De Graafse bestuurscrisis no. 1: Ben Bongaards (Gravepolitiek) schrijft: “Zijn de Wisseveldpoppen nu echt aan het dansen?’
De gemeenteraad mogelijk misleid
Zijn de poppen nu echt aan het dansen in onze gemeente? VPGrave, een van de drie oppositiepartijen, had een interpellatiedebat aangevraagd, te houden in de raadsvergadering van 29 september. Het onderwerp was niet misselijk. De partij was tot de slotsom gekomen, na eerst maandenlang op de gevraagde verheldering van de cijfers te hebben moeten wachten, dat de gemeenteraad mogelijk misleid is door het college van B&W. Het gaat over de financiën die betrekking hebben op het project Wisseveld. VPGrave heeft die ‘verantwoording’ na proberen te pluizen en heeft na die exercitie de conclusie getrokken dat de kosten van het woningbouwproject mogelijk 2 miljoen hoger zijn dan de raad is voorgehouden. Raadsleden in paniek spreken soms onbedoeld en onpolitiek de waarheid. Zo reageerde Ben Peters (CDA) als door een adder gebeten. Dat interpellatiedebat kon niet doorgaan. Letterlijk zei hij: ‘Ik wil mijn wethouder uit de wind houden!’ Kennelijk was hij zich er in de gauwigheid niet van bewust dat hij zich hiermee indirect liet ontvallen dat er wel degelijk iets aan de hand is. Waarom anders zou hij zijn wethouder uit de wind moeten willen houden?
Met gestrekte benen
De tactiek van VPGrave was kennelijk om het college en de bijpassende raadsmeerderheid voor het blok te zetten maar de coalitie zit in de riante politieke positie om ‘Lekker niet!’ te kunnen roepen en haar gat af te vegen met de wens van de oppositie. Al gebeurde dat niet helemaal. Astrid Floor van LPG deed een compromisvoorstel om niet stante pede een interpellatiedebat te houden maar elkaar eerst de gelegenheid te geven om zich in de materie te verdiepen. Dat is een wat wonderlijk voorstel na ruim 10 jaar Wisseveldellende maar tegelijk kun je het zien als een uitgestoken hand.
Wanneer politici iets te verbergen hebben -en bij het Wisseveld is dat hét understatement van de jaren 2005 tot 2015- worden opeens de politieke omgangsvormen belangrijk gemaakt. Jacques van Geest had de avond ervoor een kennelijk wat dreigend mailtje gestuurd aan zijn collega’s in de raad en dat werd de steen des aanstoots op grond waarvan de coalitie de kont tegen de krib gooide. ‘Een interpellatiedebat? Nu? No Way!’ Tegelijk valt er niet naast te kijken dat de kaarten al voor de vergaderingen waren geschud en dat de coalitie nood had aan een geloofwaardige uitmaak. Die werd dus gevonden in het mailtje van Van Geest.
VPGrave vroeg, toen het zijn voorstel stuk zagen lopen, een schorsing van vijf minuten (werden er twintig) voor overleg; op een of andere manier had de partij geen oren naar het compromis van Astrid Floor en bleef zij met gestrekte benen ingaan op de weigering van de collegepartijen. Overigens samen met de hele oppositie die verder nog bestaat uit Keerpunt 2010 en Eva Eijgenhuisen. Ook het ultieme drukmiddel, dreigen om alle zeven de raadstafel te verlaten, sorteerde geen effect en dus moest de dreiging worden uitgevoerd en vergaderden de bestuurspartijen die avond verder met z’n achten. Precies als vaak gebeurt, maar nu echt.
De katjes in het donker
Al met al was het een zielige vertoning. Weglopen kan zich ook heel gemakkelijk tegen je keren. Iedere Gravenaar die zich maar een beetje in de politiek verdiept, voelt in feite aan zijn water dat het Wisseveld een gistende beerput is waarin van alles is gedeponeerd wat het daglicht niet kan velen. Een lange reeks van slechte politieke beslissingen en de bekende 10 miljoen (of 12 of 12,5) schade voor de gemeente. Een waarschijnlijk een even lange reeks van manieren om de raad en de burger aan het lijntje te houden teneinde als bestuurders, ambtenaren en adviseurs onder de radar te blijven. Dat heeft geleid tot wanbeleid met alle ruimte van dien om bestuurlijk en ambtelijk de katjes in het donker te knijpen. Er is, om maar wat te noemen, een paar miljoen spoorloos, wanbeleid dat niet eens door bonnetjes en facturen kan worden afgedekt. Er is dus wel degelijk iets aan de hand.
Vluchten kan niet meer
Hopelijk komt het VPGrave-initiatief in die zin op zijn pootjes terecht, dat uiteindelijk het compromis van Astrid Floor tot zijn recht komt, en zet de raad noodgedwongen zijn lange tanden in het hoofdpijndossier met de honderden losse eindjes, onverklaarbare uitgaven en transacties die op z’n minst niet getoetst zijn aan de integriteitscode (die angstvallig buiten iedere Graafse discussie en overweging wordt gehouden). VPGrave heeft hoe dan ook gezorgd voor voldoende druk op de ketel (doofpot) waardoor het onwaarschijnlijk wordt dat politiek Grave nog langer de kiezen op elkaar kan houden. Zonder het F-woord en het C-woord*) te laten vallen, liggen de gedachten daaraan nu languit op de raadstafel en dus in de openbaarheid. ‘Vluchten kan niet meer’, om het met Annie M.G. Schmidt te zeggen. Alle boeken moeten open en het zou heel verstandig zijn als de raad er een eigen onafhankelijke accountant bij haalt om alle cijfers en letters op eigen initiatief te duiden. Het is gewoon de bevoegdheid van de raad om dit te doen en het zou zo maar kunnen leiden tot een raadsenquête of, beter nog, een onafhankelijk onderzoek van het dossier. Het alternatief zou zijn om nog dieper het moeras van leugens, halve waarheden en manipulaties ingezogen te worden. De geloofwaardigheid van bestuur en politiek staat op het spel, als op dat vlak tenminste nog enige eer te behalen is in Grave.
Ben Bogaards (www.gravepolitiek.nl)
*) F(raude) en C(orruptie).