Leo de Vreede: Impressies uit de agendacommissie van Grave.
Gravermaat: Leo de Vreede staat weer in de startblokken om het doen en laten van de Graafse raad te volgen. Hierbij zijn impressies van de agendacommissie.
Inleiding.
Het nieuwe vergaderseizoen is voor de Graafse gemeenteraad begonnen. Ook hierop heeft Corona grote invloed. Vandaar dat er afspraken zijn gemaakt over de wijze van vergaderen. De raadsleden zullen hun vertrouwde plaats weer innemen. Dat kan door tussen de leden schermen te plaatsen. Daar zijn natuurlijk min of meer flauwe grappen over te maken, maar dat laat ik aan anderen over. Degenen die “de slimste mens” afgelopen weken op de TV hebben gevolgd hebben kunnen zien hoe goed dat werkt. De andere wijziging in het Tv- programma wordt niet gevolgd ofschoon ik dat ook een verbetering vond. Er mocht geen publiek bij zijn dus er was geen applaus, dat ik toch altijd al storend vond.
Bij de gemeenteraadsvergadering wordt het publiek geacht zich rustig te houden en dus wordt er voor gezorgd dat bij de raadsvergadering publiek lijfelijk aanwezig mag zijn. De inrichting van de raadzaal is zodanig dat de capaciteit beperkt is.
Even tussendoor.
Veel organisaties zullen vanwege de anderhalve meter met ruimteproblemen worden geconfronteerd. Nu staat er in het gebouw de ruimte van het BHIC nog te huur. Daar is de laatste maanden bloed geprikt. Het lijkt mij, en anderen, dat die ruimte ook best kan worden ingezet voor de Graafse gemeenschap. Uiteindelijk heeft de gemeente Grave indertijd ook extra financiën voor het blijven van het archief in Grave bijgedragen
Algemene indruk.
Van de vergadering van de agendacommissie zal niemand vrolijk zijn geworden. Raadslid zijn is tegenwoordig sowieso al niet echt leuk en de pandemie heeft het niet makkelijker gemaakt.
Voor een groot deel komt het omdat de bestuurlijke organisatie in Nederland is verouderd. Ik heb dat al meer betoogd. Met één uitzondering is in de organisatie van ons land de woonplaats het bindend element tussen de inwoners: rijk, provincie, gemeente. De uitzondering is het waterbeheer, dat bij de waterschappen is ondergebracht.
De coronacrisis heeft dat nog eens extra geaccentueerd. Voor veel maatregelen worden de gemeenteraden als een te nemen hindernis gezien. Bij de bespreking in TV-journaals van de problemen bij de G(emeentelijke)GD’s werd zelfs het dijkbeheer van de waterschappen als lichtend voorbeeld aangevoerd. Aan de andere kant klagen gemeenteraadsleden erover dat zij te weinig bij de besluitvorming worden betrokken.
Het probleem is niet nieuw. In het verleden zijn streekgewesten en deelgemeenten als oplossing geprobeerd. Tegenwoordig zijn het gemeenschappelijke regelingen die het bestuursgebouw overeind moeten houden. Gemeenteraden nemen nog wel formeel de besluiten, maar krijgen nauwelijks de tijd en nodige informatie om zich in de materie te verdiepen. Uiteindelijk blijkt dan dat samenvoegen van gemeenten de minst slechte aanpak is. Daarmee zijn we dus weer dicht bij huis.
Maar ook in Grave deugt de bestuurlijke organisatie niet.
Burgemeester, college en raad die gezamenlijk de gemeente besturen werken niet als één team waar van de deelnemers wel eigen verantwoordelijkheid hebben, maar elkaar zo nodig ondersteunen.
Ook het stelsel van commissies, werkbesprekingen, raadsvergaderingen, amendementen, moties en wat dies meer zij rammelt aan veel kanten.
En dan is er nog de rol van de groep waar het uiteindelijk om gaat. Uiteindelijk kunnen zij van de besluiten profiteren of moeten zich er aan houden. Het gaat om inwoners van de gemeente, zij die er een onderneming als werkplek hebben maar ook degenen die een andere reden hebben waarvoor bestuurlijke maatregelen nodig zijn, zoals toeristen. In de huidige samenleving is vooral het “houden aan” niet meer vanzelfsprekend. Een paar generaties terug was het vooral gebaseerd op vertrouwen in het bestuur. Tegenwoordig overheerst de eigen mening en is het dus zaak die eigen mening te vormen. Op tijd betrokkenen bij zaken betrekken, informeren en overleggen is even belangrijk als andere aspecten van de besluitvorming.
Daarover wordt in de Graafse raad wel gepraat maar te weinig gedaan.
De vergaderpunten.
Een vast punt voor de agendacommissie is de evaluatie van de vorige raadscyclus. Die staat gewoonlijk achteraan op de lijst. Omdat zo’n evaluatie nog al eens leerzaam is kan dat beter kunnen gebeuren voordat het volgende programma aan de orde komt. Dat was deze keer ook het geval. Dus daarom begin ik met die evaluatie
Evaluatie vorige cyclus.
De bespreking begon met een doodse stilte. Geen van de aanwezige fractievoorzitters voelde zich geroepen een opmerking te maken. Misschien was dat uit schaamte. Mijn commentaar op die vergadering droeg de titel “In dit cabaret gaan we lief zijn voor elkaar”. Uiteindelijk kwam de voorzitter met de opmerking dat wel erg veel tijd moest worden besteed aan verwerken van ingediende moties en amendementen. Afgesproken was toch dat die tijdig voor de vergadering bij de griffie zouden zijn. Dat zou ook de vormgeving ten goede komen. Het weerwoord was dat de stukken die aanleiding gaven tot die moties en amendementen nogal eens zo laat beschikbaar zijn dat het niet anders kon. Pogingen van de voorzitter om tot afspraken over een betere bestuurscultuur te komen faalden. De fractievoorzitters moesten eerst hun fracties raadplegen. Maar ook daarover werd niets afgesproken. Doorschuiven kenmerkt in één woord de Graafse bestuurscultuur.
Voorlopige agenda commissie Ruimte.
Als het goed is zijn in de agendacommissie de stukken voor alle onderwerpen in commissies en raad beschikbaar. De vergadering van de commissie ruimte hoeft dan niet lang te duren. Twee van de drie bekende agendapunten zijn al op 4 februari in de commissie besproken en zijn vervolgens in de raadsvergadering van 18 februari in het tumult over de inwonersraadpleging gesneuveld en dus doorgeschoven. Het gaat om het rekenkamerrapport over duurzaamheid in het Land van Cuijk en het rekenkamerrapport over de Omgevingsdienst Brabant Noord. Voor beide zaken zou een fractie misschien nog met een motie of amendement komen. Joost mag weten waar dat over zou gaan. Anders zou het een hamerstuk zijn geweest. Er is nu tijd genoeg geweest om daarover na te denken. Een eventuele motie of amendement kan dus makkelijk op 8 september op tafel liggen !!!
Voorlopige agenda commissie Inwoners en Bestuur.
De voorstellen voor de raadsvergadering van 22 september die op 15 september in de commissie moeten worden besproken waren en zijn nog niet beschikbaar. Dat betekent dat de fracties en als gevolg daarvan de griffie weer in tijdnood komen en dat voorspelt niet veel goeds voor een ordentelijke raadsvergadering. Het gaat toch om belangrijke zaken zoals de bestuurlijke toekomst van Grave met het inhuren van ambtelijke capaciteit als zwaarste punt.
Aanvullingen.
Uit de raadsvergadering van 7 juli waren enkele moties doorgeschoven naar deze cyclus en van diverse kanten werd gevraagd enkele al eerder vastgelopen processen weer aan de orde te stellen.
Natuurlijk vraagt de gang van zaken rond de drieëenheid in Velp met het onbehouwen om zeep helpen van Kunst in het Kerkje om ingrijpen van de gemeenteraad. Met een beetje goede wil moet dat -en liefst voor de formele vergaderingen- zijn op te lossen.
De motie over de verlichting van de jeu de boulebaan in Gassel vraagt vooral om in overleg iets leuks in Gassel te doen. Is daar nu echt een raadsuitspraak voor nodig?
Op verzoek van de raad heeft het college vorig jaar een voorstel gedaan voor een “kaderstellende notitie voor de herontwikkeling van de scheepswerf”. Dat voorstel strandde in de raadsvergadering van 12 november. Zowel de twee amendementen als het -dus ongewijzigde- voorstel werden verworpen. De raad nam geen genoegen met hetgeen het college als antwoord op zijn verzoek had geleverd. Het is nu echt hoog tijd dat die raad aangeeft wat er wel moet gebeuren. Nu is er alleen een toezegging van de voorzitter:
Toezegging.
Burgemeester Roolvink zegt toe namens het college dat communicatie en participatie zal plaatsvinden met alle belanghebbenden, met respect voor ieders verantwoordelijkheden in dit proces.
De bespreking in de commissie ruimte vindt plaats aan de hand van de oorspronkelijke stukken. Dat kan wat worden.
De inwonersraadpleging.
Het klapstuk is natuurlijk het tweetal aangehouden moties over de datum van de inwonersraadpleging. Deze moties werden op 7 juli aangehouden zodat er op 25 augustus in de agendacommissie verder over de behandelwijze kon worden gepraat. Dat leidde binnen de kortste keren tot een situatie waarin het voor de voorzitter noodzakelijk werd de discussie te beëindigen. Dat is gebeurd door het onderwerp op de agenda van de commissie Inwoners en Bestuur te zetten. Vanuit de oppositie werd nog de opmerking gemaakt dat het jammer was dat er voorafgaande aan deze vergadering geen constructief gesprek was geweest tussen partijen om uit de impasse te komen. Die opmerking was volkomen terecht, maar dan had wel iemand het initiatief tot zo’n gesprek moeten nemen. Als dat niet alsnog voor 15 september gebeurt zie ik niet dat er iets uitkomt dat op 22 september tot een andere dan 8-7 stemuitslag leidt.
Het gaat alleen nog over de datum. Het herindelingsproces van de 4 andere gemeenten in het Land van Cuijk is inmiddels zover gevorderd dat een inwonersraadpleging met de voorgenomen vraagstelling niet tot resultaat zal hebben dat Grave alsnog wordt meegenomen. Het is dus zinloos en zonde van de Euro’s. Er zijn wel betere manieren om de bevolking bij de bestuurlijke toekomst van Grave te betrekken.
Extra raadsvergadering.
Het herstel van wethouder Joosten verloopt blijkbaar niet zoals verwacht. Min of meer tussen neus en lippen door werd meegedeeld dat 1 september een vervanger door de raad zal worden benoemd. De naam van de betrokkene is al bekend. Kennelijk kwam deze mededeling voor veel fracties als een verrassing. Ook hier is kennelijk geen constructief gesprek tussen coalitie en oppositie geweest. De reden dat Grave al een tijd 3 wethouders heeft is vooral van politieke aard. Corona zal wel worden aangevoerd. Die pandemie vraagt volgens mij vooral om uitvoerende capaciteit en niet om meer gemeentebestuurders. Ik denk dat Grave meer behoefte heeft aan BOA’s, niet om bekeuringen uit te delen, maar om het publiek te stimuleren voortdurend afstand te houden. Er zijn inmiddels voldoende voorbeelden dat zelfs ministers en koningen blijkbaar meer behoefte hebben aan een afstandbewaarder in plaats van een engelbewaarder. Wij doodgewone bewoners hebben die behoefte zeker.
Moraal.
Dat er iets moet gebeuren aan de Graafse bestuurscultuur in brede zin begint door te dringen. Het is wel duidelijk dat de raad dat niet op eigen houtje zal lukken. De nieuwe wethouder zal toch wel worden benoemd. Het aanpakken van de bestuurlijke organisatie en cultuur zou dan een mooie taak zijn voor de resterende bestuursperiode.
Leo de Vreede