voor Jacques. april 2010
De levensgolven uit het haar verdwenen,
de fijne lach versteend en buiten zicht,
de ogen in de schaduw van de leden
op zoek naar glinsteringen van ver licht.
Een reuze deurknop en wat bakkersplanken,
een rode boemerang, een knuffeldier,
ze roepen beelden op van een verleden
vol zwoegen, vol ontspanning en plezier.
Met haar te samen draven suikerbeesten
de Grote Leegte in, zo vol van hoop;
haar tennisracket rust voortijdig eeuwig,
een brein ging met het weefsel op de loop.
Maar bloemboeketten weven nieuwe doeken
van lentegeuren in een tuin vol zon,
waar Koen en Stephanie hun bruiloft vierden
met woord, een dronk, en ma op het gazon.
Joost Leurs; oudste broer uit het uit 12 kinderen
tellende bakkersgezin van Dora en Adriaan Leurs.
In het digitale nationale archief vond ik dit verhaal over de bevrijding van Grave en de geboorte van Tom Leurs door de naam Joost Leurs te googlen.
Sinds enkele weken stonden er in de uiterwaarden bij de Bomvrije geen rijen Ariërs met ontblote bovenlijven en in slobberige zwarte broekjes meer. Jarenlang hadden ze er in alle vroegte hun ritmische oefeningen afgewerkt, vanaf de dijk begluurd door jongens van de fraterschool.
Eskaders met honderden vliegtuigen trokken al maandenlang hoog over, op weg naar het Roergebied of nog dieper Duitsland in. Het vestingstadje met de Negenbogenbrug was het laatste ijkpunt voordat de bommenlast uit de luiken omlaag suisde. Maar op deze zondagmorgen in september heerste er rust in het luchtruim.
Ook in de straten van de Graaf, zoals het stadje aan de Maas in de volksmond genoemd werd, was het stil. In de vroegmis had het felle pastoor-dekentje, gestoken in het liturgische groen van de tijd tussen Pinksteren en Advent, zijn vroege schapen toegesproken.
Ook de bakker op zijn tegel naast de hoofdingang van de Elisabethskerk liet de woordenstroom over zich heen vloeien. In de ouderslaapkamer van zijn bescheiden brood-, beschuit- en banketbakkerij lag zijn vrouw te wachten op de komst van weer een kind. Aan de muur hing een schilderij, waarop in een verwoest landschap uit de Eerste Wereldoorlog een paard eenzaam graasde naast zijn voor het vaderland gevallen berijder.
Plotseling verschenen er vliegtuigen in de streep hemel boven de spitse daken aan de overkant van de straat. Ze vlogen angstaanjagend laag en trokken hoekige zweefvliegtuigen achter zich aan. Wij kinderen vlogen de deur uit en holden naar de Maas. Daar bij de muur klommen we op de lopen van L’intriguant en Le Partisan, oude Franse kanonnen.
Voor de ogen van het toegestroomde volk speelde zich aan de overkant van de rivier een wonderlijk schouwspel af. Witte parachutes ontplooiden zich in een wolk van zwarte puntjes, die door een zwerm vliegtuigen uitgestoten werd. De Amerikaanse 101ste Airborne-divisie landde geruisloos in het Gelderse gras. Zweefkisten werden losgekoppeld en hobbelden na hun landing onbeholpen rond het oude veerhuis.
Duitse soldaten waren nergens te bekennen. In de kazematten bij de brug lagen Rijksduitsers, die gedwongen in de weermacht waren opgenomen maar geen zin hadden in tegenstand. Daarom duurde het niet lang, voordat de bevrijders de straten binnenreden, waaruit we in de meidagen van 1940 in een bakkersbakfiets hadden moeten vluchten. De grote mensen kregen hun eerste sigaretten. Wij, de jongens van de fraters en de meisjes van de nonnen, werden getrakteerd op kauwgom en snoepgoed. Allen lieten zich het witte brood en de “kornetbief” goed smaken. Tot in het holst van de nacht werd op de markt tussen raadhuis en Grote Kerk feest gevoerd. Ook voor kinderen was er die dag geen bedtijd.
Twee dagen later werd een broertje geboren. Onze ouders hadden hem ter ere van de bevrijders Tommy willen noemen. Maar het kerkelijk gezag rekende die naam niet tot het domein van de heiligen. Daarom werd het Bernard Henk, naar een deftige drogist uit de buurt, die een arme bakker met een groot gezin wel wilde sponsoren. Jaren later is deze B.H. zich toch Tom gaan noemen!
Vind ik leuk:
Vind-ik-leuk Laden...
Gerelateerd
