Bestuurlijke samenwerking Land van Cuijk; juni 2009!!!

Hierbij wordt u namens de raadsgrififers in het Land van Cuijk, van harte uitgenodigd voor een bijeenkomst met afgevaardigden uit de vijf gemeenteraden uit het land van Cuijk, met als thema Bestuurlijke samenwerking land van Cuijk. Doel van de bijeenkomst is om te verkennen of er aanleiding is, en zo ja op welke bespreekpunten, voor een bijeenkomst later dit jaar tussen de voltallige gemeenteraden, over bestuurlijke samenwerking. U heeft zich, na overleg in het presidium aangemeld om aan deze verkenning deel te nemen.

De bijeenkomst zal plaatsvinden op woensdag 17 juni om 19.30 uur in motel De Valk in Cuijk.

Voor een nadere toelichting op dit initiatief, en een indruk van de vragen die tijdens de bijeenkomst aan de orde zullen komen, zie verder.

Een verkenning.

Meerdere ontwikkelingen vormen op dit moment aanleiding om de gemeenteraden uit te nodigen voor een verkennende bijeenkomst over de bestuurlijke structuur in het Land van Cuijk. De discussies rondom het project Samenwerken Land van Cuijk, de voorgenomen oprichting van een gemeenschappelijke regeling en vragen over de rol en invloed van gemeenteraden in het aansturen en controleren daarvan geven blijk van verschillende inzichten en mogelijkheden.

Er zijn ook signalen uit maatschappelijke organisaties zoals, banken, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven (ondermeer vertegenwoordigd in het PIO) dat gemeenten de regie kwijt raken over ontwikkelingen in de eigen omgeving. Omdat dat belangrijke sectoren van de samenleving al lang niet meer lokaal, maar, regionaal of zelfs bovenregionaal functioneren.

Ook de visie van de regering op de interbestuurlijke verhoudingen geven aanleiding ons hierop verder te oriënteren nu gekoerst wordt op het adagium: decentraal moet, tenzij het alleen centraal kan. Van gemeenten wordt dus steeds meer verwacht en zij zullen op die toekomst moeten zijn voorbereid.

De gemeenschappelijke regeling Land van Cuijk.



Het project Samenwerking Land van Cuijk gaat vooral over samenwerking tussen de ambtelijke uitvoeringsorganisaties. Al meer dan een raadsperiode wordt er bestuurlijk en ambtelijk samengewerkt in het Land van Cuijk. Dit onder de slogan Samen en toch Apart. Er is veel overlegd en er zijn stappen gezet om met vijf gemeenten samen een aantal zaken op te pakken. Uitgangspunt daarbij was dat de gemeenten hun eigen invloed op beleid en uitvoering volledig bleven behouden. De colleges hebben inmiddels verdere stappen gezet en hebben voorgesteld een groot aantal ondersteunende diensten te gaan onderbrengen in een gemeenschappelijke regeling. De raden van de gemeenten uit het Land van Cuijk hebben daar onlangs (voor wat betreft Boxmeer voorlopig) toestemming voor gegeven. In dit proces is gebleken dat de raden over het algemeen genomen een behoorlijke informatie-achterstand hebben opgelopen. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de colleges in dit proces veelvuldig overleg hebben gevoerd en uiteindelijk een gezamenlijk vrijwel identiek voorstel aan de raden hebben voorgelegd. Tussen de betrokken raden is in de afgelopen periode echter nauwelijks contact geweest over dit onderwerp. Bij de behandeling van de raadsvoorstellen is ook gebleken dat de besluitvorming uit de andere gemeenten niet eenduidig over het voetlicht is gebracht.

Bespreking van de gemeenschappelijke regeling was aanleiding voor sommige gemeenteraden om openlijk van gedachten te wisselen over andere, verdergaande vormen van samenwerking, waarbij het woord “herindeling” niet is geschuwd.

Strategische samenwerking als onderdeel van toekomstvisie.

Nog onlangs is namens het PIO aan leden van gemeenteraden een uiteenzetting gegeven door en over dit platform. Strekking van de boodschap was: mensen, bedrijven en maatschappelijke organisaties zijn al lang niet meer gebonden aan gemeentegrenzen. Als een gemeentebestuur invloed wil hebben op bewegingen die deze mensen en organisaties maken, dan zullen de bestuurlijke krachten ook op bovenlokaal nivo gebundeld moeten worden. Bijvoorbeeld om gezamenlijk effectiever te zijn in het ontwikkelen van toerisme en recreatie, een goed vestigings- beleid voor ondernemingen te creëren ten behoeve van regionale werkgelegenheid en het huisvesten van een breed onderwijsaanbod in de regio.

Een tweede boodschap luidt dat, sinds de opheffing van het streekgewest, er in
het Land van Cuijk geen officieel bestuurlijk platform meer bestaat waarin gemeenten gezamenlijk beleidsproblemen aanpakken. Of dat namens de deelnemende gemeenten kan lobbyen voor subsidies of aan belangenbehartiging voor de regio kan doen. De stelling van het PIO was, dat de regio daardoor onnodig kansen laat liggen.
Wij zien dat er op economisch terrein meerdere instanties zijn die zich geheel of gedeeltelijk met onze regio bezighouden en het PIO is formeel nog niet volledig gestructureerd. Aangrenzende gemeenten krijgen in het kader van herindeling een grotere omvang en zullen als grotere eenheden een belangrijker gewicht in de schaal gaan leggen. Een evenwichtige balans met onze regio zal gezocht moeten worden.

Overleg tussen de raden uit het land van Cuijk.

Deze ontwikkelingen zijn voor de griffiers van de raden uit het Land van Cuijk aanleiding geweest om een initiatief op gang te brengen om de verschillende gemeenteraden uit te nodigen hierover informatie met elkaar te delen, met elkaar van gedachten te wisselen en te verkennen hoe men aankijkt tegen bestuurlijke samenwerking tussen gemeenten, daarin wil sturen, tot afspraken wenst te komen over de invulling van de controlefunctie van de raad en te bezien of de huidige uitwerkingsvorm (via een gemeenschappelijke regeling) datgene is wat men als een geschikt middel ziet in relatie tot de politiek beoogde doelstelling.

De Presidia/fractievoorzitters is gevraagd een vertegenwoordiging aan te wijzen om procesmatig een gezamenlijke bijeenkomst voor te bereiden voor de leden van de raden uit de gemeenten in het Land van Cuijk. Deze voorbereidende verkennende bijeenkomst zal plaatsvinden op woensdag 17 juni 2009 om 19.30 uur in het Van der Valk hotel, Raamweg 10 te Cuijk.

De voorbereidende werkgroep zal zich moeten beraden of er behoefte is aan een overleg tussen de raden in het Land van Cuijk en hoe een dergelijke bijeenkomst dan in elkaar zou moeten worden gestoken. Welke onderwerpen komen aan de orde, wie zit de bijeenkomst voor, wanneer wordt deze bijeenkomst waar gehouden, welke doelen worden gesteld, welke aanvullende informatie is gewenst?

Kortom, genoeg redenen en werk aan de winkel om de raden daarvoor een platform te bieden. Daarbij zouden we het kunnen hebben over het volgende:

Over de Gemeenschappelijke regeling Samenwerken Land van Cuijk:



1. Informatie-uitwisselingGaande het proces om te komen tot besluitvorming over het verlenen van toestemming tot het aangaan van een gemeenschappelijke regeling door de colleges is gebleken dat de verschillende gemeenteraden niet op een gelijk niveau over dezelfde informatie beschikten. Doel is om elkaar hierover bij te praten en te bezien of op dit punt nog nadere informatie moet worden uitgewisseld.
2. Controle op de gemeenschappelijke regeling.
Bij nagenoeg alle raden is de mate waarin de gemeenteraad controle kan houden op de gemeenschappelijke regeling een belangrijk punt van aandacht geweest. Aan de orde is of men voldoende waarborgen ziet dat de controlefunctie adequaat en op het gewenste niveau kan worden uitgeoefend en of men aanvullende zaken geregeld wenst te zien.
3. Wijzigingen in de regeling.
De vraag is of voldoende helder is welke taken bij de gemeenschappelijke regeling worden ondergebracht en in hoeverre er nog wijzigingen aan zitten te komen en wat de rol van de raden bij toekomstige uitbreiding of wijziging is of moet zijn.
4. Financieel aspect.
Voor de opstart zijn kredieten beschikbaar gesteld die op termijn weer kunnen worden terugverdiend. In dat kader is het goed om ook helder te krijgen of er nu per saldo sprake is van minder, gelijkblijvende of meer kosten voor de gemeenten in totaal. Dit in relatie tot de totale personeelsomvang op dit moment en in de toekomst.

Over strategische samenwerking als onderdeel van toekomstvisie.


Aan de orde is de vraag of, en hoe te reageren op signalen uit de maatschappij, zoals door het PIO verwoord. Enkele gemeenteraden zijn voor zichzelf al gestart met (gesprekken over) een toekomstvisie of toekomststrategie. In de eerste plaats zal de vraag beantwoord moeten worden of de analyse wordt gedeeld dat mensen, bedrijven en organisaties zich voornamelijk bewegen op
bovenlokaal nivo, en zich daarmee onttrekken aan de invloed van een gemeentebestuur.

De tweede vraag luidt dan, of bestuurlijke samenwerking leidt tot meer mogelijkheden om invloed te kunnen doen gelden voor de regio, en daarmee voor de eigen gemeente?
Als de tweede vraag met ja wordt beantwoord; is tenslotte de vraag hoe je dan bestuurlijke samenwerking zou moeten organiseren en alles in een goede balans kunt brengen met de omgeving.

Samenvattend:Is iedereen nu gelukkig? Biedt de gekozen weg nu voldoende garanties om goed toegerust te zijn voor toekomstige ontwikkelingen. Het punt waar we nu zijn roept de vraag op: is het dit nu? Is dit een noodzakelijke stap of zou deze zelfs kunnen of moeten worden overgeslagen wanneer bijvoorbeeld gedacht wordt aan een verdere vorm van samenwerking zoals bij de BEL-gemeenten (deze hebben één ambtelijke organisatie, maar zijn wel zelfstandige gemeenten gebleven) of biedt herindeling van enkele of meerdere gemeenten in het Land van Cuijk
daarvoor betere waarborgen? En is het niet juist paradoxaal dat daar waar de raden de invloed op het beleid willen behouden dit nu op afstand gaan zetten?

Het is met name deze vraag die zich op dit moment aandient en waarover de politieke partijen zich een oordeel zouden moeten vormen. Gemeentelijke herindeling is geen doel op zich, maar een middel, net zoals samenwerking dat zou kunnen zijn.

Het is aan de politieke partijen om hun visie te geven op het functioneren van hun gemeente in de toekomst, te bezien of opschaling c.q. samenvoeging van gemeenten in de komende raadsperiode aan de orde moet komen en andere samenwerkingsstructuren moeten worden ingericht, danwel het voorlopig te laten bij de huidige samenwerkingsstructuren.

Nu dus een belangrijk moment om dit in het politieke landschap van het Land van
Cuijk te verkennen.

De griffiers uit het Land van Cuijk
11 juni 2009.

Deelnemers aan de verkenning:
Gemeente Boxmeermw H. Hendriks – van Haren (LOF), dhr F. Wouters (CDA) en dhr W. Bosters (SP)
Gemeente Cuijk
dhr. H. Siroen (PLC), dhr A. Peeters (ABC) en dhr H. Kerskes (D’66)
Gemeente Grave
dhr B. Peters (CDA) en dhr J. Leurs (fractie Leurs)
Gemeente Mill en Sint Hubertdhr J. v.d. Boogaart (AB ’90) en dhr J. Kelleter (CDA)
Gemeente Sint Anthonis
dhr P. Reijnen (CDA) en dhr Th. Wijnhoven (Samen Welzijn)

Griffiersmw. C. Selman (Cuijk), mw S. de Best (Mill en Sint Hubert), dhr J. Roelofs
(Grave), dhr T. Keijzers (Sint Anthonis) en dhr T. Cornelissen (Boxmeer)

Datum bijeenkomst:Woensdag 17 juni 2009 om 19.30 uur in Van der Valk hotel, Raamweg 10 te