DEN HAAG – Een derde van de raadsleden stelt dat colleges van burgemeester en wethouders geheimhouding gebruiken om misstanden uit de openbaarheid te houden. Dit blijkt uit een enquête van de regionale omroepen en Raadslid.Nu onder alle raadsleden.

Ruim 94% van de raadsleden die deelnamen aan de enquête geeft aan dat ze te maken hebben met documenten die geheim worden verklaard. Meer dan de helft van de raadsleden voelt zich belemmerd in het raadswerk door de vele geheimhoudingen waar ze mee te maken krijgen. Een raadslid stelt: ‘’Door niet openbare stukken kan ik minder goed controle uitoefenen. Ik kan er immers niet vrijelijk over spreken en onderzoeken.’’

Misbruik om misstanden toe te dekken

Een derde van de raadsleden stelt dat de geheimhouding door de colleges van burgemeester en wethouders wordt gebruikt om misstanden uit de openbaarheid te kunnen houden. ‘’Alles wat het Stadhuis zelf fout heeft gedaan verklaart datzelfde Stadhuis (via het College) gewoon geheim’’, wordt gesteld in reactie op de enquête. ‘’Er wordt van alles onder het tapijt geveegd, toegedekt, dichtgesmeed: geheimhouding wordt misbruikt.’’

Werk aan de winkel

Douwe Jan Elzinga, hoogleraar Staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, vindt een derde te veel en zegt dat er wat moet gebeuren. “Er wordt politiek gebruik van gemaakt. Wat niet weet wat niet deert, is het uitgangspunt bij sommige colleges. Soms worden stukken niet eens geheim verklaard, maar worden ze überhaupt achtergehouden als het gevoelig en kwetsbaar is. De meeste bestuurders weten natuurlijk ook wel dat als het later uitkomt dat die papieren er zijn, dan hebben ze een groot probleem. Dus is die zin is openbaarheid altijd beter dan geheimhouden. Het wordt echt als een knelpunt ervaren in gemeentelijk Nederland. Er is dus werk aan de winkel voor de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het ministerie en het nieuwe kabinet.”

Onnodig stempel geheim

Er is ook een derde van de raadsleden die stelt dat het lang niet altijd duidelijk is waarom bepaalde stukken geheim worden verklaard. ‘’Ik ben van mening dat er te gemakkelijk geheim of vertrouwelijk op stukken staat, waarvan het belang niet duidelijk is. Meerdere keren is gebleken dat stukken onnodig geheim worden verklaard’’, aldus een raadslid namens de VVD. Een ander stelt: ‘’De vertrouwelijke stukken worden bij ons meer gebruikt om oppositiepartijen de mond te snoeren onder het mom van ‘’U kunt geen mededelingen doen uit vertrouwelijke stukken.’’’’

Enquête Regionale omroepen

De enquête onder raadsleden naar het gebruik van colleges om zaken te voorzien van het etiket geheimhouding en vertrouwelijkheid is in februari uitgevoerd door de gezamenlijke regionale omroepen in samenwerking met Raadslid.Nu. Van de ruim 8.600 raadsleden die de enquête heeft ontvangen, zijn er 1.1010 raadsleden die de enquête hebben ingevuld. Meer informatie over de enquête, zie: uitkomsten enquete. Omwille van de privacybescherming zijn hier alleen de uitkomsten te zien van de gesloten vragen.