.

Vorm van toezicht: preventief

De door u vastgestelde begroting 2021, evenals de meerjarenraming 2022- 2024 hebben wij tijdig ontvangen. Wij zijn met u van oordeel dat de begroting 2021 niet structureel en reëel in evenwicht is. Het is voor ons ook onvoldoende aannemelijk dat dit evenwicht uiterlijk in het laatste jaar van de meerjarenraming hersteld wordt.

Daarom plaatsen wij uw gemeente voor het begrotingsjaar 2021 onder preventief toezicht (artikel 203 van de Gemeentewet).

Dit betekent dat wij de begroting en de begrotingswijzigingen eerst moeten goedkeuren voordat u tot uitvoering kunt overgaan. Wij zullen u ons besluit over de goedkeuring van de begroting 2021 toezenden (artikel 10:31 van de Algemene wet bestuursrecht).

Op basis van de criteria in ons Beleidskader IBT 2020-2023 beoordelen wij uw begroting als ‘voldoet niet’. Uw gemeente krijgt de kleur ‘rood’ op de kaart, die wij in april 2021 op onze website www.brabant.nl/financieeltoezicht zullen publiceren.

Zienswijze

U bent in de gelegenheid gesteld uw zienswijze naar voren te brengen (artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht). Van deze gelegenheid heeft u geen gebruik gemaakt.

Toezichtbevindingen

Hoewel u de meerjarenraming 2022-2024 als sluitend in de jaarschijven 2023 en 2024 hebt ingediend, en u op 15 december 2020 aanvullende besluiten heeft genomen, is het op grond van het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader voor ons noodzakelijk de onderstaande bijstellingen door te voeren. Na deze bijstellingen is er naar ons oordeel geen sprake van een structureel en reëel evenwicht.

1. De onderbouwing van de bezuiniging DVO is (nog) niet voldoende reëel (€375.000 in 2023 en € 563.000 in 2024)
2. De onderbouwing van de bezuiniging Sociaal Domein is (nog) niet vastgesteld (€ 250.000)
3. De kapitaallasten nog te realiseren (her)investering zijn onvolledig opgenomen (€ 60.000 in 2023 en € 14.000 in 2024)

Het structureel en reëel tekort bedraagt naar ons oordeel in 2023 € 375.000 en in 2024 € 300.000.

Naar aanleiding van ons onderzoek merken wij ook nog het volgende op.

Vereiste nadere besluitvorming

Naast de ombuigingen die door ons zijn bijgesteld, heeft u ook besloten tot ombuigingen die naar ons oordeel moeten worden onderbouwd met nadere besluitvorming.
De ombuiging onderhoud groen is financieel verwerkt in de begroting. Het totale budget voor het onderhoud groen is door deze ombuiging niet meer in overeenstemming met het vigerende door u vastgestelde kwaliteitsniveau.

Wij verwachten dat u in 2021 het kwaliteitsniveau van het onderhoud groen opnieuw zult vaststellen bij raadsbesluit.
Om twee ombuigingen op investeringen (niet uitvoeren en vooruitschuiven) te realiseren verwachten wij dat u in 2021 in een raadsbesluit aangeeft welke investeringen u niet meer uitvoert dan wel verschuift en dat u de investeringsplanning daarop aanpast.

Pakket ombuigingsmaatregelen

Net als vorige jaren heeft u een fors pakket aan ombuigingsmaatregelen vastgesteld om in de meerjarenraming tot een sluitend perspectief te komen. Deze ombuigingen zijn noodzakelijk om de aanzienlijke tekorten in uw (meerjaren)begroting 2021-2024 weg te kunnen werken. De tijdige realisatie van al deze ombuigingen is van essentieel belang voor uw gemeente en vormt daarmee tevens een belangrijk risico. Daarom dringen wij er bij u op aan om in 2021 alle benodigde acties voortvarend op te pakken om daarmee de kans op realisatie van de maatregelen te vergroten.

Vervolgens is het ook van essentieel belang om de ontwikkelingen goed te blijven monitoren, zodat u tijdig kunt bijsturen als de realisatie niet volgens plan verloopt. De realisatie van de maatregelen vormt een belangrijk toetspunt bij ons onderzoek van de begroting 2022.

Realiteit van de ramingen

Wij attenderen u erop dat u rekening dient te houden met de loonstijgingen en prijsontwikkeling zoals opgenomen in de door u gehanteerde circulaire gemeentefonds. U hanteert, in tegenstellig tot de circulaire, dit jaar deels de nullijn bij de raming van budgetten in het begrotingsjaar. De druk op de budgetten neemt hierdoor toe, wat tot knelpunten kan leiden.

Overzicht incidentele baten en lasten

U heeft het verplichte meerjarige overzicht van incidentele baten en lasten opgenomen, maar dit overzicht is niet voorzien van een toelichting. De Commissie BBV heeft in de Notitie structurele en incidentele baten en lasten hiertoe een stellige uitspraak geformuleerd: “Voor de in het overzicht van incidentele baten en lasten opgenomen posten is een toelichting vereist”. Of een post terecht in dit overzicht is opgenomen, kan namelijk alleen inzichtelijk worden gemaakt door het geven van een goede toelichting. Deze toelichting dient aan te tonen dat er geen sprake is van een structurele last. Wij verzoeken u om in de komende begrotingen deze toelichting op te nemen.

Vermogenspositie

In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing concludeert u dat de beschikbare middelen ruim voldoende zijn om de risico’s op te kunnen vangen. Uw vermogenspositie neemt echter wel af als gevolg van uitnamen uit de algemene reserve. Dit o.a. voor het dekken van het negatieve resultaat van de jaarrekening 2019 en het begrotingstekort 2021. Ook voor het jaar 2022 is er op dit moment nog geen sluitend perspectief, waardoor in dat jaar uw vermogenspositie nog verder kan afnemen. Wij wijzen u er nogmaals op dat u iedere nieuwe verplichting of uitgave dient te voorzien van zowel een reële als structurele dekking.

Weerstandsvermogen

In de paragraaf weerstandsvermogen concludeert u dat het weerstandsvermogen ruim voldoende is. Dit baseert u op een waarderingstabel. Wij verzoeken u uw eigen beleidslijn (norm) vast te stellen voor het beoordelen van het weerstandsvermogen.

Wij kunnen ons moeilijk een oordeel vormen over uw weerstandsvermogen, omdat u een aantal risico’s nog niet heeft gekwantificeerd. Daarnaast kan de ombuigingsmaatregel “Risicobudget Wet Buig” een risico vormen in uw begroting, die u (nog) niet heeft opgenomen.

Onze toezichtbevindingen zijn afgestemd met onze contactpersoon van uw gemeente.

Wij vertrouwen erop met onze toezichtbevindingen een zinvolle bijdrage te leveren aan de verdere optimalisering van uw begroting.

Totaaloverzicht toezichtgebieden IBT

Aan het einde van 2021 sturen wij u een totaaloverzicht van de uitkomsten van ons systematisch toezicht op de IBT gebieden Archief- en informatiebeheer, Financieel toezicht, Huisvesting vergunninghouders, Monumentenzorg, Omgevingsrecht en Ruimtelijke Ordening.

Bezwaar

Bezwaren tegen dit besluit kunnen binnen zes weken na de bekendmaking van dit besluit worden ingediend bij:
Het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Secretariaat van de hoor- en adviescommissie
Postbus 90151
5200 MC te ‘S-HERTOGENBOSCH

Wij vragen u om op de linkerbovenhoek van de envelop het woord “bezwaarschrift” te vermelden.
Het bezwaarschrift moet zijn voorzien van een handtekening, naam en adres van de indiener, de dagtekening en ons kenmerk van het besluit. Ook dient u een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar gericht is en de gronden van het bezwaar hierin op te nemen.
Daarnaast vragen wij u vriendelijk om een kopie van dit besluit bij te voegen.