Vlak voor sluitingstijd toch mooi een zorg minder.

C Het begint met een C. Dat is een van de aanwijzingen van een anonieme Graafse bron, in het najaar van 2008. C staat voor Cuijk, geeft hij (of zij) later toe, want in dit tempo bestaat de zelfstandige gemeente Grave niet lang meer.

Waarom  niet? Omdat er op dat moment ineens van alles mis gaat met het woningbouwproject Wisseveld. Die 420 huizen aan de Maas komen er nooit, is het idee. De politiek is er in vertrouwen over bijgepraat en niemand mag er over praten: er gaat iets mis. Wat? Hoe? Grave weet het niet en schakelt adviesbureaus in. Die bureaus komen met doemscenario’s: dit gaat Grave misschien wel zo’n 30 miljoen euro kosten, zeggen ze. Ook al gaat het om een doemscenario: het bedrag gaat een eigen leven leiden.

De miljoenen worden in gedachten al afgeschreven. En dat is schrikken. Zeker als je bedenkt dat de plannen zo mooi zijn.  Het idee om Wisseveld op te knappen is er namelijk al in de jaren negentig. In 2001 en 2002  wordt het concreter.  Ook al krijgt de economie klappen na de aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten, het klinkt veelbelovend. Zeshonderd woningen, op een terrein zo groot als de binnenstad. Je moet er in 2004 kunnen wonen in een wijk ontworpen door de Amsterdamse stedenbouwkundige Sjoerd Soeters. Dijkwoningen, patiowoningen, hofjes, een appartemententoren:dat werk.

Je kijkt er die dagen misschien niet eens zo gek van op. Grave is toch de stad van de Brits-Zweedse architect Ralph Erskine, die de Infirmerie landelijk op de kaart zette? Van het Noorderblok van Rein van Wylick? Van het prijswinnende Merletcollege van architectenduo Quist-Wintermans?
Natuurlijk wordt er in het café wel gegniffeld, maar het liijkt wel reëel. In gedachten worden de miljoenen terugverdiend.

In 2005 koopt investeerder Grond en Bouwbank (GBB) uit Scherpenzeel zich in. Grave en GBB besluiten samen het project te ontwikkelen. De deal blijkt achteraf slecht in elkaar te zitten: de winst is voor GBB, de kosten voor Grave. (webmaster: kosten 1:1 GBB en Grave). Ondertussen  verandert de woningmarkt. Appartementen? Daar zijn  er te veel van. Huizen, wil de koper. Het plan verandert: van zeshonderd woningen naar ruim vierhonderd. Daar gaan de eerste tonnen.

Grave betaalt uiteindelijk drie ton rente per jaar aan GBB. Dat volgens de populaire verhalen achterover kan leunen en Grave tot het uiterste kan dwingen in de onderhandelingen.

“Een C. Het begint met een C”.

In de politiek gaat het ondertussen steeds vaker over bezuinigingen. Tonnen, miljoenen. En als het W-woord Wisseveld voorbijkomt, gaat het in 2008 (het jaar van de Kredietcrisis) dus ineens over tientallen miljoenen. Terecht? Goeie vraag. Maar het gaat er wel over. Politiek Grave reageert verkrampt en praat in beslotenheid. En dat eigenlijk zo door tot de laatste vergadering waarin Grave nog als grondbezitter over Wisseveld praat, afgelopen week.

Ondertussen wordt niet bezuinigd, maar moet er gehakt worden. Grave wil zelfs meer dan vanwege de inflatie nodig is de ozb verhogen. Grave ja, de laatste jaren toch een VVD-gemeente. Geen Graafse liberaal zal er trots op zijn, op die belastingverhoging. Het moet maar.

Grave onderhandelt en onderhandelt met GBB: het wil stoppen en GBB het project alleen uit laten voeren. Dat is een verlies van bijna 10 miljoen euro, maar het is een grote zorg minder. Er zijn genoeg twijfels, maar burgemeester en wethouders willen er nog in 2011 vanaf. Waarom? Het heeft met psychologie te maken, veel duidelijker wordt het niet.

Doe het niet, zegt een projectontwikkelaar nog: de woningmarkt bevindt zich op een dieptepunt en de situatie kan er dus alleen nog maar beter op worden. Daardoor lijkt het of Grave zich uit het project koopt als een vader die op pakjesavond rond sluitingstijd nog in de speelgoedwinkel staat. Buiten is het donker, de winkelier kijkt op zijn horloge. Nou ja, toch maar doen zegt Grave nu. Toch een zorg minder. Over tien jaar? Dan zullen er waarschijnlijk wel huizen op Wisseveld staan. En als de markt zich nu inderdaad op een dieptepunt bevindt, zal GBB er tegen die tijd niet veel slechter op worden. En Grave? Dat werkt tegen die tijd innig samen met Cuijk (en Mill). Hoe dan ook.