Verklaring Omtrent Gedrag gratis verstrekken?
Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)
De VOG is ingesteld om de samenleving te beschermen en om de re-integratie van daders te bevorderen. De beoordeling van een VOG-aanvraag is afhankelijk van het doel waar de VOG voor wordt gevraagd. Dienst Justis bekijkt of de feiten uit het verleden van de aanvrager, indien herhaald, een risico vormen in de context van de functie waarvoor de VOG wordt gevraagd. Verder weegt mee hoe lang geleden het feit gepleegd is en hoe de belanghebbende zich sindsdien heeft opgesteld. De VOG is een hulpmiddel binnen (vrijwilligers)organisaties om na te gaan of iemand in het verleden is veroordeeld voor bepaalde feiten.
Vaak wordt een VOG aangevraagd op het moment dat een vrijwilliger een actieve rol in de organisatie gaat vervullen en met kwetsbare personen zoals kinderen, ouderen of gehandicapten in aanraking komt. Om misstanden te voorkomen is een gedegen veiligheidsbeleid binnen vrijwilligersorganisaties noodzakelijk, waarbij de VOG één van de instrumenten is. Gemeenten hebben een rol in het activeren van vrijwilligersorganisaties om goed veiligheidsbeleid te voeren.
Vooral het bespreken van grensoverschrijdend gedrag binnen een organisatie is een belangrijk aandachtpunt in het veiligheidsbeleid. Bestuurders van vrijwilligersorganisaties vinden dit vaak lastig. Daarnaast hebben ze in veel gevallen beperkte capaciteit en tijd om veiligheidsbeleid goed vorm te geven. Vrijwilligersorganisaties hebben behoefte aan handreikingen vanuit de eigen gemeente, welzijnsorganisaties of landelijke koepelorganisaties. Landelijk is een regeling in het leven geroepen om gratis VOG’s af te geven voor vrijwilligersorganisaties (waaronder sportverenigingen) die met kinderen en/of mensen met een verstandelijk beperking werken.
Om voor de gratis VOG’s in aanmerking te komen moeten de vrijwilligersorganisaties kunnen aantonen dat ze veiligheidsbeleid voeren, specifiek om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Inmiddels zijn ruim 4.600 organisaties toegelaten tot de regeling. Deze regeling duurt tot 1 januari 2020. NOC NSF en de Nederlandse organisaties vrijwilligerswerk (NOV) hebben tips hoe vrijwilligersorganisaties veiligheidsbeleid kunnen opstellen en uitvoeren.
Standpunt VNG gratis verstrekken VOG’s
Gratis VOG’s worden al beschikbaar gesteld aan vrijwilligersorganisaties die met kinderen en/of mensen met verstandelijke beperking werken. Het is onduidelijk wat de kosten zijn bij uitbreiding van gratis VOG’s naar vrijwilligersorganisaties die met mensen in een afhankelijkheidssituatie werken. Gemeenten hebben een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van veiligheidsbeleid rondom vrijwilligersorganisaties. Het is daarom aan gemeenten zelf of zij wel of geen actie willen nemen om meer gratis VOG’s ter beschikking te stellen of gesteld te krijgen.
Regeerakkoord
Op 10 oktober is het regeerakkoord bekend gemaakt. Een van de punten uit het regeerakkoord is: ‘Vrijwilligers die werken met mensen in een afhankelijkheidssituatie kunnen voortaan een gratis Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvragen.’ Voor de uitvoering van de gratis VOG is structureel € 7 miljoen begroot. Het is op dit moment nog onduidelijk wat de definitie wordt voor ‘mensen in een afhankelijkheidssituatie’ en welke nieuwe groepen vrijwilligers in aanmerking komen voor de gratis VOG. Vanzelfsprekend blijft de VNG de ontwikkelingen op dit gebied volgen.