Deze week spreken we Hester Duursema, directeur van brancheorganisatie Koninklijke BLN-Schuttevaer, en binnenvaartondernemer Leon de Wit van motorschip La Blanca over de stremming op de Maas bij Grave door een beschadigde stuw.

Een Duits binnenvaartschip dat was geladen met benzeen voer op 29 december over de stuw in Grave, waardoor deze ernstige schade opliep.

Tientallen binnenvaartschippers kunnen de vaarroute al ruim twee weken niet gebruiken en zijn genoodzaakt om te varen via België. VNO-NCW in Limburg uitte eerder deze week de vrees dat de verzekeraars van de schippers de schade niet zullen vergoeden.

“We schatten de totale schade voor de binnenvaart op 300.000 euro per dag”, zegt Duursema. “We willen graag een onafhankelijk onderzoek naar het voorval.” De Onderzoeksraad voor Veiligheid zou vlak na het incident hebben gezegd dat de raad voorlopig echter afziet van een dergelijk onderzoek. “Desondanks dringen wij aan op onderzoek”, reageert BLN. 

Wat is de situatie op de wateren op dit moment? 

Duursema: “Om het scheepvaartverkeer weer op gang te brengen tussen Grave en Sambeek, begon Rijkswaterstaat deze week met de bouw van een tijdelijke dam bij de beschadigde stuw. Ook werden zo’n dertig vastgelopen schepen ‘bevrijd’ uit het Maas-Waalkanaal. De aanleg van de dam duurt twee weken. Vanaf dat moment kan de vaarroute weer in gebruik worden genomen, maar de reparatie van de stuw kan wel een half jaar duren. De stuw dateert uit 1928 en er zijn weinig incidenten mee geweest, maar de huidige situatie is complex. De stuw in Grave is onderdeel van een trapsgewijs systeem van stuwen en sluizen die de Maas bevaarbaar maken. Als er een stuw tussenuit valt, dan leidt dat tot problemen met het waterniveau bij de aangrenzende stuwen. Hierdoor kwamen er bijvoorbeeld woonboten vast te liggen in de modder. Ook is de precieze schade aan de stuw bij Grave niet goed zichtbaar en daarom moet deze worden drooggelegd. Een oplossing had wellicht sneller gekund, maar er spelen ook heel veel facetten.”

De wit: “Ons bedrijf verzorgt onder meer het vervoer van containers over de Maas richting Born voor bedrijven zoals Nedcar, BTB Born en Mitsubishi. We waren behoorlijk afgesloten door de problemen bij Grave, want het water staat te laag voor onze schepen om er te varen. Het gevolg is dat we moeten omvaren via Antwerpen en 24 uur langer onderweg zijn dan normaal het geval is. Ook kunnen we veel minder containers vervoeren, omdat de reguliere vracht te zwaar is voor de omvaarroute. Dat is natuurlijk niet handig, maar dit soort dingen gebeuren nou eenmaal. Op de snelwegen gebeuren iedere dag ongelukken en daar hoor je bijna niemand over. Het is niet aan mij om te beoordelen of de gekozen oplossing in Grave goed is, maar ik weet wel dat er zelden iets mis gaat. Rijkswaterstaat heeft er bovendien voor gezorgd dat er vergunningen worden uitgegeven voor bepaalde omvaarroutes die we anders niet kunnen bevaren. Daar zijn we blij mee.”

Hoe zit het met de schade, wie draait er voor op? 

Duursema: “Voor het beantwoorden van de schuldvraag is wat ons betreft onafhankelijk onderzoek nodig door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Daarmee moet worden vastgesteld hoe het heeft kunnen gebeuren dat een schipper voor de stuw terecht is gekomen. Het is overigens bijzonder dat het schip heel is gebleven, want het moet een enorme klap zijn geweest. Het betrof een dubbelwandige tanker dus dat zegt wel iets over de veiligheid van dit soort schepen. We roepen alle schippers die schade lijden door het voorval op zich bij ons te melden. Ook adviseren we de schippers om alvast aan te kloppen bij hun eigen verzekeraar om de mogelijkheden te bekijken. Onze prioriteit ligt eerst bij het oplossen van de stremming. We houden goed in de gaten of Rijkswaterstaat zich houdt aan de afspraken en maken ons hard voor het tegengaan van verdere vertragingen en kosten. BLN is er vrijdag in geslaagd om, in samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu, afspraken te maken met de Belgische autoriteiten over de omvaarroute. Op zondag kan er tussen 6.00 uur ’s ochtends en 18.00 uur kosteloos worden geschut op het Albertkanaal bij Antwerpen.”

De Wit: “We lijden zeker aanzienlijke schade, maar het is lastig om dat uit te drukken in geld. Het probleem ligt voor ons vooral in het feit dat we veel meer energie moeten steken in het vaartraject en de planning. Dat is allemaal vrij krap. We werken al meer dan tien jaar met veel van onze opdrachtgevers en zij betalen ons ook regulier uit. Het grootste deel van de schade valt daarom bij hen, zij moeten namelijk extra schepen inhuren om de normale toelevering op peil te houden. Je ziet ook dat schippers nu al extra kosten in rekening brengen voor de toelevering over het traject, omdat ze moeten omvaren. Er zal ook meer over de weg worden vervoerd, daar zijn weer meer files etcetera, dus het hele debacle zal zeker een financiële strop opleveren. Ondernemers zullen hiervoor veelal aankloppen bij hun verzekeraar, maar de vraag is of die toereikend is. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat wij met zijn allen opdraaien door de fout van één schipper, maar waar ga je dat claimen? Dat is nog wel een dingetje waar waarschijnlijk meer onderzoek voor nodig is.”

Lees ook andere interviews in de rubriek