GRAVE – De raadzaal van het Graafse stadhuis was donderdag 5 januari gevuld met camera’s, microfoons en journalisten uit heel Nederland. Rijkswaterstaat gaf, als eerste verantwoordelijke organisatie, tekst en uitleg over het ongeluk met de tanker op de Maas. Informatie vanuit hun deskundigheid en ervaringen. (foto’s: Marco van den Broek)

Eric Diepstraten, Directeur Netwerkmanagement Rijkswaterstaat Zuid-Nederland, gaf middels een whiteboard informatie over het ongeluk, wat er daarna is gebeurd en wat voorlopig de gevolgen zijn: “Het betreft een afstand van 28 kilometer tussen Grave en Sambeek die getroffen is door ongeluk bij de Graafse stuw. Het Maas-Waalkanaal heeft over een afstand van 13 kilometer last van de rampzalige gebeurtenis. De stuw is noodzakelijk om de Maas bevaarbaar te maken. Bij hoog water wordt de stuw gestreken. Dat was op donderdagavond 29 december niet het geval.

De schipper van de Maria Valentine miste in dichte mist de afslag naar de Graafse sluis. Hij voer over de ballenlijn die daar als uiterste waarschuwing ligt en ging door de stuw. Het schip was op weg naar het noorden. We kregen de melding binnen. Er was sprake van een benzeenlucht. Daarop werd besloten om de belangrijke weg over de Graafse brug te sluiten. Om 21 uur is het regionaal crisisteam bijeen gekomen. De brandweer is aan boord geweest. De eerste zorg ging uit naar het schip. De stuurhut was verbrijzeld”.

Onderzoeken

Op zaterdag is de boot naar Moerdijk gesleept. Diepstraten: “Toen konden de inspecties beginnen. 28 kilometer Maas liep leeg. Met camerabeelden, door de mist vanaf een boot opgenomen, zagen we dat vijf jukken waren beschadigd. Een deel ervan moet worden vervangen. Het waterpeil zakte met drie meter. De oevers vielen droog. Er was gevaar voor de bakenbomen. Het ongeluk ging verder. Woonboten kwamen droog te liggen. Het Maas-Waalkanaal zakte 1.10 meter. Ook daar geen scheepvaart meer. Er moesten omleidingsroutes bekend gemaakt worden. De grote schepen moesten via Antwerpen, de kleine kunnen via Empel en de Brabantse kanalen.

Wat nu?

De schade is vastgesteld. Rijkswaterstaat weet wat er vervangen moet worden. Materialen zijn besteld: “Maar dat duurt wel even. Het zijn heel specifieke materialen. De stuw is van 1928. Maar dat is voor de lange termijn. Voor de korte termijn zijn we aan het berekenen van diverse scenario’s geslagen. We willen zo spoedig mogelijk de stuw weer aan het werken krijgen”, vertelde Diepstraten nog. Er werd gesproken over stromingen, druk, het risico van instabiele weersomstandigheden. Er is communicatie met de veiligheidsregio’s en het Openbaar Ministerie.

Toen was het tijd voor de vragen. 

En die waren er. Veel vragen. Over de oorzaak. In een tijd waarin boordcomputers en radarsystemen tot de basisuitrusting behoren, kan dit soort ongelukken toch niet gebeuren? Rijkswaterstaat kon geen antwoord geven. Een zaak van het Openbaar Ministerie. Eric Diepstraten: “Dit was echt een bijzondere situatie. We hebben dit nog nooit meegemaakt. Heel uniek. De schade boven water is aanzienlijk, onder water valt het nog mee. Bij tijdelijke oplossingen moeten we rekening houden met het feit dat de stuw wel gestreken moet kunnen worden. Anders gaat het bij hoog water weer fout. Daarom moeten we extra veel doorrekenen over waterstroming en de bodem. We doen dat niet dagelijks”.

De pers bleef doorvragen over het tijdstip van openstelling van de Maas. 

Maar ook over het Maas-Waalkanaal. Rijkswaterstaat kon er geen antwoord op geven. Wel bleef men erop hameren dat er alles aan gedaan wordt om de grote problemen voor schippers, bedrijven, woon- en plezierboten, bedrijven en het watersysteem weer snel op orde te krijgen. Over een week? Zes weken? Er kwam geen antwoord. Net zo min als er een antwoord kwam op de vraag naar de kosten van deze ramp. 

De rivier- en stuwbeheerder die Rijkswaterstaat is, moest erg vaak verwijzen naar de veiligheidsregio’s. Uw verslaggever vroeg waarom de veiligheidsdiensten, ondanks de erg goede samenwerking, niet aanwezig waren. Diepstraten vond het een goede vraag. En daar bleef het bij. 

De mist die in vele vragen aanwezig was verdween maar niet. Jammer.