Mijnheer de voorzitter: Een nieuw gemeentebestuur en dus aan het werk en dan nog dit…Eva bijt van zich af!
Leo spreekt de raad weer eens toe tijdens het spreekrecht.
Nog even geen nieuw gemeentebestuur????
Net nadat ik het stuk “Een nieuw gemeentebestuur en dus aan het werk” had geplaatst las ik in de Gelderlander wat Eva Eijgenhuizen, lijsttrekker van de VVD bij de afgelopen verkiezingen van de situatie vindt. Een snellere reactie op mijn verhalen heb ik nog nooit gehad. Zij geeft een antwoord op een aantal vraagtekens die ik bij de coalitievorming had gesteld. Of haar reactie ook die van de VVD-fractie is zal nog moeten blijken. De interne communicatie in die fractie verloopt duidelijk ook niet vlekkeloos. Daar bemoei ik me niet mee. Wel roept de situatie de vraag op hoe definitief deze coalitie en dus ook dit college nu in elkaar zitten.
In een stuk dat ik in het begin van de campagnes op de site van Gravekiest over de kandidaten heb geplaatst stelde ik dat een lijsttrekker niet per definitie de politiek leider en de wethouderskandidaat hoeft te zijn. De taak van een lijsttrekker is zoveel mogelijk kiezers aan te trekken. Strikt genomen hoeft de lijsttrekker niet eens geschikt te zijn als raadslid. Het hele verhaal vindt op onderstaande link.
De VVD als ondernemerspartij weet als geen ander dat je door verleiding meer verkoopt dan door overtuiging. Verleiding is een nogal onaangenaam begrip, we noemen dit type verleiding dan ook reclame. Het zou dus best kunnen dat Eva door de VVD alleen als verleidster is ingezet en dat een ander de werkelijke politieke leider is en dus de onderhandelingen heeft gevoerd. Dat blijkt nu Huub Linders te zijn geweest, de nummer 12 van de lijst. Een merkwaardige keuze, want de politieke leider is toch de meest aangewezen figuur om de onderhandelingen te voeren. Het kan een tactische zet zijn om een onderhandelaar te sturen die om de haverklap terug moet om te overleggen met de fractie. Dat ze bij de Graafse VVD zo doortrapt zijn geloof ik niet. Bovendien zegt Eva dat zij nauwelijks bij de onderhandelingen is betrokken. Dat zou weer betekenen dat de fractie klakkeloos moet uitvoeren wat Huub heeft afgesproken. Zowel Eva en Rob Bannink lijken me geen figuren die dit klakkeloos zullen doen.
Volgens Eva is er nog niets beslist over het bestuursakkoord en is begonnen met de poppetjes. In mijn eerste commentaar op de verkiezingsuitslag, te lezen op:
bleef dit als restscenario over. Daar vlak voor noemde ik het scenario dat de zelfstandigheid van Grave als uitgangspunt zou kunnen dienen. Omdat in mijn ogen alle partijen toch genuanceerd over dit uitgangspunt hadden uitgelaten verwachtte ik niet dat dit de basis voor de coalitie zou worden. Het zou dus wel poppetjeswerk worden.
LPG heeft het voortouw genomen en toch de zelfstandigheid als uitgangspunt gekozen. Men heeft vervolgens partijen gezocht om op die basis gezamenlijk aan het bestuursakkoord te kunnen werken. Daar zijn CDA, VVD en Trots Liberaal uitgekomen. In mijn vorige verhaal heb ik mijn opmerkingen daarbij geplaatst. Bij de deelname van de VVD aan deze coalitie had ik de meeste vraagtekens.
Ook na de keuze voor zelfstandigheid als uitgangspunt zou het logisch zijn geweest om eerst een bestuursakkoord op te stellen alvorens een keuze te maken uit de beschikbare wethouderskandidaten. Door Rick Joosten als onderhandelaar in te zetten gaf LPG wel een duidelijk signaal dat Anja Henisch beoogd wethouder is. Dat men toch direct met namen is gekomen heeft als voordeel dat het nieuwe college snel aan de gang kan, maar deze handelwijze zet het opstellen van een bestuursakkoord wel onder druk. Blijvende zelfstandigheid is het uitgangspunt waar alles aan moet worden getoetst. In die zelfstandigheid zal het nieuwe coalitie heilig moeten geloven. Op die basis durfde ik het aan om zonder verder informatie al te gaan nadenken over dat bestuursakkoord en de daarmee nauw samenhangende takendiscussie.
Nu Eva roet in het eten heeft gegooid schort ik dat maar even op. Eerst zal de VVD intern de neuzen in dezelfde richting moeten zetten. Dat zal in ieder geval in die partij pijn doen, maar daar valt niet aan te ontkomen. Er is een flink aantal scenario’s denkbaar maar aan iemand die net zijn hoofd heeft gestoten kun je beter niet gaan schudden. Ik wacht dus eerst maar even af.
Alles bij elkaar is de nieuwe raad begonnen met waarmee de vorige is geëindigd: onderling gekrakeel.
In ieder geval stop ik even met nadenken over bestuursakkoord en takendiscussie. Als het standpunt over zelfstandigheid wordt genuanceerd komen er heel andere mogelijkheden. Als u mijn vorige stukken hebt gelezen weet u dat ik dat verstandig zou vinden.
Voor de genoemde wethouderskandidaten, want meer zijn ze nu even niet, is dit geen leuke situatie.
Een nieuw gemeentebestuur en dus aan het werk.
Op 19 maart hebben we met z’n allen, nou ja de helft daarvan, een nieuwe gemeenteraad gekozen. Die raad gaat de kaders aangeven waarbinnen het nieuwe college moet opereren. Dat nieuwe college is inmiddels bekend en na de raadsvergadering van 22 april kan het aan de slag. Waarmee? Het bestuursprogramma voor de komende periode is nog niet bekend. Bovendien dient er een takendiscussie te worden gevoerd. Wel is bekend dat er een hele hoop werk ligt waaraan niet te ontkomen is. Het nieuwe college hoeft bij gebrek aan door de raad gegeven kaders niet te gaan zitten duimen draaien.
Één ding staat als een paal boven water: Grave blijft een zelfstandige gemeente. De coalitie is op die basis samengesteld. Gezien de situatie is dit een gewaagd uitgangspunt. Er zijn nog maar weinig mensen die in de realiteit ervan geloven. Ondernemend Grave, verenigd in Graveon heeft al te kennen gegeven dat hoe eerder Grave opgaat in een grotere gemeente des te beter dat is.
De coalitie gelooft er kennelijk wel in en dan zal alles dus moeten zijn gericht op die zaken waarin de gemeente Grave zelfstandig kan optreden. Het ligt dus voor de hand om alle bestuursdaden van gemeenteraad en college te toetsen aan dat heilige doel: Grave als zelfstandige gemeente. Laat ik daar dan maar eens aan beginnen.
Samenstelling coalitie en zelfstandigheid
Het standpunt van LPG is het meest consequent hierin: Grave blijft een zelfstandige gemeente. Wel werd daar voorheen zachtjes aan toegevoegd “zolang het verstandig en verantwoord blijft”. Als LPG dit ook hardop had gezegd zou VPGrave zich bij de coalitie hebben kunnen voegen. Daartoe was LPG niet bereid. LPG gaat dus voluit voor een zelfstandig Grave, verstandig of niet.
Het voormalige Trots is in zijn uitspraken ook duidelijk. Maar Trots heet nu officieel Trots Liberaal Land van Cuijk en juicht het opgaan van de gemeentelijke ambtelijke organisaties van Cuijk, Grave en Mill in één organisatie toe. De gemeenteraden hebben in feite over deze organisatie niets meer te vertellen. Zeker het ontbreken van een eigen bestuurlijke ondersteuning past niet bij een zelfstandige gemeente Grave. In de eerste commissievergadering werd de naam al ingekort tot Trots Liberaal.
De VVD heeft zich tot nu toe op de vlakte gehouden en is niet verder gegaan dan de stelling dat herindeling geen vies woord is. In de discussie op de sociëteit werd de onontkoombaarheid van herindeling, laat ik het voorzichtig stellen, niet ontkend. De fractie heeft nu kennelijk toch gekozen voor de zelfstandigheid. Hoe dat is te rijmen met de stelling van de Graafse ondernemers dat herindeling liever vandaag dan morgen moet gebeuren is toch wel een vraag. Ondernemers zijn toch de natuurlijke achterban van de VVD?
Het CDA heeft herindeling als onontkoombaar gezien. Daarbij werd wel de voorwaarde gesteld dat er eerst een sterke Graafse gemeenschap moet worden gevormd die binnen een grotere gemeente zijn eigen boontjes zou kunnen doppen. Versterken van de betrokkenheid van de burgers bij het bestuur via wijk- en dorpsraden en de rest van het maatschappelijk speelveld is daarvoor de weg. Nu zijn alle partijen in de raad er wel van overtuigd dat de communicatie tussen gemeentebestuur en bevolking moet worden verbeterd. De weg die het CDA wil volgen loopt in het begin dan ook parallel met die naar een blijvende zelfstandigheid. Het CDA is ook nodig om tot een meerderheid te komen zonder VPGrave en Keerpunt 2010 dat sowieso niet echt serieus wordt genomen.
Mijn standpunt hierin.
Ik geloof niet in een blijvende zelfstandige gemeente Grave, althans in de huidige staatkundige structuur. Waar ik wel in geloof is in de noodzaak Graafs bestuur en Graafse samenleving tot een eenheid te vormen. Dat streven past zowel bij de weg naar herindeling als bij een zelfstandig blijvende gemeente Grave. Er is geen partij die daar ook maar iets op tegen heeft. De eerste etappe naar welk doel dan ook kan de raad als eenheid afleggen. Ik ben benieuwd.
Het college en de zelfstandigheid.
Er is gekozen voor drie wethouders. Als reden daarvoor is aangegeven dat er zoveel werk op de gemeente Grave afkomt. Laat ik dat maar een vreemd argument vinden in het licht van een zelfstandig Grave. Het is waar dat het rijk een hoop uitvoerende taken afschuift naar de gemeenten. De beleidsvrijheid die gemeenten daarbij hebben is gering en de financiële middelen die de gemeenten krijgen zijn ontoereikend. Het rijk is bezig het begrotingstekort en de staatsschuld over te hevelen naar de gemeenten. Het is iedereen wel duidelijk dat gemeenten met de omvang van Grave te klein zijn om de uitvoering van rijkstaken (want daar gaat het in feite om) op zich te nemen. Er zijn daarom gemeenschappelijke regelingen tussen gemeenten, met een eigen bestuur en een eigen uitvoerend apparaat. Een gemeente hoeft in het algemeen niet meer te doen dan een bestuurslid beschikbaar te stellen en de nodige financiële middelen. Dat bestuurslid kan een wethouder zijn, maar ook een raadslid. Nu is de klacht altijd al dat de gemeenteraad de greep op dergelijke gemeenschappelijke regelingen kwijt raakt. En zeker nu wethouders geen raadsleden meer zijn is dat zo. Het benoemen van een raadslid in het bestuur van gemeenschappelijke regelingen zou dan ook beter passen bij een zelfstandige gemeente Grave waarbij de gemeenteraad baas in eigen huis is.
Gemeenschappelijke regelingen worden aangegaan omdat dat efficiënter is. Het zou dus moeten leiden tot minder bestuurders en ambtenaren die zich met dat werk bezighouden en niet tot meer zoals in Grave wordt aangevoerd.
In hoeverre past de keuze van de wethouders bij het streven naar een zelfstandig Grave. Dat is een precair onderwerp en gebruikelijk is om ze dan maar “het voordeel van de twijfel” te gunnen. Maar enkele vragen mogen toch wel worden gesteld.
Voor de verkiezingen was de stemming toch duidelijk: wethouders uit eigen kring. Dat past ook bij de zelfstandigheid. We kunnen onze eigen boontjes wel doppen. Alle fracties hadden daarvoor geschikte kandidaten, zo zeiden ze zelf. Nu zijn twee van de drie wethouders van buiten en beiden zijn kennelijk niet van plan naar Grave te verhuizen om deel uit te maken van de Graafse gemeenschap. Als ik de Gelderlander mag geloven, en waarom zou ik niet, kiest de heer Joon voor Grave omdat Cuijk kiest voor een wethouder uit eigen kring. Volgens mij betekent dit dat hij om in Cuijk wethouder te kunnen blijven daar naar toe had moeten verhuizen. Elst is voor hem een fijne woonplaats en om in Grave wethouder te worden hoeft hij niet te verhuizen. Dat moet wel alvast zijn afgesproken anders kan ik deze overgang niet begrijpen. In ieder geval is de benoeming van wethouders die buiten Grave mogen wonen geen sterk punt in de strijd voor zelfstandigheid.
Mijn standpunt hierin
Een derde wethouder past wel bij de politieke verhoudingen in Grave en daarvoor moet een prijs worden betaald. Kom daar dan maar eerlijk voor uit. Het is in het licht van zelfstandigheid ook logisch om in de takendiscussie en in het bestuursprogramma zaken die in gemeenschappelijke regelingen worden uitgevoerd een lager prioriteit en dus geld tot te kennen dan aan onderwerpen waar we zelf de baas over zijn. Maar daarover later.
Ik geloof niet in een blijvende zelfstandigheid. Ik heb er geen problemen mee dat wethouders van buiten komen als ze beter zijn dan uit eigen kring. Hoewel het wel een minpunt is hoeven ze van mij niet in Grave komen wonen. “Ieder voordeel heb z’n nadeel” zei een bekend filosoof al. Wat ik wel belangrijk vind is dat zij een wezenlijke en actieve bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van de communicatie tussen bestuur en gemeenschap. Dan kan ik tenminste ook stoppen met mijn commentaar op het reilen en zeilen van de gemeenteraad. Wat dat betreft heeft Anja Henisch al heel veel gezegd waar ze niet meer onderuit kan. Wethouder Daandels heeft in de afgelopen periode veel kritiek gehad op de communicatie over onderwerpen uit zijn portefeuille. Hij heeft ook vaak te kennen gegeven veel waarde te hechten aan de wensen van de raad en daaruit blijkt bereidheid tot verbetering. Mijn informatie over Jeroen Joon is beperkt tot Google. Die informatie is veelbelovend, maar VVD-ers zijn bekend om hun wervende teksten.
Alles bij elkaar zou het best interessant zijn de leden van het nieuwe college eens naar hun eerlijke mening over een zelfstandig Grave te vragen. En liefst in de vorm van “blijft Grave ook na deze periode een zelfstandige gemeente ja of nee.” Als het antwoord “ja” luidt zou een vervolgvraag kunnen zijn: “treedt U af wanneer in deze periode duidelijk wordt dat dit niet haalbaar is?” Wanneer het antwoord op de eerste vraag “nee” is vind ik het een verstandige wethouder.
Andere aspecten
Zoals in de inleiding al geschreven zijn bestuursprogramma en takendiscussie ook onderwerpen waarbij de zelfstandigheid van Grave een hoofdrol moet vervullen. Maar dat is voor een volgende keer.
Bron: mijnheer de voorzitter; Leo de Vreede
Jacques,
Dat je stukken van mij overneemt is prima, maar doe het dan wel volledig of zet er bij dat dit het stuk is dat je het meest bevalt en geef voor de liefhebbers de link naar het hele verhaal,
Groeten,
Leo