Leo de Vreede: evaluatie raadsvergaderingen 12-26 mei!

GraverMaat: Leo de Vreede stuurde me het onderstaande verslag van de drie digitale vergaderingen. 

Evaluatie gemeenteraad Grave 12-26 mei 2020

Drie avonden waren niet genoeg om het programma van de Graafse raad fatsoenlijk af te werken. Van de agenda moesten de laatste punten van de vergadering van de agendacommissie worden “doorgeschoven”. De evaluatie van de raadsvergaderingen die juist waren afgelopen was daarvan het slachtoffer. Omdat het toch wel leerzame avonden waren doe ik het maar zelf.

Er waren 3 vergaderingen: de reguliere vergadering van 12 mei die werd voortgezet op 19 mei; een extra bij elkaar geroepen vergadering naar aanleiding van de corona-crisis op 19 mei, die werd voortgezet op 26 mei en een vergadering van de agendacommissie die was gepland op 19 mei als voorbereiding voor de nieuwe vergaderreeks die op 2 juni zou beginnen, maar uiteindelijk nog net op de 26^e kon worden afgehandeld.

Al jaren is er ontevredenheid over de kwaliteit van het bestuur, ook binnen de raad zelf. Onlangs is nog een nieuwe werkwijze voor de vergaderingen ingevoerd. De corona-maatregelen waren wel een complicatie maar dat was niet de oorzaak dat het allemaal zo lang duurde en dat de besluiten vooral aanwijzingen voor het college waren om te gaan overleggen. De besluiten met wel een inhoud waren in het kader van gemeenschappelijke regelingen en daar heeft de gemeenteraad weinig in te brengen.

Mijn kritiek is vooral terug te voeren tot drie aspecten.

• De rolverdeling tussen de bestuursorganen is niet duidelijk en onsamenhangend.

• De structuur van het bestuurlijk proces is slecht. De drie hoofdfasen beeldvorming, opinievorming en besluitvorming worden onvoldoende onderkend en ook de samenhang met andere processen speelt geen rol of komt te laat in beeld.

• De huidige maatschappij vraagt er om dat de burgers actief en tijdig bij het proces worden betrokken en dat is niet makkelijk. Nu komt het te vaak voor dat pas als besluiten zijn genomen er actie komt vanuit de bevolking. Artikeltjes in de krant plaatsen en plannen op internet zetten is niet meer voldoende. De heisa die is ontstaan over de bomen op de Lunette is daar het meest recente voorbeeld van.

Een aantal voorbeelden uit de vergadering

• Het vaststellen van de agenda duurde al bijna een half uur. Dat komt vooral omdat als in de commissie wordt geconstateerd dat een voorstel niet rijp is voor besluitvorming het toch op de agenda blijft staan. De discussie in de commissie moet dus worden herhaald en dat leidt dikwijls tot stemmen. Zo werd een voorstel voor de ontwikkeling van de oude locatie van de Sprankel, waarvoor een eerder voorstel al was terugverwezen omdat de omwonenden er niet bij waren betrokken, uiteindelijk afgevoerd omdat nu bleek dat de supermarkt aan de overkant van de straat ook ideeën had.

• Er moest een besluit worden genomen over een burgerinitiatief van de wijkraad om de vrijkomende GVV-kantine als ontmoetingsruimte te gaan gebruiken. Het initiatief werd volgens de Arena warm ontvangen door de raad. Maar de wijkraad is geen stap verder dan 25 september 2019 toen het idee tijdens de motiemarkt al werd gepresenteerd.

Een wijkraad is mede bedoeld om zaken in de wijk waarvoor de raad besluiten zou moeten nemen in voorbereiding te nemen. De wijk had een wijkgebouw dat werd verkocht om de voorziening in Catharinahof te financieren. Voor wijkgebonden activiteiten zou gebruik moeten worden gemaakt van de brede school. Dat bleek niet te werken. Kennelijk functioneerde het normale overleg tussen college en wijkraad onvoldoende en toonde de raad ook geen activiteit. Een burgerinitiatief is een soort noodingang om de raad te dwingen actie te ondernemen en dat is nu doorgeschoven naar het college. Meer is er niet gebeurd.

• Direct hier op aansluitend was de motie van de VVD waarin het college werd verzocht een plan te gaan ontwikkelen voor de vrijkomende terreinen van GVV en de hockeyclub. Niet zo’n gek idee zou je zeggen. Sterker nog het is zo voor de hand liggend dat toen de raad besloot te investeren in het het sportpark Kranenhof het voor college en raad duidelijk moest zijn dat het proces om een nieuwe bestemming te vinden moet worden ingezet. Daar zou geen motie voor nodig moeten zijn. Die werd wel aangenomen hoewel daar nog een uitgebreide discussie voor nodig was die met toevoeging van “korte termijn” en “lange termijn” werd beslecht. Nu maar hopen dat de wijkraad ook hier bij wordt betrokken.

• Ook de motie over de ontwikkeling van de drie monumenten in Velp werd door de raad nodig gevonden om het college er op te wijzen en misschien te dwingen dat de raad meer bij de ontwikkelingen wordt betrokken. Het college beloofde daarvoor te zorgen, maar dan zal er wel iets structureels moeten veranderen.

• Dat de corona-crisis grote invloed zou hebben op het reilen en zeilen in Grave kon worden verwacht. Dat gemeentebestuur in al zijn geledingen daarvoor bij elkaar zou komen lag voor de hand. Daarvoor is een raadsvergadering het middel. Daarin wordt, en zo veel mogelijk vooraf, informatie gegeven; van gedachten gewisseld over de rol die raad, college, burgemeester en anderen moeten spelen en uiteindelijk besluiten genomen en/of uitspraken gedaan. Zo’n vergadering vereist voorbereiding. En dan is een vergadering bijeengeroepen door enkele fracties niet het aangewezen middel. Het kwam daarom goed uit dat wel een begin werd gemaakt met de bespreking, maar dat het college een week kreeg om met informatie te komen. Die week was goed besteed.

Zo’n pandemie vraagt net als een ramp en oorlog om een top-down benadering. Beslissingen worden zo hoog mogelijk genomen. De gemeenteraad heeft alleen een volgende rol. College zorgt met de maatschappij voor de uitvoering. Uit de gegeven informatie bleek dat dat in Grave goed wordt samengewerkt.

Dat de pandemie ook financiële consequenties heeft is duidelijk. De vraag komt dan ook wie daarvoor opdraait. Maar die discussie moet los staan van de discussie over de financiële positie in Grave die toch aan de gang is. Zeer binnenkort komt de kadernota weer aan de orde. Die is al enkele jaren beneden de maat en niet meer dan een weergave van de situatie die ontstaat als de raad niets doet. Dit jaar heeft het college al aangegeven dat het dit jaar ook zo gaat, maar wijt dat nu aan de corona-situatie. Zouden we dan anders een echte kadernota hebben gehad. Ik vrees van niet.

De discussie hierover en de moties, die allen werden verworpen hadden meer betrekking op de financiële toestand van Grave dan op de consequenties van de pandemie. Dat wordt een landelijk verhaal apart.

Tot slot nog iets over de motie om op 1 juli een opiniepeiling te houden. De voorzitter wees er op dat de motie betrekking had op de datum en nergens anders over. En daarmee zouden zelfs vragen over het nut van de opiniepeiling niet mogen. Dat weerhield de raad niet uitgebreid van gedachten te wisselen. Uiteindelijk kwam de VVD maar met een voorstel van orde om maar te gaan stemmen. Volgens mij ging er toen iets mis want zelfs de VVD stemde tegen dat ordevoorstel dat met 10-5 werd aangenomen. De motie werd met de vertrouwde 8-7 verworpen.

Op 12 mei had Keerpunt2010 nog te kennen gegeven te willen praten over een eventuele zienswijze van de raad over de herindeling. Het college zou op 19 mei over een eigen zienswijze beslissen en daar de raad (en de bevolking?) van op de hoogte te stellen. De raad zou dan op 19 mei over kunnen praten en beslissen. Er is niets meer over gehoord en geen raadslid had daar moeite mee. De situatie is dus nu dat, tenzij er van bovenaf wordt ingegrepen, Grave als gemeente blijft bestaan. Dat ingrijpen ligt niet voor de hand en zou voor het gemeentebestuur beschamend zijn. Er moet dus nu voor een eigen ambtelijk apparaat worden gezorgd of wordt Grave een satelliet van de gemeente Land van Cuijk?

Leo de Vreede