STICHTING GRAEFT VOORT: standpunt sloop carillontoren en verplaatsing van het carillon.

Aan
de Raad van de gemeente Grave.

Aan
het College van Burgemeester en Wethouders
van Grave.

15
januari 2015

Geachte
Raad, geacht College,

Stichting
Graeft Voort heeft met zorg kennis genomen van de motie waarin wordt gevraagd
om verplaatsing van het carillon en sloop van de carillontoren.

Het
carillon is bij de bouw van het gemeentehuis van 1971 aan het Hofplein door de burgerij
gefinancierd om Grave een nieuw hart te geven. 

De toren van het nieuwe gemeentehuis
was van meet af aan mede voor dit carillon bestemd. We mogen aannemen dat
destijds zorgvuldig is bekeken waarom dit de beste oplossing was.

Nadien
is op initiatief van ons toenmalig bestuurslid Jean Laguette z.g. aan het
oorspronkelijk aantal klokjes een zodanige hoeveelheid toegevoegd (mede door
hem betaald!)
dat er een uitgebreider repertoire kon klinken. Ook toen zal zeker zijn bekeken
of dit aantal voldoende was. De bekostiging van een en ander zal overigens het
doorslaggevend argument zijn geweest. 

Door crimineel gedrag van een aantal van
diegenen die een anti-kraakwacht moesten vormen in afwachting van de sloop van
het gemeentehuis van 1971 raakte het carillon dermate in het ongerede dat het
niet meer bespeelbaar was. 

Bij de afwikkeling van het project Hart van Grave is
door de Raad op voorstel van het College geld gevoteerd om het carillon in ere
te herstellen en wel op de huidige plaats, dus in de carillontoren.

Bij
de motie die momenteel ter tafel ligt, worden naar ons oordeel twee zaken door elkaar
gehaald. 

Er ligt, als we de berichten daarover mogen geloven, een voorstel van
de pastoor om het carillon over te nemen, uit te breiden en vervolgens te
herplaatsen in de Sint Elisabeth. Dat is kennelijk zijn eigen initiatief
(iedereen spreekt over de pastoor zelf en niet over het kerkbestuur) en hij
heeft daarover voor zover ons bekend met niemand overlegd, in het bijzonder
niet met de heer Albert van Woerden, die vele jaren tot volle tevredenheid het
carillon heeft bespeeld, met de Wijkraad Binnenstad of met onze Stichting. 

Daar
ligt een voorstel bij om na het vertrek van het carillon naar de kerk (een
exercitie die naar onze mening zoals de pastoor het zich voorstelt veel extra
geld kost ten opzichte van het oorspronkelijk voor het herstel van het carillon
gevoteerde bedrag) de gemeentetoren maar te slopen. 

En op dit punt worden de
zaken door elkaar gehaald.

Bij het (voor)overleg voorafgaand aan het project
Hart van Grave is het lot van de toren immers ook LOS van het carillon heel
anders beoordeeld. Het zeer uitgebreide en volstrekt transparante overleg dat
daarover heeft plaatsgevonden, met deskundigen en anderszins betrokkenen
waaronder een klankbordgroep waarin ook Graeft Voort vertegenwoordigd was en de
commissie ruimtelijke kwaliteit, heeft tot resultaat gehad dat vol overtuiging
is gekozen voor handhaving van de toren als hart van een toekomstig Torenplein.

De toren werd daarmee ingebed in de totale architectuur van het project Hart van
Grave dat er zonder toren waarschijnlijk heel anders uit had gezien, tot onder
de grond toe. De reden daarvoor was, dat de toren is gebouwd in de stijl van de
Bossche School, daar in alle opzichten naar verwijst, en daar in alle opzichten
een eminent voorbeeld van is.

Het
– klaarblijkelijk – besluit om nu ZONDER overleg met deskundigen en betrokkenen (anders
dan de pastoor) de toren te laten slopen, getuigt van gebrek aan eerbied voor
het zorgvuldig oordeel van destijds, voor de architectuur van Hart van Grave en
voor het erfgoed van de Bossche School. 

Dat er inmiddels een onderzoek is
aangekondigd, doet daar niet aan af. De meerderheid van de Raad heeft zich
inmiddels, zo bewijst de motie, al een eigen oordeel gevormd, naar wij moeten
aannemen op basis van informatie door de pastoor.

Stichting
Graeft Voort merkt daarbij nog op dat historisch gezien de gemeente ALTIJD (een
carillon in Grave was in 1971 echt niets nieuws) de rechthebbende is geweest
van het Graafse carillon en dat de kosten van het carillon van 1971 en later
louter door burgers zijn bijeengebracht zonder bemoeienis van de kerk; zoals
ook, als we de berichten volgen, de volledige kosten van herstel en uitbreiding
voor rekening zullen moeten komen van de burgerlijke gemeenschap. 

Datzelfde
geldt, gezien de recente uitspraken van het kerkbestuur over de kerken als
gebouw, voor het onderhoud. Het carillon is seculier erfgoed en geen kerkelijk
erfgoed, laat staan pastoraal erfgoed. 

Graeft Voort heeft nog een bijzondere
reden om zorg te hebben over de plannen met carillon en toren. Onze Stichting
ijvert al vele jaren voor het plaatsen in het hart van de stad van een
plaquette waarop alle in en door de oorlog omgekomen inwoners van Grave worden
herdacht. Hiervoor is overlegd met velen, onder wie de nabestaanden van
burgemeester Louis Ficq, met als gevolg dat is besloten, en wel door uw Raad en
College zelf, dat de plaquette er zou moeten komen en wel aan de carillontoren.
Een dergelijke plaquette hoort aan een openbaar gebouw, in casu de toren. Wordt
die gesloopt, dan is er ons inziens geen geschikte andere plaats voorhanden.

Over
de uitbreiding van het carillon – het lijkt erop dat die uitbreiding het lot
van de toren bepaalt – merken wij nog op dat de actie van de heer Laguette van
destijds het repertoire aanzienlijk heeft verrijkt. Wij zien als hoeder van de
geestelijke erfenis van de heer Laguette niet in wat extra klokjes toevoegen
aan het toen mogelijk geworden repertoire. Sinterklaas, Kerstmis, Hollandse
hits, oudvaderlandse liederen, opera, operette en musical waren tot nu toe
zonder wanklank te horen en ook zonder hoorbare tekorten. 

Wij hopen dat u de
motie nog eens afweegt en dat u bovenstaande overwegingen meeneemt in uw
eindoordeel over deze kwestie – wij hopen althans dat er nog ruimte is voor
discussie. Graeft Voort staat voor behoud van het carillon in de aanwezige
grootte en op de huidige plaats. Wij staan er voor open om overtuigd te worden
van het tegendeel, maar dan met argumenten die de toets der kritiek kunnen
doorstaan.

Met
vriendelijke groet,

Namens
Stichting Graeft Voort