Bezuinigingen: doe je zo!

Huijben is samen met Geurtsen de schrijver van het deze maand verschenen boek Heeft iemand de overhead nog nodig?
Wat de auteurs zeggen te zien is dat een kopgroep van organisaties
afscheid neemt van overheadtaken. ‘Geen gebouw meer, geen secretaresses
en ook tal van andere functies verdwijnen.

’Financiële druk
In
veel sectoren omvat de overhad nu 20 tot 25 procent van de
personeelsomvang. Veel organisaties brachten sinds het bestaan van de
meetmethode Huijben/Geurtsen (2001) de eigen overhead in beeld, maar
deden vervolgens vaak pas iets met die informatie als daar ook echt
noodzaak toe was. Maar na de crisis die in 2008 begon, treedt daarin
volgens de auteurs een duidelijke kentering op. ‘De financiële druk om
in te grijpen en daadwerkelijk iets aan die overhead te doen, werd
opeens een belangrijke drijver’, aldus Huijben.


Facilitaire functie
Wat
helpt, is dat de ict-technologie inmiddels zo ver is voortgeschreden
dat die veel van de overhead kan ondervangen. Ict zal volgens de auteurs
steeds beter in staat zijn de denk en -doefuncties van de mens over te
nemen. In de toekomst worden die taken nog wel uitgevoerd maar niet meer
door de overhead­afdelingen. Veel organisaties hebben dan geen
kantoorgebouw meer nodig. Daarmee vervalt de facilitaire functie. De
ict-functie gaat primaire taken vervullen en stelt medewerkers in staat
om zelf de overhead­taken te verrichten. Veel overheadfuncties kunnen in
die zin verschuiven naar wat Huijben de medewerkers in de lijn van de
organisatie noemt. ‘Dankzij de ict-ontwikkelingen kunnen zij die taken
zelf efficiënt uitvoeren’, zegt Huijben.


Systemen
Het
aantal managers neemt naar hun overtuiging sterk af. De topleiding
blijft nodig, maar dat wat operationeel management heet, verdwijnt. ‘Dat
wordt overgenomen door zelfsturing van medewerkers ondersteund door
slimme ict-systemen,’ zegt Huijben. Ook de traditionele secretaresse zal
verdwijnen. Huijben: ‘Het hebben van een secretariaat is vaak meer uit
gewoonte en gewenning dan dat er een noodzaak voor is. Personeel kan
veel van die taken zelf, zonder dat ze minder productief worden. Ook de
hrm-functie neemt sterk in omvang af, mede doordat het aantal vaste
contracten gaat dalen. Daarvoor zetten organisaties een netwerk van
zzp’ers in. Wat er van medewerkers moet worden geregistreerd, gaan ze
zelf doen, rechtstreeks in het systeem. In het begin hoor je vaak een
hoop geklaag, maar het kan wel degelijk.

’Topleiding
Op
hoofdlijnen zal de kern van de overhead volgens Huijben en Geurtsen
bestaan uit de topleiding, wellicht een hooggekwalificeerde
topsecretaresse als rechterhand van de directie, mogelijk een kleine
hrm-functie vooral gericht op werving en de afhandeling van personele
incidenten, een kleine financiële adviesfunctie en vooral een
aanzienlijke ict-functie.


Overheid volgt later
Bij
overheden zal het overboord kieperen van de overhead volgens Huijben
zeker trager verlopen dan in veel andere sectoren. De overheid omvat
grote en complexe organisaties, waardoor het moeilijker is werkwijzen te
doorbreken. Maar dat de huidige trend ook daar zal doorzetten, staat
volgens hem vast. 


‘Het peloton gaat achter de kopgroep aan.’