Koen Leurs e.a. reageren in het Parool op “Keulen”.

De enige reden dat ‘Keulen’ zo groot nieuws is, is de vermoedelijke afkomst van de daders. Met die stelling joeg Francisco van Jole, eindredacateur van Vara-blog joop.nl, zoals wel vaker de nodige opiniemakers op de kast. Waar waren zij toen in november op een Oktoberfest in het AZ-stadion twaalf Duitse serveersters werden aangerand? 

In dezelfde zin schrijft Rob Wijnberg, hoofdredacteur van De Correspondent. Er is nog onvoldoende informatie om conclusies te trekken, meent hij. Die vaststelling is iets anders dan de zaak vergoelijken. 

Leo Lucassen, directeur van het internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en hoogleraar migratiegeschiedenis, vindt het ‘niet eens zo interessant’ of de daders wel of niet om asielzoekers zijn. “Wat wel belangrijk is om te weten is hoe deze mannen naar Duitsland zijn gekomen, hoe lang ze er al zijn en of ze überhaupt in asielprocedures zitten. En als dat laatste het geval is of ze die doelbewust misbruiken om criminele activiteiten te ontplooien. Politieonderzoek zal dat uit moeten wijzen.” 

Lucassen: “Het idee dat dit gedrag wordt verklaard door de culturele en religieuze achtergrond van de daders, lijkt me onzin. Europa kent reeds sinds de jaren zestig grote aantallen ‘jonge mannen uit Noord-Afrika of het Midden Oosten’, en landen als Frankrijk al vanaf de Eerste Wereldoorlog. Als het criminele wangedrag uit een combinatie van testosteron en een bepaalde visie op vrouwen verklaard zou moeten worden, dan zouden we dit gedrag al veel eerder en in veel meer gevallen hebben moeten waarnemen. En dat is niet zo. Bovendien is seksueel geweld tegen vrouwen ook endemisch onder Europeanen. Om over de ‘daar moet een piemel in’ scanderende autochtone jongeren maar te zwijgen.”

“De primaire verklaring moet denk ik in een andere richting gezocht: in het motief om gemakkelijke slachtoffers van geld en gadgets, met name smartphones, te beroven. 

Annemiek Bots, woordvoerster van Vluchtelingenwerk Nederland wil er voor waken de misdrijven in Keulen ‘op een hele groep te projecteren’. “De goeden moeten niet onder de kwaden lijden. Je kunt niet zeggen: dit is cultureel bepaald.”

Bots verwerpt een verplichte cursus voor asielzoekers over omgang met vrouwen, zoals in België is voorgesteld. “Bij de inburgeringscursus komen de gelijke rechten van mannen en vrouwen al aan bod, net als bij voorlichting in asielzoekerscentra.” 

Ook Koen Leurs, assistent professor in gender en postkoloniale studies aan de Universiteit van Utrecht, waarschuwt voor overhaaste conclusies. “Mochten vluchtelingen zich schuldig hebben gemaakt aan misdrijven, dan dienen zij berecht te worden, zoals iedere andere inwoner van Europa. Dit betekent niet dat vluchtelingen bij voorbaat structureel en stelselmatig verantwoordelijk kunnen gehouden worden voor overtredingen.”

“Vluchtelingen staan wel centraal in de verhitte discussie, die illustratief is voor de veranderingen in Europa als gevolg van de toestroom van vluchtelingen en de economische crisis. Deze veranderingen roepen angstgevoelens op bij velen. Verschillende incidenten bieden ogenschijnlijk de mogelijkheid om houvast terug te vinden. Op die manier is te begrijpen dat vluchtelingen sowieso snel als schuldigen gezien worden, bij veel incidenten. Zij komen als ‘massa’, in groten getale, en zijn de incarnatie van verandering, van dreiging. Vandaar dat zij in dit geval zowel verantwoordelijk worden gehouden voor de aanrandingen, verkrachtingen en berovingen. Tegelijkertijd worden ze ook verantwoordelijk gehouden voor het gebrek aan politie op straat, aangezien politiekrachten naar de Duitse grens gestuurd waren voor grensbewaking.” 

Hoogleraar Lucassen: ”Met name populistische en extreemrechtse krachten grijpen dit bijzonder nare incident aan om de hele groep asielzoekers te stigmatiseren en islamofobische denkbeelden verder te verspreiden.  Als die ideeën kloppen, is onverklaarbaar waarom dit nauwelijks voorkwam en voorkomt. Voor verkrachtingen door vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika is in Nederland in de afgelopen decennia in ieder geval nooit iets gebleken.”