Gastcolumn Ben Bongaards; Profiel en vertrouwen
het bord van de commissaris van de koningin gelegd en die is ook al op visite
geweest om het er met de raad over hebben. Wat voor alles opvalt, is dat
vertrouwenscommissie de commissaris geen deelgenoot gemaakt heeft van de
Graafse versie van democratie. Ze heeft zich, uiteraard zonder dat wij dat
eigenlijk mochten zien, gedragen als een roedel honden om een voederbak,
grommend en grauwend naar ieder ander die in de buurt van de bak kwam:
‘afblijven, van ons, grrr! De commissaris heeft het erover dat de bevolking ook
heeft kunnen meedenken over het profiel. Mooi niet dus…
Als je het resultaat ziet, kun je eigenlijk niet veel meer bedenken dan: ‘dit
had ik ook wel van internet kunnen plukken. Knippen en plakken, klaar.’
u genoegen nemen met een reconstructie, want het conclaaf rond de pauskeuze
kent meer transparantie dan de vertrouwenscommissie. De profielschets van vorige
keer is opgediept. Dat is op zich al geen kleinigheid in het Graafs archief. Er
is wat sjabloonwerk gedownload van internet, geknipt, geplakt, opgeslagen, geprint..
Klaar was Kees. Het grootste geheim dat gekoesterd werd, is waarschijnlijk dat
het echt niet meer is dan dat. Pure armoede. De kandidaat doet er ook niet echt
toe want mevrouw Haasjes zit er, doet haar werk goed, zeker naar Graafse
maatstaven, en wil kennelijk niets liever dan hier haar carrière afronden. De
raad ziet dat ook wel zitten, de ene fractie officiëler en openlijker dan de
andere, maar toch… Met êên
telefoontje naar Den Bosch had het verhaal beklonken kunnen worden, maar om een
of andere duistere reden heeft men toch gekozen voor de officiële rituele dans.
‘Their finest moment’, zou je kunnen denken, hun natte droom.
O ja, ‘Geheimhouding.’ Dat was ze op het lijf geschreven. Dat die pas echt gaat
spelen, als er gekozen moet worden tussen kandidaten doet er niet toe voor onze
politici. Hoe geheimer hoe liever want zo doen we dat in Grave. Grom.. grom…
van ons… grom…
Dan is het wel een afgang van jewelste, dat je zonder blikken of blozen van
internet plukt wat iedere Gravenaar even goed of beter had kunnen knippen en
plakken. Hoe serieus kun je jezelf nemen als commissie…
Grave nog goed kunt doen als bestuurder. Voor mij zou het haar opgave moeten
zijn om Grave uit de ellende te leiden naar een gemeente die wel bestuurbaar
is. Liever naar een gemeente (als Oss) die echt bestuurd wordt dan naar zo’n
probeersel in het Land van Cuijk waar iedereen even wijs en machtig is en Grave
op voorhand de positie van buitenbeentje krijgt en niets anders in te brengen
heeft als armoede en hoge kosten.
Als burgemeester zou Haasjes nog heel wat lesjes aan de raad kunnen geven.
Democratie, vergadertechniek, openheid en transparantie, zelfrespect, respect
voor de kiezers… Maar misschien moet je gewoon vaststellen: ‘waarvoor
eigenlijk?’ En ik zou er niet van staan te kijken dat dat ook werkelijk haar
gedachte is.
De Zoeten wordt onder de heren geschaard. Daarna wordt het echt cabaret. De
gemeente wordt omschreven als dynamisch, ambitieus en bedrijvig. Naar verluidt
worden hier kansen gecreëerd en benut op de gebieden ruimtelijke ordening,
toerisme, reconstructie buitengebied, bestuurlijke vernieuwing en lokaal
sociaal beleid. Staat er toch nieuws in het profiel, een primeur zelfs. Dat
krijg je, als je knipt en plakt in plaats van dat je zelf nadenkt. Stel dat er
toch iemand van buiten solliciteert; komt die wel van een koude kermis thuis.
Bij de belangrijke rollen hebben ze hoe dan ook even naar Grave gekeken. De
burgemeester wordt geacht een verbindende schakel te zijn tussen raad en
college. Aan de bevolking, laat staan kiezers, is niet eens gedacht. Een blinde
vlek, geheel conform de werkelijkheid. Overigens, als schakels niet verbinden,
zijn het geen schakels maar gebroken schakels… Voor het overige wordt het
profiel ingevuld met algemeenheden en gesluierde woorden en begrippen, waarin ieder
het zijne kan lezen.
Waar het echt concreet zou moeten worden, lijkt het ook even echt Graafs te
worden. Het getuigt van enige introspectie om iemand te zoeken ‘die in staat is
bij te dragen aan de kwaliteit en de transparantie van het
besluitvormingsproces’ (…) en die ‘er zorg voor moet dragen dat besluiten
worden gerealiseerd.’ Zou de raad, nochtans de commissie, dus toch opgemerkt
hebben dat hier ambtenaren uitmaken of een besluit wordt uitgevoerd? Plus dat
dat eigenlijk niet zo hoort?
Ook heeft de commissie het dualisme ontdekt of herontdekt. De burgemeester zou
dit moeten gaan stimuleren. Toch wat reserves jegens Mw. Haasjes? Tenslotte is
dat al haar taak sinds haar aantreden en lukt het haar niet om de raad mee te
krijgen. Waarschijnlijk ziet Haasjes dat terecht als trekken aan een dood paard
maar als ze daarin berust, kan niet anders of ze heeft zich daarmee verzoend,
op weg naar het einde.
O ja, een ‘diepgewortelde democratische instelling’ wordt verlangd. Dat wordt
ook nog wat uitgewerkt, maar ook weer met gebruikelijke algemeenheden waar
niemand zich een buil aan kan vallen, tenzij… hij of zij op de hoogte is van
hoe politiek Grave werkt. En, ook belangrijk, hij of zij moet binnen een jaar
in Grave komen wonen… Nu of nooit, zou je kunnen concluderen.
Haasjes mooi zitten om het proces te bewaken naar een Grave dat echt bestuurd
wordt. Dat kan dan niet anders dan binnen een grotere gemeente. De provincie
wijst in steeds minder bedekte termen in die richting en zo ook de bevolking.
Voor zover die nog enige interesse kan opbrengen in de gemeentepolitiek… Want
het is puur afzien en onversneden ergernis wat de klok slaat. Ik hou van het
politieke spel, als het behoorlijk gespeeld wordt maar met geen stok krijg je
mij nog naar een raadsvergadering in Grave. Wat ik daar zie gebeuren, is
regelrecht een belediging aan het adres van alle Gravenaren. En dan maar vrome
woorden prevelen over democratie en transparantie. Weliswaar copy-paste van
internet, maar toch…