Gastcolumn Ben Bongaards over het Wisseveld.

In vroegere jaren was het Wisseveld waarschijnlijk een gebied waar wissen gewonnen werden, (wilgen-)tenen om manden, bezems en andere gebruiksvoorwerpen van te maken. Het moet een drassig terrein geweest zijn waar verder weinig eer aan te behalen was.

Daarna is het Wisseveld jarenlang een bedrijventerrein geweest. Grootste gemene deler van de meeste van de bedrijven is, dat ze er vaak jarenlang op een schopstoel gezeten hebben. De gemeente Grave is meester (nou ja…) in het bedenken van plannen en vooral in het in tweede en derde en vierde instantie bedenken van allerlei smoesjes om ze toch maar niet uit te hoeven voeren.

De wildwaterbaan… Het belangrijkste resultaat van al dat denk- en planwerk zijn wat bedrijven die vertrokken of weggepest zijn. Een kwart eeuw geleden was dat Transportbedrijf Van den Berg. Op het moment is dat nog altijd de Svenska Garage waarvan de toekomst afgeknepen wordt omwille van de toekomst van het Wisseveld. En die toekomst is al jaren niet meer dan een dooie mus. Behalve voor de projectontwikkelaar voor wie het om het even is of hij zijn kapitaal uit grondposities nu laat werken of op een gelegen moment in de toekomst. Intussen wordt het rendement genoten in de vorm van rente en aftrekposten en ligt er een lekker appeltje voor de dorst.

Wat de gemeente Grave met haar Wisseveld eigenlijk vooral uitstraalt en uitgestraald heeft is gebrek aan middelen (en kennis, en kunde, en ambitie, en daadkracht) om er echt iets van te maken. Het idee van wethouder Nienhuis destijds om het niveau van de Maas te gaan gebruiken als uitgangspunt voor een wildwaterbaan was geniaal. Maar zo’n idee moet dan wel opgepikt worden door bestuurders en bouwers die echte plannen maken en echte stappen zetten om ze te verwezenlijken. Dat hebben we in Grave nooit zien gebeuren. Grave was als een kind zo blij met de belangstelling van gerenommeerde investeerders, maar is er nooit in geslaagd verder met hen te geraken dan het stadium van wervende woorden en later de kluitjes waarmee het stadsbestuur het riet in is gestuurd.

Een slordig tiental jaren na Nienhuis’ gouden idee haakte Grave weer eens slagvaardig in op plannen van de provincie(?) om woningbouw mogelijk te maken. Kennelijk is de gemeente meteen daarna zo geschrokken van haar eigen slagvaardigheid, dat ze snel op de handen is gaan zitten. Er was, geloof ik, een zevental gemeentes die water in de mond kregen van de worst die hun voorgehouden werd. Zes ervan hebben er een leuke woonwijk aan overgehouden; Grave enkel een magistrale financiële zeperd. Er zijn wel dromen waargemaakt, overigens, dromen van grondposities van Gravenaren, maar ook die hebben geen woning opgeleverd. Het is helaas niet ondenkbaar dat de gemeente juist hier wel beleid gevoerd heeft; dat is dan het beleid van de ene hand die de andere wast. Probleem is dan wel dat de ene hand slagvaardig haar eigen belang diende en de andere enkel een fata morgana.

Het nieuwe Maaszicht. Trait d’union tussen stadje en droomwijk Wisseveld. Ouderenhuisvesting, ouderenzorg, gecombineerd met een multifunctioneel centrum. Dit laatste is ook zo’n idee dat op een blauwe maandag opgepikt is uit een rapport van een adviesbureau. Van die bureaus heeft Grave er in de loop van de jaren talloze in de arm genomen om de indruk te wekken dat er echt iets gebeurt op het stadhuis. De gemeenteraad hebben ze daar inderdaad grotendeels mee in coma gehouden. Die heeft al die jaren iedereen op z’n blauwe ogen geloofd die hielp het sprookje in stand te houden. Op een gegeven moment heeft die raad even één oog open gemaakt en, in een vlaag van politieke daadkracht, een wethouder als zondebok de woestijn in gestuurd, maar daarna niet de moeite genomen om na te gaan wat er werkelijk speelde.

Die bejaardenzorg en –huisvesting staan er aan te komen en zullen zeker gaan voldoen in onze slaapstad, maar van het multifunctionele centrum is dat functioneren nog maar de vraag. De pièce de résistance, de grote zaal… Die mocht wat kosten… Dat deel van het verhaal is ook succesvol, een geluiddichte constructie. Geweldig toch, vooral voor de mensen die er wel in passen… Hij wordt helaas te klein om zowel de harmonie als het gewenste publiek een plek te geven… Terwijl ‘kundige’ beleidsmakers en tekenaars de zaal toch als een droomjurk om de harmonie heen gedrapeerd hadden.

Ook lijkt de gemeente te denken dat de toekomstige gebruikers van de accommodatie zich straks staan te verdringen, blij dat ze het volle pond mogen betalen voor… Voor wat eigenlijk? En heeft het gemeentebestuur in de persoon van wethouder Opsteegh alle instrumenten uit de handen laten vallen om als gemeente het multifunctioneel centrum ordentelijk aan te sturen. Brabant Wonen gaat het centrum exploiteren en, waarschijnlijk al voordat de gemeente het kapitaal bijeengesprokkeld heeft, zal exploitant het voor een symbolische gulden in de schoot geworpen krijgen… Het kapitaal van de gemeente is namelijk verdampt door de kredietcrisis en achterstallig onderhoud van de betreffende panden en de verdienpotentie is op voorhand ‘deskundig’ uitverkocht.

Wisseveld… Wat een zegen leek, wordt langzaam maar zeker een vloek. En als ik eerlijk ben, moet ik vaststellen dat ik nog nooit een Gravenaar, laat staan een Graafs bestuurder, enthousiast heb horen zijn. Op de een of andere manier heeft er altijd een grauwsluier overheen gehangen… En wat er allemaal onder en achter die sluier is gebeurd en nog gebeurt? Misschien kan de rekenkamer er een vinger achter krijgen. Voor mij en, zo denk ik, de gemiddelde Gravenaar is het een zaak die een enorme putlucht verspreidt, zelfs als het deksel nog niet gelicht is.

Wel jammer van al het leergeld dat het ons kost. En dat is voorlopig de enige zekerheid die politiek Grave ons vermag te bieden. Ik schaam me ervoor om het te zeggen en op te schrijven, maar kan er ook niet omheen; we hebben de gemeenteraad en –bestuur die we met z’n allen verdienen. Ze hebben er alles aan gedaan om te zorgen dat schouder ophalen het enige passende gebaar is. Dat maakt de affaire er niet minder zuur op. Er zijn Gravenaren die nog niet huilend en vloekend de publieke tribune de rug toegekeerd hebben. Maar of die er nog in geloven…? Zijn er nog Gravenaren die niet doorhebben dat de Graafse politiek hen koeioneert? Of die houden van geheimen…? Die geloven in een democratie die niet zonder geheimen kan? Ik hoop dat ik de eerstvolgende keer mag stemmen in een gemeente Land van Cuijk West.