Naar aanleiding van de uitzending kreeg ik een bericht. Met nog zo’n pareltje van ellende. De strekking wil ik jullie niet onthouden. Je ziet het niet aan haar. Maar het gaat over een meisje met een zeer laag IQ. En met een stoornis binnen het autistisch spectrum bovendien. Een meisje met andere woorden, dat vierentwintig uur per dag bescherming en begeleiding nodig heeft.

In ons denken zijn er voor jonge mensen maar twee smaken als het om inkomen gaat. Of je werkt, of je studeert en leeft van studiefinanciering. Mocht dat allebei niet mogelijk zijn, dan moet het UWV daar duidelijkheid over verschaffen. Zo ook bij het meisje uit dit verhaal. Anders dan bij de ‘downers’ die in de zelfde instelling wonen en ook een heel laag IQ hebben, komt het UWV tot de conclusie dat dit meisje zou kunnen werken. Maar ze heeft geen werk. Want ze kan niet werken. En omdat ze negentien is krijgt ze ook geen uitkering.

Thuis woont ze al lang niet meer. Want daarvoor waren de problemen te groot. De instelling waar ze woont wil van haar af. Weliswaar heeft ze de juiste indicatie voor zeer zware zorg. Maar die mag onder geen beding gebruikt worden om de huur mee te betalen. Natuurlijk gebeurt dat nu wel (fraude!!), want er is gewoon geen ander inkomen. De instelling wil dus van haar af. Uit angst. Want wat als deze fraude uitkomt? Dan zijn de rapen gaar.

Zeker, er zijn andere financieringsmogelijkheden dan het Persoons Gebonden Budget dat ze nu heeft. Maar dan krijgt het meisje te maken met een eigen bijdrage. En hoe betaal je die als je geen inkomen hebt… Om gek van te worden. Het is voor het UWV natuurlijk lastig te beoordelen of iemand verdiencapaciteit heeft. Zeker als je niet kunt zien dat iemand een behoorlijke stoornis en een IQ van vijftig heeft. Misschien is het de moeite waard een herkeuring aan te vragen? Dat zou zomaar kunnen helpen. Ik weet het niet.

Werken is goed voor een mens. Het is dus goed dat het UWV niet te snel de conclusie trekt dat iemand niet kan werken. En ja, het is het begrijpelijk dat zorggeld naar de zorg moet gaan. Het is dus niet raar dat een PGB voor zorg, niet ingezet kan worden om woonlasten te dekken. En het is ook niet vreemd dat mensen van 19 in principe geen uitkering krijgen. Het is zelfs niet vreemd dat mensen die zorg nodig hebben moeten betalen voor hun huur. Dat moet tenslotte iedereen. Zelfs al is het in de vorm van een eigen bijdrage.

Niemand zal het met me oneens zijn als ik beweer dat dit meisje ergens veilig moet kunnen wonen en leven. De oplossing is ook niet zo ingewikkeld. Er moet betaald worden voor haar zorg. En ze moet de huur kunnen betalen. Hoe, dat zal haar worst wezen. Mij ook. Het UWV kan haar herkeuren, de gemeente kan haar alsnog een uitkering geven. Er kan op de voorwaarden voor een PGB een uitzondering gemaakt worden. De gemeente kan haar eigen bijdrage compenseren. Enz enz. Maar een ding is zeker. Als alle regels gevold worden, blijven er maar twee opties open. Of het meisje staat op straat. Of iemand fraudeert. Kiest u maar.