Gastcolumn Ben Bongaards:Hangjongeren en wijkraden

Bij mij riep die melding associaties op met wat ik een tijdje geleden op tv
zag. Een stadje in India, waar dieren heilig zijn. Ook een hele troep
resusaapjes is daar heilig, maar tegelijk verdomd lastig; ze jatten eten en
maken veel stuk. Ze worden telkens weggejaagd, maar weten natuurlijk ook best
dat ze geen haar gekrenkt zal worden. Wegjagen wordt dan een spel van kat en
muis. 
Nu zijn hangjongeren geen liefjes en zijn ze in dat opzicht best te vergelijken
met die aapjes. Ze hebben, net als aapjes, ook dringend behoefte aan gezelschap
van ‘soortgenoten’ en maken daar ook graag wat herrie bij. 

Er wordt een en
ander genuttigd; waarschijnlijk niet gestolen, maar wel ‘gefundenes Fressen (und
vor allem Trinken)’ uit de super om de hoek. 

Ik herinner me ook mijn jeugd in een dorpje. Mijn vader was bakker, dus ging
hij vaak tegelijk met ons kinderen slapen. Op zomeravonden tegen een uur of
acht kwamen de pubers, toen nog gewoon snotneuzen, bijeen onder zijn open
slaapkamerraam. Het niveau van de conversatie en zeker het geluidsniveau
irriteerden hem. ‘Hij zou ze dit en dat…’ Toch is daar nooit van gekomen. We
hadden een winkel en dan zijn alle mensen in de eerste plaats klanten. Vader
kon wel eens uit zijn slof schieten maar hij kon er zeker van zijn dat hij
moeke dan op zijn weg vond.
Het Overlangel van toen had wel enige gelijkenis met het Grave van nu. 

Er is
geen reet te doen voor jongeren en al zeker niet voor de jongeren die zich
vermaken op zo’n hangplek. Dat gegeven zou ons op z’n minst wat toegeeflijk
mogen stemmen. 
Ik zie regelmatig sporen van jongeren op De Kat. Ik denk: ‘Als ze nou alvast hun
rotzooi zouden opruimen…’ Maar vervolgens kan ik mijn ogen ook niet sluiten
voor de houding van de gemeenschap en de gemeente die daar bepaaldelijk niet
toe uitnodigen. Als er dan al een keer iets gebeurt, gebeurt het te laat en
maar half. De Kat wordt zogenaamd opgeknapt, maar al een paar maanden neem ik
niet meer waar dan dat een trekker er rondjes heeft gedraaid en dat er wat
banken en prullenbakken neergepleurd zijn. Terwijl de gemeente behoort te weten
dat rommel om meer rommel vraagt. 

Als een school er heel opvoedkundig een
boomfeestdag viert, wordt vergeten dat opruimen even goed bij een feest hoort.
Bovendien mogen wij Gravenaren ons gerust bedenken om wier jeugd het gaat. Ik
vind het gênant als een wijkraad het probleem van de hangjongeren signaleert,
maar zich daarbij kennelijk niet realiseert, dat ze praat over onze eigen
jeugd. En dat ze niet signaleert dat de jeugd aan zijn lot wordt overgelaten.
Ze hebben ‘de leefgewoontes’ in kaart gebracht, drie kwartier en dan weer
verder, maar dat het om echte Gravenaren, onze meest eigen soortgenoten, gaat, lijkt
hen te ontgaan.  

Wat ik eruit kan peuren, is dat het veel van ons Gravenaren eigenlijk geen moer
kan schelen wat de jeugd doet en mag. Het wordt pas een probleem als we ze het
zelf moeten horen en zien. Tegelijk concludeer ik dat deze houding alleen maar
kan leiden tot het schoonvegen van het eigen straatje en dus helemaal niets
oplost. Hangjeugd is ook lastig omdat ze ons een spiegel voorhoudt. Wat we
zien, als we ons ergeren, is waar we graag langsop zouden willen kijken. 

Het
zou een prikkel kunnen en moeten zijn voor ons allen, en vooral alle ouders, om
de dingen bij de naam te noemen: onze
jeugd, onze gemakzucht, onze onverschilligheid. Een wijkraad is
het aan zijn stand verplicht om ook een ander facet van het probleem te
agenderen: ‘het welzijn van onze jeugd’ en het gegeven dat wij daar massaal de
schouders voor ophalen. Jongeren zijn ook wijkbewoners en hebben rechten waar
een wijkraad voor op kan komen.