Update 3 ! EenVandaag: Grave betaalde in 5 jaar 292.034 euro aan wachtgeld voor 3 wethouders.
GraverMaat: Ben Litjens wilde vanavond onderstaande vragen stellen in de commissievergadering Inwoners en Bestuur. Helaas mocht dat niet van de voorzitter. Nu maar weer schriftelijk stellen.
Ter aanvulling: Als er bij collegewisselingen wethouders vervangen worden en geen nieuw baan kunnen vinden of korter gaan werken in hun nieuwe functie als wethouder ontvangen ze ook ruim drie jaar wachtgeld ter aanvulling op hun laatst verdiende inkomen als wethouder.
Op de website van de wethoudersvereniging wordt de wachtgeldregeling verder uitgelegd.
De Arena besteedt ook aandacht aan de wachtgelden voor wethouders.
Het programma EenVandaag heeft onderzoek gedaan naar de betalingen van wachtgeld aan wethouders in Nederlandse gemeenten. Volgens de geraadpleegde site heeft Grave de afgelopen 5 jaar een bedrag van 292.034 euro uitgekeerd. Kloppen deze cijfers? Kunnen wij, als raad, hier een nadere toelichting over krijgen?
Het programma EenVandaag heeft onderzoek gedaan naar de betalingen van wachtgeld aan wethouders in Nederlandse gemeenten. Volgens de geraadpleegde site heeft Grave de afgelopen 5 jaar een bedrag van 292.034 euro uitgekeerd. Kloppen deze cijfers? Kunnen wij, als raad, hier een nadere toelichting over krijgen?
Het programma EenVandaag heeft onderzoek gedaan naar de uitgekeerde wachtgelden aan vertrokken wethouders.
Door te klikken op een landkaart verschenen de volgende cijfers van Grave, Cuijk en Landerd.
Grave: 292.034,00 euro aan 3 wethouders voor 5 jaar.
Cuijk: 565.421,00 euro aan 5 wethouders voor 5 jaar.
Landerd: 781.732,00 euro aan 8 wethouders voor 5 jaar.
Aanvulling na reactie op dit bericht: Jammer dat je Mill & St. Hubert niet vermeld:
€ 165.000,- (ongeveer, uit het hoofd) voor 1 wethouder…
Wachtgeldregeling
De uitkering na het vervullen van een politiek ambt is voor politieke ambtsdragers geregeld in de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa). Omdat de bepalingen zeer technisch juridisch van aard zijn is het een complexe wet. Vijverberg heeft specialisten die thuis zijn in de Appa.
Recht op Appa-uitkering
Het recht op de uitkering (ook wel wachtgeld genoemd) bestaat ongeacht de reden van het aftreden, de niet-herbenoeming of ontslag van bijvoorbeeld wethouder of burgemeester, tenzij hij de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. De omstandigheden – of het nu gaat om vrijwillig of gedwongen aftreden, een politiek conflict, langdurige ziekte of bijvoorbeeld het opzeggen van vertrouwen – doen niet ter zake. Het recht bestaat alleen niet als de uitkeringsgerechtigde rechtens zijn vrijheid is ontnomen, wanneer hij vrijwillig, zelf, afziet van wachtgeld of wanneer er een herbenoeming volgt zonder onderbreking en voor dezelfde urenomvang.
Duur Appa-uitkering
De uitkeringsduur is afhankelijk van de duur van alle voorafgaand aan het ontslag beklede politieke functies (de Appa-loopbaan). De zogenaamde voortgezette uitkering is vanaf 1 januari 2016 teruggebracht naar maximaal vijf jaar. In schema is de duur van de Appa-uitkering thans als volgt.
Bij APPA loopbaan van <3 maanden is de uitkeringsduur 6 maanden.
Bij APPA loopbaan van 3 maanden tot 2 jaar is de uitkeringsduur 2 jaar.
Bij APPA loopbaan van 2 jaar of langer is de uitkeringsduur 3 jaar en 2 maanden.
Bij APPA loopbaan van 10 jaar in tijdsbestek van 12 jaar én 5 jaar of minder verwijderd van pensioengerechtigde leeftijd is de uitkeringsduur tot pensioengerechtigde leeftijd.
De duur van alle voor het laatste ontslag vervulde politieke functies telt mee mits “nagenoeg aansluitend”.
Hoogte Appa-uitkering en neveninkomsten
De uitkering bedraagt het eerste jaar 80% en daarna 70% van de laatstelijk genoten wedde, vermeerderd met de vakantie-uitkering en eindejaarsuitkering.
De wet bepaalt expliciet welke inkomsten in beginsel in mindering gebracht worden op de uitkering zoals winst uit onderneming en belastbaar loon uit of in verband met arbeid. Ook de wijze waarop een en ander verrekend wordt, is in de wet geregeld.
Sollicitatieplicht
De uitkeringsgerechtigde moet zolang hij een uitkering ontvangt voldoen aan bepaalde verplichtingen en betrokkene heeft in beginsel een sollicitatieplicht. Dit betekent dat hij moet proberen passende arbeid te vinden, aangeboden passende arbeid moet aanvaarden en mee moet werken aan activiteiten die daarvoor bevorderlijk zijn. Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk om met behoud van de Appa-uitkering te werken aan de opbouw van een eigen bedrijf.
Ouderdomspensioen
Een (gewezen) wethouder heeft bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd recht op pensioen vanwege het wethouderschap. Deze aanspraak op ouderdomspensioen is geregeld in de Appa. Wethouders zijn echter niet aangesloten bij het ABP zodat gemeenten zelf een pensioenvoorziening moeten reserveren. De opbouw bedraagt gedurende het wethouderschap en gedurende de eerste vier jaar van de Appa-uitkering 2%, daarna 1%.
Burgemeesters zijn weliswaar onder de werking van de Appa gebracht, maar voor wat betreft het ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen blijven zij deelnemer aan de ABP-regeling.
Grave en Oss zijn zo’n 3 ton kwijt aan wachtgelduitkeringen
Landerd betaalt oud-wethouders bijna 8 ton aan
wachtgeld
Van de 355 gemeenten reageerden er 297 op de vraag van EenVandaagnaar de wachtgeldbedragen die ze van 2014 tot en met 2018 uitbetaalden aan oud-wethouders. In totaal ontvingen ruim 1500 wethouders een wachtgelduitkering. De verschillen tussen gemeenten zijn groot. Zo betaalde Lelystad met ruim 1,8 miljoen euro het meeste wachtgeld, maar waren er ook tien gemeenten die in de onderzochte periode aan geen enkele bestuurder wachtgeld verschuldigd waren.
Extra kosten voor herindelingsgemeenten
Na Lelystad waren Oude IJsselstreek (1,7 miljoen euro) en Eindhoven (1,2 miljoen euro) het meeste kwijt aan wachtgeld. Met bijna acht ton staat ook de gemeente Landerd, waar in 2015 na een bestuurscrisis het college van B en W viel, zeer hoog in de ‘wachtgeldranking’. In Landerd krijgen sinds 2014 maar liefst acht oud-wethouders een wachtgelduitkering.
Herindelingsgemeenten worden extra op kosten gejaagd door de wachtgeldregeling. De Brabantse fusiegemeente Meierijstad spant daarbij de kroon: in totaal twintig afgetreden wethouders kregen sinds 2014 een wachtgelduitkering.
Wethoudersvereniging is bezorgd
Volgens de Wethoudersvereniging kost het wethouders meer moeite om na ontslag een nieuwe baan te vinden dan een aantal jaar geleden. Werkgevers zijn huiverig om een oud-wethouder aan te nemen, omdat ze bang zijn dat deze zich niet meer kan schikken in een ondergeschikte rol. De vereniging is bezorgd over de negatieve beeldvorming rond de wachtgeldregeling. “Er ontstaat regelmatig discussie over nut en noodzaak van wachtgeld”, zegt directeur Jeroen van Gool van de Wethoudersvereniging tegen EenVandaag. “Maar afschaffen of verder versoberen zou grote gevolgen hebben voor de kwaliteit van het lokale bestuur. Wij horen nu al van gemeenten en politieke partijen dat het steeds moeilijker wordt nieuwe wethouders te vinden. Goede arbeidsvoorwaarden, waaronder een fatsoenlijke regeling in geval van ontslag, zijn keihard nodig als je in de toekomst goede bestuurders wil behouden.”
Beste Jacques,
Volgens mij zit ‘Een Vandaag’ er behoorlijk naast. Volgens mij kloppen die cijfers niet. Ik ken geen vertrokken wethouders die op kosten van Grave nog wachtgeld zouden krijgen. Over welke jaren heeft ‘Een vandaag’ het over ?
Wil Baaijens.