In haar ‘thuisstad’ Groningen maakte Ruth Peetoom (51) deze zaterdag, op het partijcongres van het CDA, bekend dat ze stopt als partijvoorzitter. In het voorjaar loopt haar tweede (en laatste) termijn af. Ze is dan acht jaar voorzitter geweest, langer dan elke andere CDA-voorzitter tot nu toe.

Peetoom, die jarenlang predikant was in Groningen en Utrecht, werd door de CDA-leden gekozen in 2011 – midden in het kabinet-Rutte I van VVD en CDA, met de PVV als gedoogpartner. Peetoom stond bekend als een linkse CDA’er, ze had zich ook al eerder uitgesproken tegen de samenwerking met Geert Wilders. Haar verkiezing leek een duidelijke uiting van zorg in het CDA over Rutte I. De partij was er diep verdeeld over.

Het CDA was in die tijd al in verwarring door de grote nederlaag van 2010 – de partij halveerde, Jan Peter Balkenende stapte op. Wie was nu de baas in de partij? Maxime Verhagen, vicepremier in Rutte I, of fractievoorzitter Sybrand Buma? Er kwam een ‘oplossing’: de partij zou worden geleid door drie mensen: Verhagen, Buma en voorzitter Peetoom.

Bij de verkiezingen van 2012 verloor het CDA nog veel meer, de partij ging van 21 naar 13 zetels. Peetoom zette een onderzoekscommissie aan het werk die erop uitkwam dat het CDA moest kiezen voor het ‘radicale midden’. Daar hoorde je al snel niks meer over.

Luister hier naar onze podcast Haagse Zaken over het CDANa de verkiezing van Sybrand Buma tot lijsttrekker werkte Peetoom aan de vernieuwing van de partij, er kwamen jongere kandidaten op de lijsten voor verkiezingen en een belangrijk doel werd om CDA’ers ervan te doordringen dat de tijd van de vanzelfsprekende macht echt voorbij was.

Buma werkte ondertussen door aan een rechtser verhaal over identiteit en nationaal besef. Dat was, wisten veel CDA’ers, zeker niet het verhaal van Peetoom. Maar dat bleek verder niet. Het leidde ook niet tot openlijk gedoe in de partij.

Op het congres van deze zaterdag zei Buma over haar dat ze in 2011 een partij had aangetroffen „die met zichzelf overhoop lag”. En: „Jij zocht en vond de gezamenlijkheid.”

Leeuwentemmer

Peetoom noemde, in een interview eerder deze maand, haar werk voor het CDA „een combinatie van moeder-overste, brandweerman en leeuwentemmer”. Ze zei soms ook dat ze haar ervaring als dominee in de partij vaak nodig had: luisteren, veel praten, boze mensen weer rustig maken.

In 2015 was zij de enige kandidaat om zichzelf op te volgen als partijvoorzitter. In 2016 werd haar man, René Paas, Commissaris van de Koning in Groningen. Ze verhuisden met hun drie kinderen van Utrecht naar Groningen. Peetoom zei eerder al, in het EO-programma Andries, dat ze op een dag graag weer dominee wil zijn. „Ik houd van de kerk.”

Bron: NRC