Gastcolomn Ben Bongaards: Telt de buurt weer niet mee?

Iets meer dan een week geleden vertelde ik in mijn verhaal over de scheepwerf dat de buurtbewoners altijd alleen maar de lasten hebben gedragen van de scheepswerf op de plek waar die ligt. De verhoudingen tussen werf en buurt zijn de laatste paar jaar redelijk genormaliseerd maar nog altijd staan de buren aan de zijlijn bij alle beleid dat er (niet) gemaakt wordt en alle besluiten die er (niet) genomen worden. De laatste weken stond de werf terecht in het centrum van de belangstelling, omdat alle hands aan dek nodig waren voor het behoud van werkgelegenheid. De wethouder heeft de buren terloops weer even gebruikt als kop van jut om niet te hoeven zeggen dat hij het als bestuurder compleet had laten afweten. Hij papegaaide overigens al die Graafse bestuurders na wier beleid bestaan heeft uit pappen, nathouden, wegkijken en alle nuances daartussen. Met zoveel woorden hebben die zelden gezegd dat ze geen boodschap hadden aan de buurtbewoners maar de daden en vooral het gebrek daaraan spreken boekdelen.
Nu is er, na de interventie van Verhagen en de landelijke publiciteit waarin ons stadsbestuur zichzelf te kijk gezet heeft, een noodverband uit de kast gerukt. Tegelijk met de ad hoc oplossing is echter ook al weer de kiem gelegd voor het volgende probleem: wat als er na de adempauze nog niets gebeurd is? De gemeente zal echt aan het werk moeten. Het gemakzuchtige bestemmingsplan voor het centrum zal dan nog wel even gemakzuchtig zijn. Bovendien is er voor iedere denkbare oplossing een flinke zak met geld nodig en daarvan is de gemeente even rijk voorzien als van ambitie en politieke wil.
Ieder weldenkend mens is ervan overtuigd dat de werf zo snel mogelijk naar een andere plek moet. Consequentie van het besluit van vrijdag de 13e is dat het tegelijkertijd een opdracht is. En met die opdracht had jaren geleden begonnen moeten worden. Bij het gemakzuchtig opgekalefaterde bestemmingsplan heeft de gemeente geen nanoseconde denkwerk besteed aan de werf en zijn planologische inkadering. Bij het vrijdagavondbesluit al evenmin. En, zoals gezegd, de bewoners hebben weerom alleen het toekijken of nakijken. Ze kunnen zich verlekkeren aan het idee dat ze, als ze lang genoeg leven, ergens in de een- of tweeëntwintigste eeuw aan een boulevard komen wonen… Veel meer zit er voor hun niet in de deal.
Per saldo kun je zeggen: ‘Gelukkig dat de werf weer even voort kan. Gelukkig dat de werkgelegenheid behouden blijft. Maar een echte oplossing is het nog lang niet. Niet voor de werf en niet voor de buurtbewoners. Een echte oplossing valt straks ook nauwelijks nog af te dwingen, tenzij met deugdelijk en degelijk beleid van de zijde van de gemeente.
Er moet een goede plek gevonden worden, in Grave of elders in de toekomstige gemeente Land van Cuijk West, uiteraard aan de Maas. De werf zelf zal daarin moeten investeren en zal voldoende toekomstperspectief moeten houden (of krijgen). De gemeente zal middelen moeten vinden om de ondergrond te kopen en de werf schadeloos te stellen voor het kapitaal dat straks vernietigd gaat worden. En uiteindelijk zal de buurt alleen op die manier voldoende aan haar trekken komen.
Voor alle betrokkenen is echter het allerbelangrijkste dat alles vandaag moet beginnen en geen dag later. Over twee jaar is de vrijdag gevonden nooduitgang geblokkeerd door de afspraak zelf. Bijgesloten is verplichting voor de gemeente om nou eindelijk eens wat meer te leveren dan smoesjes, vooroordelen en bestemmingsplannen die al passé zijn eer ze van kracht kunnen worden. De verplichting ook om zich nu eindelijk eens echt iets gelegen te laten liggen aan de omwonenden. Gemeenteraad, college, let op uw zaak!