Gastcolumn Ben Bongaards 101: Grave en haar jeugdprobleem

Overdag is daar van alles te doen
maar ’s avonds en ’s nachts is het sociaal leven er uitgestorven en zijn er in
feite maar twee redenen denkbaar om er te zijn; de ene reden is dat je je wilt
onttrekken aan de ogen en oren van de samenleving en de andere dat je bij
gebrek aan beter naar die plek toe georganiseerd bent. 

Beide redenen liggen
overigens in elkaars verlengde, zoals de problemen van de jeugd onmiskenbaar in
het verlengde liggen van die van onze plaatselijke overheid. Die heeft te
weinig ambitie om het te willen zien en komt daarom niet op het idee er echt iets aan te doen. Waar een wil is,
is een weg en waar politieke wil is, ligt die weg ook open. Nood maakt
inventief maar moet dan eerst wel als nood onderkend worden. Grave, als
bestuur, heeft het te druk met zichzelf om er nog een probleem bij te hebben
dat dan ook weer opgelost zou moeten worden.

Je
hoeft de bestuurlijke wijsheid niet in pacht te hebben om te onderkennen dat de
betreffende hangplek een jaar of tien geleden er ook al eens was. Vlak daarvoor
was de gribus rond de bushalte ‘the place to be’ voor betreffende jeugd en
vooral de dealers. Ook toen was het echte euvel dat er zaken gebeurden als
dealen en dergelijke die de gemiddelde Gravenaar niet in zijn achtertuin wil
zien. 

Dat probleem is toen volgens ‘natuurlijk verloop’ naar achter Merlet
verhuisd. Al gauw werd vervolgens onderkend dat de situatie uit de hand liep.
Geen enkele mogelijkheid tot sociale controle… Een bestuur kan eigenlijk niet welsprekender
zeggen dat het niet functioneert dan door zich aan dezelfde steen te willen stoten
als een klein tiental jaren geleden. Ons bestuur dat veel van zijn problemen
oplost door ze maar niet te zien. Het is niet voor niets dat het bestaande jongerencentrum
gesitueerd is tussen de puinhopen van wat ooit ’t Wisseveld moest worden.

Wat
is ons jeugdprobleem eigenlijk? Misschien is de essentie ervan wel dat we dat
eigenlijk nauwelijks weten. In de ogen van de gemiddelde burger is er niet veel
mis met de jeugd en dat bevestigt in mijn ogen heel zuiver waar het politiek
probleem ligt. Het is niet groot genoeg om de nek voor uit te steken en echt te
bestuderen. Het is het beeld dat je krijgt als je heel oppervlakkig waarneemt
en vervolgens wegkijkt wanneer je je ogen de kost zou moeten geven. 

Hoe kun je
beter en succesvoller wegkijken dan door je jeugdprobleem te parkeren bij de
Graafse brug, tussen al die andere zaken die je niet waar wil hebben maar die
het vertikken om vanzelf over te gaan? Je bent dan gauw geneigd om te foeteren
op de gemeente en daar is ook alle reden toe. Het zou alleen veel productiever werken
om ook eens kwaad te worden op onszelf die het allemaal maar laten gebeuren en
enkel wat mekkeren als het te dicht in de buurt komt.

Globaal
heb ik het idee dat het zo’n vaart niet loopt met onze jeugd en ik vermoed dat
het gros van de Gravenaren het ook zo voelen. Maar tegelijk ben ik me ervan
bewust dat het bij mij enkel om een indruk gaat. Ik weet er niet veel van en ben
bang dat ik daarmee in dezelfde informatiepositie verkeer als de doorsnee
Gravenaar. 

En er is reden te over om te denken dat ook ons gemeentebestuur evenmin
over veel wetenschap beschikt. Als je het beleid van de afgelopen jaren als
ijkpunt neemt, tamelijk redeloos en radeloos achter de feiten aanlopen en
problemen deze buiten het gezichtsveld parkeren, wordt dat vermoeden krachtig
versterkt.

Naar
handhaving wijzen kan iedereen maar is wel heel goedkoop. Zowel om de problemen
op te lossen als voor handhaving met dit doel is het nodig te weten waarover we
eigenlijk praten. Waar woont de jeugd die problemen veroorzaakt? Over welk
segment van de jeugd hebben we het eigenlijk? Hebben we een beeld van het
gebruik van en de handel in drugs? Hebben we een beeld van het welbevinden van
de jeugd over wie we het hebben? Hoe zien die beelden er uit en welke
conclusies moeten we daaruit trekken? Hoe ontstaan die  problemen eigenlijk? 

Tot nu toe lijkt de
Graafse oplossing van bijvoorbeeld het drugsprobleem immers dat het na verloop van
tijd vanzelf verhuist naar Nijmegen of andere grote steden. Dat is een heel
cynische oplossing – wel een die al jaren gepraktiseerd wordt – en zorgt er
voor dat  de betreffende jongeren nog
verder op een dwaalspoor raken en dat de echte problemen en de echte overlast alleen
maar over de schutting gegooid worden. 

Onze gemeente heeft, waar het gaat om
jeugdbeleid, doorlopend peterselie in de oren gehad. Wil eigenlijk niet weten
wat er speelt en heeft alle mogelijkheden om wel tot echt beleid te komen, hooghartig
of dom (of allebei), laten passeren en laten liggen voor gemeentes die de nek
wel uitstaken voor hun jongeren.

De
conclusie zou dan ook wel eens kunnen zijn, dat Grave zich eerst moet opladen
met de ambitie om echt iets te doen
en vervolgens binnen de kortste keren tot echt
beleid zien te komen. Gewoon om te weten wat ze echt wil en om werkelijk
iets te ondernemen. Wat je nu ziet, zijn allerlei domme schermutselingen.
Zonder inzicht en zonder beleid is het ondenkbaar dat er ooit iets verandert. 

Tekenend is het voorbeeld van De Kat waar een prachtig stadspark gerealiseerd
is maar wel met een brede oprijlaan voor brommers, zodat de jeugd als het ware
uitgedaagd wordt om de zaak te verzieken en vernielen. Waarschijnlijk niet eens
zo bewust. Het crossveld ligt uitnodigend klaar! 

Hoe kun je beleid verwachten
van een gemeente die dit soort simpele zaken niet eens in de mal van deugdelijk
beleid weet te gieten. En welbeschouwd gaat het bij die JOP bij Merlet om
hetzelfde euvel, een overheid die niet op haar taak berekend is en denkt dat de
problemen opgelost worden door de handen voor de ogen te houden.

Het
pijnlijke is, dat we terwijl we naar de gemeente wijzen, onze andere wijsvinger
in eigen richting wijst; we laten het allemaal gebeuren en zijn op het oog even
solidair met onze jongeren als onze overheid. Het zal onze tijd wel duren…